Xuôi theo dòng người tất bật đi sắm hoa Tết, chúng tôi đã vào thăm trang trại trồng hoa lily của anh Trịnh Ngọc Tiệp ở xã Ngọc Thanh, Kim Động (Hưng Yên). Được biết, anh Tiệp vừa xuất vườn được 24.000 chậu (0,7ha) hoa lily với giá 50 - 100 nghìn đồng/chậu. Hiện anh Tiệp vẫn còn hơn 5.000 chậu hoa loại này, thu hoạch vào gần Tết Nguyên Đán, nhưng cũng đã có thương lái đặt hàng bao tiêu hết.
Anh Tiệp tính toán, với giá hoa nói trên, mỗi sào 360m2 trồng lily trên chậu cho lãi ngót 32 triệu đồng, tương đương thu nhập đạt 860 triệu đồng/ha canh tác/vụ, cao gấp 1,2 lần thu nhập từ trồng hoa lily cùng kỳ năm trước trên cùng diện tích. Lý do vụ hoa lily năm trước thu được ít tiền hơn, vì anh Tiệp gieo trồng dưới ruộng, bị nhiễm nhiều sâu bệnh hại, tỷ lệ hao hụt gần 20% (so với năm nay chỉ dưới 2%).
Trang trại anh Tiệp năm nay lãi đậm, trồng hơn 24 nghìn chậu lily, đến giờ này đã bán gần hết, một số người mua buôn đến chậm cũng không còn hàng. Năm trước không trồng lily trên chậu, củ giống bị thối nhiều, bà phải phun thuốc phòng trừ sâu bệnh thường xuyên hơn. Năm nay xuống giống trong chậu, nên giảm được rất nhiều chi phí thuốc bảo vệ thực vật và công phun.
TS Nguyễn Văn Tỉnh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hoa, cây cảnh (Viện Nghiên cứu Rau quả) cho biết, vì cây lily rất mẫm cảm với đất trồng nên việc sản xuất hoa lily trên chậu giúp dễ điều chỉnh hàm lượng dinh dưỡng, độ pH và chỉ số EC (nồng độ ion hoà tan) trong giá thể đất, dễ đạt hiệu quả canh tác cao hơn.
Ông Nguyễn Văn Mừng ở xã Toàn Thắng (Kim Động, Hưng Yên) là một trong các thương lái mua hoa của anh Tiệp cho biết, nhìn chung các loại hoa chậu năm nay đều bán chạy, hoa lily cũng vậy. Nguyên nhân cơ bản do thời gian chơi hoa chậu được dài (khoảng 15 ngày) hơn so với hoa lily cắt cành. Tuy nhiên, để chậu hoa chơi được lâu, vẫn cần tưới giữ ẩm giá thể trong chậu hàng ngày.
Tìm hiểu thực tế cho thấy, để tạo ra các chậu lily có thể làm hài lòng khách mua chơi, anh Tiệp phải chăm bón sao cho cây hoa sạch bệnh, sinh trưởng, phát triển cân đối, khi xuất vườn các nụ hoa trên cây chỉ vừa chúm chím nở, kể cả màu sắc chậu trồng hoa cũng phải chọn sao cho tôn thêm vẻ đẹp cây lily. Đặc biệt, phải chọn trồng các giống hoa lily thấp cây, hương thơm nhẹ nhàng như các giống Sorbonner, Robina, Pavina, Beau, Solei...
“Nếu chọn trồng các giống hoa lily thơm hơn, sau mua về đặt chơi trong phòng khách, không gian hẹp, mùi thơm toả ra quá nhiều, dễ tạo cảm giác ngột ngạt, làm mất đi giá trị thưởng ngoạn của chậu hoa”, anh Tiệp phân tích.
Nói về nguyên nhân chuyển đổi thành công từ cây hoa lily trồng dưới ruộng lên trên chậu, anh Tiệp cho biết đầu năm 2021, anh lên giao lưu học hỏi các mô hình trồng hoa, cây cảnh đạt hiệu quả cao tại xã Xuân Quan (Văn Giang, Hưng Yên) và được một số nhà vườn ở đó mách bảo việc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hoa, cây cảnh (Viện Nghiên cứu Rau quả) đang triển khai dự án xây dựng mô hình sản xuất hoa chậu tập trung tại một số tỉnh phía Bắc. Không bỏ lỡ cơ hội, anh Tiệp liền xin số điện thoại liên hệ và được các nhà khoa học của Trung tâm về tận nhà vườn hỗ trợ và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật trồng hoa lily trên chậu.
Anh Tiệp không trồng hoa đồng tiền chậu như ở xã Xuân Quan, vì anh từng có ít nhiều kinh nghiệm và vốn liếng thị trường về cây lily. Theo đó, khi được chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc cây lily trên chậu, anh Tiệp ít bị bỡ ngỡ, đạt thu nhâp cao ngay từ vụ sản xuất mới rồi.
Để trồng lily chậu cho thu hoạch vào đúng dịp Tết Nguyên Đán, thời vụ trồng nên bắt đầu vào cuối tháng 9 âm lịch. Ngoài ra còn có thể trồng lily vụ đông xuân để thu hoạch vào dịp 8/3. Giá thể trồng gồm đất, xơ dừa, phân chuồng hoai mục mỗi loại khoảng 1/3 về thể tích. Tưới nước dưỡng ẩm giá thể trong suốt quá trình cây sống trên chậu, nhưng phải tránh để nước dính vào lá và nụ hoa. Để nâng cao chất lượng hoa, khi cây bắt đầu mở lá (khoảng 20 - 25 ngày sau trồng) định kỳ 5 - 7 ngày/lần phun chế phẩm kích thích sinh trưởng, Atonik hoặc Đầu trâu 502.
Mô hình của anh Tiệp đang được rất nhiều bà con nông dân lân cận đến tham quan, học hỏi, được Sở NN-PTNT Hưng Yên đánh giá cao nhờ giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, giảm ô nhiễm môi trường, ổn định và giữ độ phì nhiêu của đất, góp phần đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn. Ngành nông nghiệp Hưng Yên cũng khuyến khích nhà vườn tiếp tục nhân rộng mô hình, nhất là tại các địa phương phía nam của tỉnh.