Được đảm bảo nước tưới giúp bà con vùng cao Mường Khương yên tâm sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Đinh Tùng
Tưới tiêu hàng nghìn ha đất nông nghiệp
Ông Ứng Văn Phương, Phó trưởng Phòng NN-PTNT huyện Mường Khương (Lào Cai) cho biết, Mường Khương là huyện vùng cao biên giới của tỉnh Lào Cai, có tổng chiều dài đường biên giới giáp với nước bạn Trung Quốc là 73,567 km với tổng diện tích đất tự nhiên 55.434,33 ha.
Cho đến nay, Mường Khương vẫn một trong những huyện nghèo của cả nước với 16/16 xã, thị trấn đặc biệt khó khăn, gồm 14 dân tộc anh em chung sống đan xen ở 157 thôn, tổ dân phố; dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện chiếm trên 88%.
Trong đó, bà con sinh sống trên địa bàn huyện chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số. Cuộc sống của bà con gắn liền với sản xuất nông nghiệp do vậy các công trình thủy lợi góp phần quan trọng trong việc cung cấp nước cho tưới tiêu.
Các công trình thủy lợi giúp chủ động tưới tiêu là 2.944ha đất nông nghiệp, trong đó diện tích vụ xuân khoảng 427ha; diện tích vụ mùa khoảng 1.919ha; diện tích rau màu, mạ khoảng 423ha; diện tích thủy sản khoảng 68ha), diện tích tiêu úng là 104,83ha.
Được sự quan tâm của Trung ương, của tỉnh, tất cả các xã, thị trấn đều được đầu tư xây dựng công trình thủy lợi tạo điều kiện cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp, giúp tăng năng suất cũng như sản lượng của cây trồng. Nhờ có nguồn kinh phí hỗ trợ sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi hàng năm đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng công trình và kịp thời việc duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa những hư hỏng nhỏ.
Mặc dù, công tác quản lý, khai thác, sử dụng các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt trên địa bàn huyện trong những năm gần đây đã được cải thiện, tuy nhiên vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Cụ thể, do đặc thù là huyện miền núi nên nên hầu hết các đầu nguồn của công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt đều phụ thuộc vào lượng mưa hàng năm. Ngoài ra, các công trình này được xây dựng trên các sườn núi dốc nên thường xuyên xảy ra sạt lở gây hư hỏng công trình đặc biệt vào các mùa mưa, lũ. Trong khi, vốn đầu tư sửa chữa nâng cấp, xây dựng mới rất hạn chế gây khó khăn trong công tác vận hành, khai thác sử dụng và quản lý công trình. Mặt khác, nhận thức của một số người dân trong việc bảo vệ, cải tạo các công trình sau đầu tư chưa cao.
Toàn huyện có 16 Ban quản lý công trình hạ tầng cấp xã với 48 người và 112 tổ quản lý thủy nông với 341 người trực tiếp tham gia công tác quản lý, vận hành, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên công trình thuỷ lợi.
Vận hành hiệu quả nhờ các tổ thủy nông
Cùng với hệ thống kênh mương thủy lợi được đầu tư xây dựng kiên cố, huyện Mường Khương đã quan tâm kiện toàn, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ thủy nông ở cơ sở. Qua đó, góp phần đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất.
Khi các chân ruộng đã có đủ nước, các hộ dân ở thôn vùng cao Nấm Oọc của xã Nấm Lư (huyện Mường Khương, Lào Cai) khẩn trương ra đồng để đảm bảo vụ mùa được sản xuất đúng khung thời vụ.
Bà Lò Thị Hướng, thôn Nấm Oọc cho biết, kênh mương dẫn nước đến kịp thời, giúp cho việc sản xuất nông nghiệp của bà con thuận lợi, cây sinh trưởng tốt, không sâu bệnh từ đó vụ sau được mùa hơn vụ trước.
Để đảm bảo nguồn nước tưới phục vụ cho tất cả các đồng ruộng, các thành viên trong tổ thủy nông thôn Nấm Oọc thường xuyên duy tu, bão dưỡng và khơi thông dòng chảy của công trình thủy lợi với chiều dài gần 2 km được giao quản lý.
Theo lãnh đạo UBND xã Nấm Lư (huyện Mường Khương), các thành viên tổ thủy nông là người địa phương thông thuộc địa hình lại có kinh nghiệm nên những vị trí hư hỏng được khắc kịp thời nhất là khi mưa, lũ xảy ra, đảm bảo nước phục vụ sản xuất nông nghiệp cho bà con.
Được biết, huyện Mường Khương hiện có 138 tổ thủy nông với sự tham gia của trên 230 thành viên. Các thành viên trong tổ thường xuyên được tấp huấn, hướng dẫn kỹ thuật duy tu, bảo dưỡng các công trình thủy lợi. Vì vậy trên 200 công trình thủy lợi; 290 đập dâng… của huyện đều cơ bản phát huy hiệu quả.
Ông Ứng Văn Phương, Phó trưởng Phòng NN-PTNT huyện Mường Khương nhấn mạnh, Phòng NN-PTNT phối hợp với các xã thường xuyên đánh giá hiệu quả của tổ thủy nông. Những tổ không hiệu quả sẽ được kiện toàn lại để đảm bảo năng lực hoạt động, đảo bảo các công trình thủy lợi vận hành tốt đủ nước tưới tiêu cho bà con nhân dân nhất là vào những vụ mùa.
Toàn huyện Mường Khương có 213 công trình thủy lợi với 444,95 km kênh. Trong đó, kênh kiên cố 410,03 km, kênh đất 34,92 km, 291 đập dâng (253 đập dâng kiên cố, 38 đập tạm), 17 hồ chứa thuỷ lợi.
