Các hộ kinh doanh đồng loạt đóng cửa
Một tuần nay (từ ngày 26/9 – 3/10), các hộ kinh doanh trong Chợ Đông Kinh, TP. Lạng Sơn đồng loạt đóng cửa, dừng các hoạt động kinh doanh. Hiện tại, chỉ còn những quầy bán thực phẩm dưới sân và ở cổng chợ là hoạt động bình thường.
Qua tìm hiểu, được biết trong tháng 9 vừa qua, Công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn có thông báo điều chỉnh mức giá thuê địa điểm kinh doanh trong thời gian tới. Tuy nhiên, giữa 2 bên chưa có sự đồng thuận nên các tiểu thương nghỉ kinh doanh, tụ tập trước cửa UBND tỉnh Lạng Sơn để đề đạt nguyện vọng.
Chợ Đông Kinh (TP Lạng Sơn) vắng người qua lại mua sắm vào sáng 3/10. Ảnh: Nguyễn Thành.
Chị Nguyễn Thị Lý, hộ kinh doanh chợ Đông Kinh chia sẻ, chị kinh doanh trên tầng 3, có hai quầy hàng. Về địa điểm đã không thuận lợi, mặt hàng kinh doanh thì trùng lặp, buôn bán cầm chừng. Sau đại dịch Covid-19, chị phải làm thêm nhiều nghề khác để có tiền trang trải cuộc sống. "Tôi chỉ mong muốn công ty lùi lại việc tăng giá 1 thời gian để tôi ổn định buôn bán. Giờ kinh doanh đã khó khăn mà chi phí lại tăng thì chúng tôi không thể hoạt động được. Cực chẳng đã chúng tôi mới phải nghỉ bán hàng, mong được gặp các vị lãnh đạo tỉnh để nhờ giúp đỡ", chị Lý bộc bạch.
Còn bà Phan Thị Kim Phượng, hộ kinh doanh tại chợ Đông Kinh cho biết: "Tôi có 4 quầy kinh doanh tại chợ, thời gian qua vắng khách nên cũng rất khó khăn để chúng tôi cố gắng bám trụ được. Vì vậy, trước thông báo điều chỉnh tăng giá thuê quầy của công ty thì chúng tôi càng khó khăn hơn. Bởi với 4 quầy của tôi trung bình hiện nay 1 năm giá trên dưới 50 triệu đồng thì khi điều chỉnh tăng giá sẽ lên tới 115 triệu đồng. Giá thuê như vậy quá cao trong khi lượng hàng bán hàng ngày chỉ cầm chừng chứ không hút khách tấp nập như những năm trước đây. Vì vậy, tôi và nhiều hộ kinh doanh tại chợ mong muốn ban lãnh đạo công ty xem xét điều chỉnh giá cho phù hợp với tình hình thực tế hoạt động kinh doanh hiện nay, nhất là trong thời điểm còn chịu ảnh hưởng từ dịch Covid - 19".
Đây không chỉ là ý kiến của riêng chị Lý, bà Phượng mà còn là mong muốn, kiến nghị của nhiều hộ kinh doanh tại Chợ Đông Kinh hiện nay.
Theo thông báo số 208/TB-CTCPC ngày 12/7/2022 về việc thực hiện chủ trương điều chỉnh tăng giá cho thuê địa điểm kinh doanh tại chợ của Công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn, các hộ kinh doanh đã viết “tâm thư” gửi ban lãnh đạo công ty cũng như gửi đơn “kêu cứu” tới các cấp lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo TP Lạng Sơn. Trong đó, Hội phụ nữ Chợ Đông Kinh và Chợ Kỳ Lừa đã có đơn kiến nghị gửi Hội đồng Quản trị của công ty.
Bà Nguyễn Thị Hoà, Chủ tịch Hội phụ nữ Chợ Đông Kinh cho biết, đơn kiến nghị có các nội dung đề nghị Ban lãnh đạo công ty xem xét dừng việc tăng giá hợp đồng cho thuê địa điểm kinh doanh đối với các hộ kinh doanh đã và đang có hợp đồng kinh doanh tại các khu vực chợ do công ty đã bán cho năm kinh doanh 2022; đề nghị công ty giữ nguyên mức giá hợp đồng của năm 2022 duy trì trong thời gian 3 năm tiếp theo của hợp đồng từ năm 2022-2025; lùi lại việc tăng giá quầy cho bà con kinh doanh trong thời điểm thích hợp nhất để các tiểu thương khôi phục lại kinh tế.
Đơn kiến nghị của các hộ kinh doanh tại chợ Đông Kinh. Ảnh: Nguyễn Thành.
Ngoài những mong muốn, kiến nghị liên quan đến điều chỉnh tăng giá thuê quầy thì các hộ kinh doanh tại chợ cũng phản ánh một số tồn tại, bất cập trong hoạt động quản lý kinh doanh như công tác tuyên truyền, công tác phòng cháy chữa cháy; việc lấy lại một số quầy đang kinh doanh tại tầng 2, tầng 3 để đầu tư thang máy; việc các hộ kinh doanh tự bỏ tiền sửa, gia cố lại mái của khu vực dãy nhà tôn phía tây sân chợ Đông Kinh nhưng công ty lại điều chỉnh tăng giá khu vực đó…
Bà Phan Thị Kim Phượng, hộ kinh doanh tại Chợ Đông Kinh cũng chia sẻ thêm: "Chúng tôi cũng biết là công ty khó khăn nhưng chúng tôi cũng muốn được bàn bạc để cùng hỗ trợ nhau. Bản thân tôi cũng là một cổ đông, sẽ đồng lòng hạ cổ tức. Trong cuộc họp cổ đông vừa rồi, chúng tôi cũng sẵn sàng hạ cổ tức xuống để đỡ một phần. Còn thuế thì trong thời điểm Covid-19 này cũng mong các đồng chí lãnh đạo tỉnh, ngành chức năng liên quan xem xét điều chỉnh giá thuê đất đối với công ty; đồng thời cùng chia sẻ, đồng hành với những khó khăn của công ty và các hộ kinh doanh chúng tôi, để làm sao công ty phát triển, hộ kinh doanh chúng tôi cũng kinh doanh hiệu quả, cùng nhau giữ gìn và xây dựng thương hiệu Chợ Đông Kinh".
Tăng giá để bù chi phí duy trì chợ
Chợ Đông Kinh (TP Lạng Sơn) là một trong những chợ nổi tiếng không chỉ của Xứ Lạng mà có tên tuổi trong khu vực các tỉnh phía Bắc, là một trong những điểm đến trong hành trình của khách du lịch khi đến với Lạng Sơn. Chợ nằm ở giữa 4 trục đường chính là Phai Vệ, Nguyễn Tri Phương, Bà Triệu và Nguyễn Du nên rất thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, mua bán.
Các gian hàng phủ bạt do tiểu thương đồng loạt nghỉ kinh doanh. Ảnh: Nguyễn Thành.
Chợ có 3 tầng, với tầng 1 chủ đạo bán các hàng hóa điện tử, tầng 2 là các phòng trưng bày tạp hóa đa chủng loại và tầng 3 là “thiên đường” của các hàng hóa thời trang. Trải qua hơn 30 năm xây dựng, phát triển, đến nay, chợ đã có cơ ngơi khang trang với số lượng lên đến khoảng trên 500 quầy hàng.
Việc các hộ kinh doanh đồng loạt nghỉ bán hàng và tụ tập trước trụ sở UBND tỉnh nhiều ngày qua, đã thu hút dư luận, không chỉ làm mất an toàn, an ninh trật tự trên địa bàn mà còn làm ảnh hưởng đến hoạt động du lịch thương mại của tỉnh.
Theo bà Lê Thị Thu Hường, Giám đốc Công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn, mức giá thuê địa điểm kinh doanh tại Chợ Đông Kinh đang thực hiện đã được xây dựng từ năm 2011 và chưa điều chỉnh tăng giá lần nào trong 11 năm qua. Trong khi đó, tình hình kinh tế - xã hội có nhiều thay đổi và phát triển, giá cả hàng hoá dịch vụ sau hơn 10 năm đã tăng lên khá nhiều: chỉ số giá tiêu dùng tăng 45-50%; tiền thuê đất cứ 5 năm tăng một lần (năm 2011, tiền thuê đất của chợ Đông Kinh là trên 268 triệu đồng thì đến nay đã tăng lên trên 1,1 tỷ đồng, tăng 412%); tiền lương của người lao động tính theo mức lương tối thiểu vùng của năm 2011 là 1,05 triệu đồng thì nay đã lên 3,64 triệu đồng (tăng 346,7%); các chi phí thường xuyên như điện, nước, xăng dầu… đều tăng.
Từ thực tế trên cho thấy, mức giá thuê mà Công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn đang áp dụng không còn phù hợp, không đảm bảo duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, không đủ để bù đắp chi phí thường xuyên, không có kinh phí cải tạo, nâng cấp, sửa chữa các hạng mục đã xuống cấp, không có vốn để bổ sung cơ sở vật chất nâng cao tiện ích dịch vụ chợ.
Trước thực trạng trên đòi hỏi việc điều chỉnh tăng giá cho thuê địa điểm tại chợ Đông Kinh và các chợ do công ty quản lý là hoàn toàn cần thiết nhằm duy trì hoạt động kinh doanh của công ty ngày càng phát triển, là điều kiện để tái đầu tư các hạng mục chợ ngày càng khang trang, hiện đại nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh với các loại hình kinh doanh khác.
Bên cạnh đó, cũng là một trong những doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, 2 năm qua hoạt động của công ty cũng gặp không ít khó khăn do nhiều khách hàng trả quầy khiến doanh thu sụt giảm, phát sinh nhiều chi phí trong công tác phòng chống dịch…
Vì vậy, thực hiện Nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 của công ty về thực hiện chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh năm 2022; Nghị quyết số 161/NQ-HĐQT ngày 9/5/2022 của Hội đồng quản trị công ty về việc điều chỉnh tăng giá cho thuê địa điểm tại các chợ do công ty quản lý, công ty đã xây dựng phương án giá mới để phù hợp với tình hình thực tế và xu thế phát triển chung, đảm bảo hoạt động của doanh nghiệp, đảm bảo cung cấp dịch vụ cho khách hàng ngày một tiện ích hơn.
Để tuyên truyền về phương án điều chỉnh tăng giá cho thuê địa điểm kinh doanh của công ty, Đảng uỷ công ty đã tổ chức 2 buổi làm việc với Ban Thường vụ Hội phụ nữ chợ Kỳ Lừa và Ban Chấp hành Hội phụ nữ chợ Đông Kinh; Ban Điều hành công ty đã gửi văn bản tuyên truyền; thông báo lên nhóm Zalo; hệ thống loa phát thanh tại chợ và tổ chức 11 hội nghị với các tiểu thương tại chợ Đông Kinh và chợ Kỳ Lừa để lắng nghe những chia sẻ của hộ kinh doanh và giải đáp những thắc mắc của khách hàng, đồng thời lĩnh hội những ý kiến đóng góp cho công ty.
Mặc dù đã có lời giải đáp từ đơn kiến nghị của các tiểu thương, nhưng do hai bên chưa có sự đồng thuận nên sáng 26/9/2022, đồng loạt các hộ đang kinh doanh tại Chợ Đông Kinh đã nghỉ bán hàng.
Trước thực trạng đó, Ban lãnh đạo công ty cổ phần Chợ Lạng Sơn đã tổ chức họp ngay trong buổi chiều 26/9 để giải đáp các kiến nghị và đề nghị các hộ kinh doanh quay trở lại kinh doanh. Tuy nhiên, sau nhiều cuộc đối thoại hai bên vẫn chưa có sự thống nhất.
Bà Lê Thị Thu Hường, Giám đốc Công ty cổ phần Chợ Lạng Sơn cho biết, sau khi lắng nghe các ý kiến, đề xuất từ phía khách hàng là các hộ kinh doanh, công ty đã tiếp thu và đang tính toán lại tỷ lệ điều chỉnh tăng giá giữa các loại quầy, các khu vực chợ và tính toán thời điểm, lộ trình tăng giá phù hợp để hài hoà lợi ích giữa các bên, với chủ trương kế hoạch kinh doanh công ty không lỗ. Chúng tôi cũng rất mong muốn nhận được sự chia sẻ, sự đồng hành của khách hàng để cùng xây dựng và phát triển.
Tìm tiếng nói chung
Trước thực trạng các hộ kinh doanh nghỉ bán hàng và tụ tập đông người tại cổng UBND tỉnh Lạng Sơn, ngày 29/9, UBND tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức cuộc họp xem xét vụ việc các tiểu thương kinh doanh tại Chợ Đông Kinh kiến nghị liên quan đến giá cho thuê diện tích bán hàng tại chợ.
Các hộ kinh doanh phản đối việc tăng giá thuê mặt bằng kinh doanh tại chợ Đông Kinh. Ảnh: Nguyễn Thành.
Trong Thông báo số 533/TB- UBND, thông báo kết luận tại cuộc họp, bà Đoàn Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định, theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Quyết định số 30/2018/QĐ-UBND ngày 28/2/2018 của UBND tỉnh quy định giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại chợ trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, thì thẩm quyền quyết định giá cho thuê diện tích bán hàng tại Chợ Đông Kinh là của Công ty cổ phần Chợ Lạng Sơn sau khi có ý kiến thẩm định bằng văn bản của Sở Tài chính. Giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại Chợ Đông Kinh đã được ban hành và tổ chức thực hiện từ năm 2011 đến nay chưa có sự điều chỉnh. Hiện nay các khoản mục chi phí cấu thành nên giá dịch vụ (chi phí thuê đất, điện, nước, chi phí quản lý doanh nghiệp…) đều tăng. Việc điều chỉnh tăng giá dịch vụ để đảm bảo duy trì hoạt động và hiệu quả kinh doanh của Công ty là cần thiết và phù hợp với Nghị quyết Đại hội đồng Cổ đông.
Trong thông báo cũng nêu rõ, do ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh Covid-19, những năm qua, các hoạt động kinh doanh thương mại, dịch vụ trên địa bàn tỉnh nói chung và tại khu vực Chợ Đông Kinh nói riêng gặp rất nhiều khó khăn; đồng thời mô hình, cách thức hoạt động hiện nay của chợ truyền thống chưa thích ứng kịp với xu hướng tiêu dùng, kinh doanh thương mại mới, sức cạnh tranh, tiêu thụ hàng hóa và thu hút du khách đến thăm quan, mua sắm tại chợ còn hạn chế, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống của các tiểu thương.
Quá trình xây dựng phương án giá, cách thức tuyên truyền của công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn chưa thật phù hợp hiệu quả, một số mức giá chưa thật sự phù hợp, hiệu quả; một số mức giá còn cần phải xem xét để phù hợp, đảm bảo hài hòa lợi ích của các hộ kinh doanh và doanh nghiệp, đảm bảo việc ổn định, phục hồi và phát triển kinh doanh.
Để việc điều chỉnh giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại Chợ Đông Kinh đảm bảo lộ trình, phù hợp với thực tiễn, hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và các tiểu thương, đồng thời đảm bảo an ninh trật tự, phục hồi và phát triển hoạt động kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội địa phương trong thời gian tới. UBND tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo Công ty giữ nguyên mức giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại Chợ Đông Kinh và tiếp tục thực hiện ký hợp đồng cho thuê diện tích bán hàng tại Chợ Đông Kinh với các tiểu thương trong giai đoạn từ nay đến hết ngày 30/9/2023; tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, hoàn thiện phương án giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại Chợ Đông Kinh đảm bảo phù hợp theo khu vực, ngành hàng, mức giá, tỷ lệ tăng..., lấy ý kiến sâu rộng trong các tiểu thương theo đúng quy trình, quy định để tạo đồng thuận cao nhất trong thực hiện; hoàn thành, gửi Sở Tài chính để xem xét, thẩm định; làm cơ sở để tổ chức thực hiện từ ngày 01/10/2023.
Đồng thời giao cho Sở Công thương và Sở Tài chính tổ chức hội nghị đối thoại với các tiểu thương xong trước ngày 5/10/2022. Sau khi có văn bản thông báo của UBND tỉnh Lạng Sơn, mặc dù không còn tình trạng tụ tập trước cổng UBND tỉnh nhưng các hộ kinh doanh tại chợ Đông Kinh vẫn chưa quay trở lại hoạt động bình thường.
Đến sáng 3/10, có một số tiểu thương có mặt tại chợ nhưng các quầy hàng vẫn che bạt, phủ kín, các tiểu thương đang chờ đợi cuộc đối thoại trực tiếp của cơ quan quản lý Nhà nước về vấn đề này.
Cũng như các doanh nghiệp khác, Công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn hoạt động theo Luật Doanh nghiệp, vận hành và chịu tác động bởi cơ chế thị trường, do đó việc kinh doanh phải đảm bảo nguồn vốn để hoạt động. Việc công ty đưa ra mức giá thuê địa điểm, đảm bảo đúng quy định và phù hợp với giá cả thị trường.
Tuy nhiên, trong bối cảnh cả nước nói chung, tỉnh Lạng Sơn nói riêng đang phục hồi sản xuất sau đại dịch Covid-19, cả Công ty và các tiểu thương đều đang kinh doanh và chịu nhiều tác động của ngoại cảnh, thì việc điều chỉnh tăng giá địa điểm vào thời điểm này là chưa hợp lý.
Hoạt động của chợ Đông Kinh đều dựa vào quy luật cung - cầu, bởi vậy, nếu giữa Công ty Cổ phần Chợ Lạng Sơn và tiểu thương không tìm được tiếng nói chung thì khó mà phát triển. Qua các cuộc đối thoại sắp tới, giữa 2 bên cần có sự đồng thuận để xây dựng văn minh thương mại, nâng cao hiệu quả kinh doanh, góp phần vào phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
Theo kế hoạch điều chỉnh tại thông báo 208/TB-CTCPC ngày 12/7/2022 của Công ty cổ phần Chợ Lạng Sơn, khu vực tầng 2, vị trí quầy loại II có giá thuê cũ 166 nghìn đồng/m2/tháng, nay điều chỉnh tăng lên 210 nghìn đồng/m2/tháng, tăng 44 nghìn đồng, tỷ lệ tăng 27%; khu vực tầng 3 vị trí loại quầy II có giá thuê cũ 134 nghìn đồng/m2/tháng thì nay tăng lên 161 nghìn đồng/m2/tháng, tăng 27 nghìn đổng, tỷ lệ tăng 20%; khu vực sân Đông Kinh, loại I quầy trống có giá cũ 127 nghìn đồng/m2/tháng nay tăng lên 221 nghìn đồng/m2/tháng, tăng 94 nghìn đồng, tỷ lệ tăng 74%.
