Với 1,3 triệu con heo, Đồng Nai được mệnh danh là “vương quốc heo” của cả nước, là nguồn cung thịt lớn nhất cho TP Hồ Chí Minh cũng như các tỉnh lân cận. Tại nơi đây, tình trạng giết mổ heo lậu, heo bẩn cũng “nóng bỏng” nhất. PV NNVN đã thâm nhập, tận mắt chứng kiến việc vi phạm VSATTP nghiêm trọng này…
Phường Long Bình, TP Biên Hòa, Đồng Nai được giới lái heo mệnh danh là thủ phủ của các lò mổ heo lậu. Trong vai một chủ quán cơm từ TP.HCM xuống Đồng Nai mua thịt heo tận gốc, tôi được một thổ địa dẫn vào lò mổ nhà bà M thuộc khu phố 3, phường Long Bình. Nhìn bề ngoài, ngôi nhà không có dấu hiệu gì là lò mổ heo, nhưng thực chất đây là điểm tập kết, giết mổ heo lậu có thâm niên trong nghề.
XỬ HEO LẬU GIỮA BAN NGÀY
Ngay khi lọt vào bên trong nhà bà M, đập vào mắt chúng tôi là hình ảnh dưới nền xi măng nhớp nhúa (đầy phân, máu, rác rưởi), một người đàn ông cởi trần, một tay ghì đầu, tay kia cầm dao chọc thẳng vào bụng con heo to cả tạ. Rồi người này thản nhiên dùng chân dẫm vào con heo đã mổ, đạp liên tục vài cái, tay nhoay nhoáy rạch, mổ và quăng toẹt cả đống tim gan phèo phổi heo xuống nền đất. Người phụ nữ đứng cạnh cũng nhanh nhẹn đưa tay bốc lòng, ruột heo dưới đất vào rổ, lọc từng loại, để sang một bên. Kế đó, có một tay lái heo đứng cạnh để đưa từng sọt thịt lên xe đem đi tiêu thụ. Nhìn ra phía sau đống gạch vụn, một khu chuồng heo vẫn còn 5 con heo ước chừng trên 1 tạ/con đang chờ được hóa kiếp. Lạ thay, hoạt động giết mổ heo này diễn ra công khai, giữa ban ngày, nhưng chẳng hề thấy bóng dáng cán bộ kiểm dịch, kiểm soát giết mổ đâu!
Xẻ thịt heo lậu ngay dưới nền đất dơ bẩn
Tiếp tục được thổ địa dẫn sang lò mổ của ông Lê Văn Tấn (địa chỉ 75/2, KP3) chúng tôi tiếp tục chứng kiến cảnh mổ heo siêu bẩn. Hàng loạt xác heo nằm la liệt trên đất, cùng những dụng cụ giết mổ vứt tóe loe, lộn xộn, dính đầy đất cát, phân heo, máu, dịch nhầy và rác rưởi. Người mổ heo mình trần trùng trục, hì hục mổ, tay bốc từng bộ lòng nhớp nháp thản nhiên vứt toẹt ra đất. Thấy tôi tròn mắt nhìn, vị thổ địa đi cùng bảo: “Sát bên còn hàng chục lò mổ lậu bẩn của bà Nguyệt, anh Bằng, bà Loan…, hoạt động ngày đêm nhưng chẳng thấy ai bắt bớ gì cả!”.
Điều ngạc nhiên hơn, khi được biết lò mổ Rạng Đông (thuộc phường Tân Biên) là cơ sở giết mổ gia súc duy nhất trên địa bàn thành phố Biên Hòa được cấp phép hoạt động, nhưng khi đến đây, chúng tôi cũng thấy vi phạm công khai. Cụ thể, nhân công ở đây khoảng trên 20 người nhưng không có ai mặc đồ bảo hộ lao động khi giết mổ. Thậm chí, công việc giết mổ heo cũng diễn ra ngay dưới đất, không hề đảm bảo VSATTP.
HEO BẨN Ồ ẠT VÀO CHỢ
Thịt heo từ các lò giết mổ lậu này hầu hết được lái heo chở bằng xe máy và xe ba gác, không có che đậy, chủ yếu đưa về chợ đầu mối Tam Hòa (thuộc KP3, TP Biên Hòa) tiêu thụ.
Sau khi ngó nghiêng hỏi thăm giá cả, chúng tôi ra ngoài rồi đợi đến khuya tập kết tại vòng xoay Tam Hiệp, ngay đầu cổng chính thuộc địa phận khu phố 3, 4 và 5 để chờ… đếm heo bẩn. Hơn 23h, giới buôn heo lậu bắt đầu hoạt động. Hầu hết heo lậu được chở trên chiếc xe cà tàng, buộc nguyên con đã giết mổ vào phía sau, không thèm che đậy, chạy thục mạng trên quốc lộ 1A, sau đó đến khu vực chợ Tam Hòa liền rẽ vào hẻm nhỏ, mất hút. Cứ 5 - 10 phút lại có 1 chiếc xe máy chở thịt heo ngông nghênh trên đường, sau đó tấp nập gặp nhau tại chợ heo Tam Hòa. Tới 3h sáng, chúng tôi đếm được ít nhất trên 40 chiếc xe máy chở heo bẩn chạy vào chợ mà không hề bị hỏi thăm.
Lái heo chở thịt bằng xe máy, chạy vô tư từ lò mổ lậu ra chợ
Rạng sáng, tôi lò dò vào chợ Tam Hòa để xem nốt công đoạn heo bẩn tiêu thụ ra sao. Trong chợ, có một khu vực riêng dành cho các hàng thịt heo. Hàng loạt sạp nằm san sát nhau, tiếng mua bán huyên náo, tiếng xe chở heo rầm rầm đến rồi đi. Mùi uế khí bốc lên nồng nặc từ các hàng thịt, nước thải đen sì, dơ bẩn được đổ đầy ra đường, nhầy nhụa. Các lái chở heo đã giết mổ đến nơi liền nghiêng xe thả heo uỵch xuống đất.
Dưới nền xi măng một quầy giữa chợ, có từ 5 đến 6 con heo đã được mổ sẵn đang được xẻ thịt. Máu và nước rửa chảy lênh láng ra nền, từng tảng thịt heo liên tục được quăng ra đất. Các tiểu thương chỉ việc lựa chọn, sau đó lau chùi sạch sẽ bằng… giẻ lau và giấy báo, xối qua nước rồi đưa lên bàn. Tại một số sạp, việc cắt thịt, chặt xương diễn ra ngay dưới lòng đường. Một người đàn ông đang trải bao xi măng dưới đất và đổ ập nào thịt, nào xương xuống. Cứ thế, tay chặt từng khúc, ném phẹt qua một bên.
Qua sạp khác, tôi chứng kiến cảnh người thanh niên bặm trợn cầm từng túi ni lông nào lòng, ruột đổ ào ào trên nền nhà. Hai thanh niên thay phiên nhau cắt từng khúc, bốc từng nắm, từng nắm, ném vào xô nước đen ngòm, khoắng vài cái rồi quăng lên bàn. Nhìn những thớ thịt có vẻ tươi trên bàn ai dám nghĩ chúng được chà trên đất, rửa bằng thứ nước đen như nước cống!
Vị thổ địa thì thầm, chợ Tam Hòa chính là điểm tập kết thịt heo, thậm chí tổ chức giết mổ ngay trong chợ không đảm bảo quy định VSATTP hoặc không hề có nguồn gốc xuất xứ. Mỗi đêm, có hàng trăm con heo không chỉ từ hàng chục lò mổ ở phường Long Bình mà cả phường Hố Nai, Trảng Dài và huyện Trảng Bom được lái heo tuồn ra đây xẻ thịt và bán sỉ cho các thương lái để tỏa đi khắp nơi tiêu thụ.
+ Làm việc với chúng tôi, bà Võ Thị Sâm, chủ nhiệm HTX Thanh Niên, Trưởng ban quản lý chợ Tam Hòa cho biết: Ban quản lý chợ luôn có từ 2 đến 3 người túc trực, đi tuần suốt từ 12h khuya cho tới sáng. Ban quản lý còn phối hợp với UBND phường Tam Hiệp, đã điều tra, tiêu hủy tổng cộng 470 kg thịt heo trong đợt tháng 9 và tháng 10 vừa qua, tuy nhiên tình hình vẫn rất căng thẳng. Do lực lượng quản lý mỏng, chợ Tam Hòa lại có đến 6 cổng vào, không thể kiểm soát hết được. Mặt khác, chúng tôi cũng không có đủ công cụ hỗ trợ cần thiết để ngăn chặn những lái heo manh động nếu như bị tịch thu thịt (!?). + Được biết, hiện toàn TP Biên Hòa chỉ có một cơ sở giết mổ có giấy phép nhưng cũng vi phạm VSATTP, thì rõ ràng việc tuyên truyền, xử lý các lò mổ lậu, buộc họ phải xử lý “sạch hơn” là bất khả thi. Ở “vương quốc heo” mà như vậy thì e rằng hàng triệu người tiêu dùng phía Nam còn phải chịu ăn heo mất VSATTP dài dài…