Thái Nguyên: Xây nhà 167 cho hộ...giàu

Chỉ trong 2 năm 2009 – 2010, hàng nghìn hộ nghèo ở Thái Nguyên được hỗ trợ xây dựng nhà ở theo QĐ 167 của Thủ tướng Chính phủ. Nhiều hộ nghèo thực sự đổi đời khi vào ở ngôi nhà mới. Thái Nguyên tự hào là một trong những tỉnh có tốc độ xoá nhà dột nát cho hộ nghèo vào loại nhanh nhất nước. Nhưng đằng sau ánh hào quang ấy, là gì?

Sai đối tượng

Theo phản ánh của người dân xã Yên Lạc (Phú Lương - Thái Nguyên), quá trình thực hiện hỗ trợ nhà 167 tại địa phương có nhiều điểm chưa minh bạch, rõ ràng, chưa đúng đối tượng. Ở xóm Đồng Mỏ, người dân chỉ ra hàng loạt hộ đã có nhà thuộc diện “ba cứng” nhưng vẫn được hỗ trợ như hộ ông Hoàng Văn Nhi có nhà sàn gỗ nghiến, lợp ngói; hộ ông Nguyễn Văn Sơn có nhà sàn lợp ngói; hộ bà Trương Thị Dần nhà sàn gỗ nghiến.

 Cá biệt, một số hộ dân xóm Đồng Xiền còn thắc mắc về trường hợp hộ ông Trần Văn Kiên (Trưởng xóm và là con trai của nguyên Bí thư Đảng uỷ xã), đã có nhà cột gỗ 3 gian mà vẫn được hỗ trợ xây nhà 167. Chính vì vậy, có những hộ sau khi nhận tiền đã chẳng thể sửa chữa, xây nhà như mục đích của khoản hỗ trợ bởi nhà đã tốt rồi thì việc gì phải xây, sửa.

Những việc khuất tất đang xảy ra tại Yên Lạc không khỏi khiến người dân đặt câu hỏi về trình độ và động cơ của cán bộ xã trong khi triển khai chương trình nhà 167 cho người nghèo. Đặc biệt, sau khi đã loại 124 hộ không đúng đối tượng theo hồ sơ ban đầu, đến tháng 9 người dân tiếp tục có đơn thư phản ánh và huyện Phú Lương đã loại tiếp 9 hộ không đúng đối tượng, phải truy thu. Bà Nguyễn Thị Mai, Chủ tịch UBND huyện Phú Lương cho hay, một trong số 9 hộ được hỗ trợ mà lại có nhà sàn to đùng, nhiều người mơ cũng chẳng có.

Chưa hết, có hai hộ ở xóm Đồng Mỏ theo phản ánh của người dân là chưa có thẻ hộ nghèo nhưng vẫn được hỗ trợ xây dựng nhà 167. Một trong hai hộ này là Lô Văn Đại có quan hệ với nguyên Chủ tịch xã Yên Lạc. 

Dùng ảnh nhà nghèo lập hồ sơ cho... nhà giàu

Thật khôi hài, có lẽ vì ngại đi đến từng gia đình để chụp ảnh nên cán bộ của xã Yên Lạc đã tập hợp người dân tại một hộ rồi bố trí họ đứng ở các góc độ khác nhau và chụp. Những tấm ảnh có tính chất minh họa đó được dùng vào việc lập hồ sơ để xây nhà 167.

Một số người dân xóm Đồng Mỏ cho biết, hồ sơ xin hỗ trợ xây nhà theo diện 167 của cả xóm gần như sử dụng ảnh chụp căn nhà lụp xụp của hai hộ Nguyễn Văn Đương và Đào Xuân Quỳnh. Còn ở xóm Đồng Xiền, 31 hộ dân thuộc diện được xem xét nhận hỗ trợ đều chụp ảnh tại nhà các hộ Nịnh Ngọc Tuyên, Nịnh Minh Hồng và Nịnh Biên Cương. Điều kỳ lạ là hộ ông Nịnh Biên Cương không nằm trong diện được xét hỗ trợ xây nhà 167. Vậy nhưng căn nhà sàn cũ kỹ của mẹ con ông vẫn được “mượn” để chụp ảnh, làm hồ sơ cho các hộ khác giàu có hơn nhiều.

Ông Lý Văn In, một trong 31 hộ dân thừa nhận: “Khi làm hồ sơ, ông Huynh - Phó BCĐ 167 của xã đã dẫn chúng tôi sang nhà người khác chụp ảnh. Tôi đứng cạnh nhà của hộ Nịnh Minh Hồng chụp, vì đây là nhà sàn mái cọ, vách nứa. Chụp xong, ông Huynh thu luôn 50 ngàn đồng”. Nguyên nhân phải mượn nhà người khác để chụp ảnh đưa vào hồ sơ, theo ông In là vì những nhà được lên ảnh nhìn nó tiêu điều. Trong quá trình chụp ảnh làm hồ sơ, BCĐ 167 xã Yên Lạc còn đứng ra thu tiền chụp ảnh của người dân. Theo đó, mỗi hộ dân phải nộp 15 nghìn đồng, nhưng người dân phản ánh họ phải nộp 50 - 70 nghìn đồng/hộ.

Ông Lương Phương Nho, Chủ tịch UBND, Trưởng BCĐ 167 xã Yên Lạc cho biết: “Danh sách ban đầu của xã là 485 hộ, sau khi rà soát đã loại ra 124 hộ, còn 361 hộ. Các hộ bị loại ra chủ yếu thuộc diện từ nhà 134 chuyển sang nhà 167”. Ông Nho cũng xác nhận việc hồ sơ nhà 167 của nhiều hộ dân bị trùng ảnh: “Xã đã niêm phong 111 bộ hồ sơ trùng ảnh và kiểm điểm ông Dương Đức Huynh, cán bộ văn hóa, phó BCĐ 167 xã. Trong quá trình làm có lẽ do anh em chủ quan, làm đại khái nên mới chụp minh họa để lập hồ sơ”.

Bà Nguyễn Thị Mai, Chủ tịch UBND huyện Phú Lương cũng xác nhận những vấn đề chưa minh bạch, rõ ràng đang xảy ra trong quá trình triển khai xây dựng nhà 167 ở xã Yên Lạc. Bà Mai cho biết: “Sau khi nhận được đơn thư phản ánh của người dân, huyện đã vào kiểm tra và yêu cầu xã kiểm điểm. Tuy nhiên, việc kiểm điểm chưa làm rõ được động cơ và trách nhiệm của cán bộ xã. Vì vậy, ngày 25/10 huyện đã thành lập đoàn thanh tra xuống làm rõ sự việc”. Bà Mai khẳng định với các PV, đến thời điểm này chưa phát hiện tiêu cực tại xã Yên Lạc nhưng thể hiện rõ sự thiếu trách nhiệm, thực hiện sai thủ tục, hướng dẫn làm sai lệch hồ sơ, mất lòng tin của nhân dân.

Cho đến nay, những phản ánh của người dân về việc cấp tiền hỗ trợ xây dựng nhà 167 không đúng đối tượng vẫn tiếp tục. Vì vậy, rất có thể trong đợt thanh tra của huyện Phú Lương sẽ tiếp tục phát hiện ra những sai phạm trong việc thực hiện chương trình nhà 167 tại xã Yên Lạc.