Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo đến Quốc hội ở Seoul hôm 11/12. Ảnh: Bloomberg.
Sau khi Quốc hội Hàn Quốc bỏ phiếu nhất trí luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol về việc ban bố thiết quân luật hồi đầu tháng, ông Yoon ngay lập tức bị đình chỉ chức vụ. Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc sẽ có 180 ngày để ra phán quyết về việc miễn nhiệm Tổng thống. Trong giai đoạn này, Thủ tướng Han Duck-soo sẽ đóng vai trò là Tổng thống lâm thời của Hàn Quốc.
Ông Han phải đối mặt với một nhiệm vụ đầy thách thức là duy trì chính phủ hoạt động qua cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất trong 40 năm qua, đồng thời đối phó với các mối đe dọa từ Triều Tiên, và đà phát triển kinh tế trong nước đang chậm lại.
Trong thời gian đảm nhận vị trí Tổng thống lâm thời, ông Han cũng có thể bị điều tra hình sự về vai trò của ông trong việc ban bố thiết quân luật.
Ông Han, 75 tuổi, đã trải qua nhiều vị trí lãnh đạo trong hơn 30 năm dưới thời 5 Tổng thống Hàn Quốc. Ông từng làm Đại sứ Hàn Quốc tại Mỹ, Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Thương mại, Thư ký Tổng thống về Điều phối chính sách, Thủ tướng, Đại sứ tại OECD và lãnh đạo các tổ chức khác nhau.
Với bằng tiến sĩ kinh tế của Harvard, ông Han có thế mạnh về kinh tế, thương mại và ngoại giao cũng như nổi tiếng với thái độ ôn hòa và làm việc chăm chỉ, khiến ông trở thành một nhân vật nổi bật trong chính trường Hàn Quốc.
Ông Han giữ cương vị Thủ tướng Hàn Quốc kể từ khi nhiệm kỳ của ông Yoon bắt đầu vào năm 2022, lần thứ hai ông đảm nhiệm chức vụ này sau thời gian làm Thủ tướng dưới thời cựu Tổng thống Roh Moo-hyun vào năm 2007-2008.
"Ông ấy đã giành được các vị trí quan trọng trong chính phủ bằng năng lực và trình độ chuyên môn của mình, không liên quan đến các phe phái chính trị", ông Yoon nói khi bổ nhiệm ông Han làm Thủ tướng hồi năm 2022. "Tôi nghĩ ông Han là ứng cử viên phù hợp để giải quyết các vấn đề quốc gia trong khi giám sát và điều phối nội các, với nhiều kinh nghiệm bao gồm các khu vực công và tư nhân".
Ông Han cũng là người có kinh nghiệm làm việc với đồng minh chủ chốt của Hàn Quốc là Mỹ, khi tham gia vào quá trình ký kết Hiệp định Thương mại tự do Mỹ-Hàn.
Thông thạo tiếng Anh, ông được bổ nhiệm làm Đại sứ Hàn Quốc tại Mỹ vào năm 2009, làm việc tại Washington vào thời điểm Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden còn là Phó Tổng thống, và đã đóng góp vào việc Quốc hội phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do vào năm 2011.
Ông Han cũng từng là thành viên hội đồng quản trị của S-Oil, một đơn vị lọc dầu của Hàn Quốc thuộc Saudi Aramco.
"Ông ấy là một công chức tận tâm, người không mang màu sắc chính trị nào mặc dù đã làm việc dưới quyền 5 đời Tổng thống Hàn Quốc", một cựu quan chức cấp cao chính phủ cho biết.
Ông Han được dự đoán sẽ giữ vị trí Tổng thống lâm thời trong nhiều tháng cho đến khi Tòa án Hiến pháp quyết định có nên miễn nhiệm ông Yoon hay khôi phục quyền lực cho ông. Nếu ông Yoon bị cách chức, một cuộc bầu cử Tổng thống mới sẽ được tổ chức trong vòng 60 ngày. Cho đến khi đó, ông Han sẽ tiếp tục lãnh đạo đất nước.
Đảng Dân chủ đối lập chính đã đệ đơn khiếu nại nhằm điều tra ông Han vì không ngăn chặn nỗ lực ban bố thiết quân luật của ông Yoon.
Nếu Quốc hội quyết định luận tội ông Han, Bộ trưởng Tài chính sẽ là nhân vật tiếp theo lên giữ vị trí Tổng thống lâm thời. Hiến pháp Hàn Quốc không quy định Thủ tướng được trao những quyền hạn gì khi thay Tổng thống lãnh đạo đất nước.
Hầu hết các học giả cho rằng, Thủ tướng chỉ có quyền lực hạn chế nhằm ngăn chính phủ bị tê liệt, song một số người cho rằng ông có thể thực hiện mọi quyền hạn của một Tổng thống, vì hiến pháp không đặt ra các hạn chế.
