Ốc bươu vàng chỉ sống trong điều kiện nước ngọt. Ruộng chua, phèn, độ pH <4 hay độ mặn > 0,6% ốc không sống được. Ốc gây hại bằng cách cắn đứt mạ từ khi sạ đến khoảng 20 ngày sau. Ruộng sạ bị gây hại nặng hơn ruộng cấy.
Ốc có tính đực, cái phân biệt, tỷ lệ đực/cái khoảng 3/7. Vòng đời (đẻ – bắt cặp – đẻ lại) khoảng 3 tháng, tuy nhiên ốc có thể sống tới 3 năm. Trứng được đẻ trên cao, ổ trứng có màu hồng tươi, khi sắp nở có màu hồng nhạt, 1 ổ có khoảng 150 – 300 trứng, tỷ lệ nở 90 – 95%. Trung bình 1 ốc cái có thể đẻ 500 – 1.000 trứng/tháng.
Ốc bươu vàng gây hại cho cây trồng.
Ốc sống và gây hại chủ yếu trong nước, tuy nhiên ốc cũng có thể sống trên cạn. Trong điều kiện bất lợi (khô hạn) ốc vùi mình xuống đất, khi có điều kiện thuận lợi (ruộng có nước) ốc lại trồi lên cắn phá trở lại. Ốc có thể gây hại suốt ngày đêm, tuy nhiên thường gây hại chủ yếu vào chiều – tối. Thiên địch của ốc là kiến, chim, chuột, vịt, rắn, cá… và cả con người!
Để phòng trị ốc bươu vàng, cần áp dụng tổng hợp các biện pháp, phải làm liên tục, rộng khắp và làm sớm trước khi mùa vụ bắt đầu. Các biện pháp bao gồm đặt lưới chắn ở cống, bộng dẫn nước, vét rãnh, bắt ốc bằng tay, cắm cọc thu gom trứng, cày bừa kỹ, cày sâu, đưa nước vào ruộng sớm (trước khi sạ) nhử ốc trồi lên rồi diệt, sau khi sạ không đưa nước vào ruộng sớm, chỉ giữ ruộng đủ ẩm, sử dụng thuốc diệt ốc.
Sau thu hoạch (nếu điều kiện cho phép) có thể thả vịt ăn ốc để hạn chế lứa sau. Cần lưu ý nếu phòng trị bằng thuốc hoá học nên theo đúng hướng dẫn trên nhãn.
Các loại thuốc phòng trị ốc bươu vàng hiệu quả của Công ty Cổ phần BVTV Sài Gòn (SPC).
Thuốc trừ ốc DIOTO 250EC- 830WG
DIOTO là thuốc trừ ốc bươu vàng (Golden Apple Snail). DIOTO có nghĩa là diệt ốc tốt, hoạt chất là Niclosamide, có hai dạng chế phẩm:
- Dạng nhũ dầu (EC), hàm lượng hoạt chất 250gam/L.
- Dạng cốm (WG), hàm lượng hoạt chất 830gam/kg.
DIOTO thuộc nhóm độc III (WHO), không độc cho ong, chim, dê, cừu, độc tính thấp đối với người, gia súc và động vật có vú, được WHO khuyến cáo sử dụng trên ruộng lúa.
Đặc tính của DIOTO
DIOTO là thuốc đặc trị ốc bươu vàng. Thuốc tác động nhanh đến chức năng hô hấp và tiêu hoá, ngăn cản hấp thu đường và quá trình biến dưỡng khiến ốc không hấp thu được oxy và dưỡng chất mà chết chỉ sau khi phun 15 đến 30 phút.
DIOTO diệt tốt cả ốc lớn, ốc nhỏ, hiệu quả triệt để, nhờ đó tiết kiệm chi phí phòng trừ (thuốc, thời gian, công lao động). DIOTO dễ phân huỷ bởi ánh sáng do đó phân hủy rất nhanh trong môi trường. DIOTO không ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của lúa và hệ sinh thái trong nước.
Có thể phun DIOTO trên ruộng có thả vịt ăn ốc. Đến nay, chưa ghi nhận tính kháng của ốc với hoạt chất Niclosamide. Chỉ cần phun DIOTO một lần, đúng theo hướng dẫn, diệt ốc cả vụ.
3.Hướng dẫn sử dụng
* Dioto 250EC: Trừ ốc bươu vàng với liều lượng 1 lít/ha. Pha 100ml thuốc cho bình 16 lít để phun cho 1 công ruộng (1.000m2).
* Dioto 830WG: Liều dùng từ 200 – 600gam/ha. Tùy ruộng có ốc nhiều hay ít, có thể pha từ 20gam đến 60gam/bình 16 lít để phun cho 1.000m2.
Thời điểm phun
* Phun nhử trước sạ: Trước sạ vài ngày, dẫn nước vào ruộng, nhử ốc trồi lên rồi phun thuốc, sau đó làm đất, tiến hành sạ bình thường.
* Phun sau sạ: Phun ngay khi lấy nước vào ruộng chuẩn bị bón phân đợt 1 (khoảng 7 – 10 ngày sau sạ). Cần chú ý: Phun sớm ngay khi thấy ốc xuất hiện trên ruộng.
Một số điểm cần lưu ý
+ Trước khi phun phải đảm bảo có ốc trên ruộng.
+ Khi phun, giữ mực nước khoảng 3 - 5cm là vừa. Sau phun tiếp tục giữ nước ít nhất 2 ngày để diệt hết ốc còn sót lại. Để đảm bảo diệt ốc triệt để, cần chú ý: (1) Không phun khi ruộng không có bờ bao, (2) ruộng sạ ngầm hay (3) mực nước trên ruộng quá sâu (trên 5cm).
+ Nên phun thuốc lúc chiều mát hay sáng sớm, tuy nhiên kinh nghiệm cho thấy phun chiều mát sẽ tốt hơn.
+ Ruộng nuôi tôm, cá: 7 ngày sau phun có thể thả tôm, cá vào.
