Mai nở sớm, chủ nhà vườn “héo lòng”
Dạo quanh các làng mai cảnh ở Thị xã An Nhơn (Bình Định) những ngày giữa tháng 11 âm lịch, chúng tôi thấy Tết đã hiển hiện trên những vườn mai với những bông hoa nở vàng rực nổi bật lên nền lá xanh. Với người nhìn thì hình ảnh này trông rất thích mắt, nhưng với những người trồng mai bán Tết thì đây là bi cảnh. Bởi, mai ra hoa sớm kiểu này thì Tết Nguyên đán năm nay họ sẽ “rỗng túi”, vì sẽ chẳng ai mua những cây mai đã hết búp. Bao nhiêu vốn liếng, công sức đầu tư vào vườn mai từ đầu tháng Giêng đến nay kể như… công cốc!
Năm nay do thời tiết bất thuận nên mai cảnh ở Bình Định nở sớm. Ảnh: V.Đ.T.
Anh Lê Ngọc Lan (47 tuổi) ở thôn Trung Định, xã Nhơn An (Thị xã An Nhơn) hiện có 2.000 chậu mai lớn nhỏ, Tết năm nào anh cũng tuyển ra khoảng 500 chậu để bán, thế nhưng hiện nay những chậu mai tuyển của anh hầu hết đã nở hoa sớm. Hơn 20 năm trồng mai thương phẩm, chưa năm nào anh Lan thấy mai nở sớm như năm nay.
“Trước đây, nếu vào tháng 8, tháng 9 âm lịch mà chủ nhà vườn chăm sóc mai “lực” quá, cây mai sung sức lắm thì cũng chỉ nở sớm vào ba búp. Năm nay, mới tháng 10 âm lịch mà đã có nhiều vườn mai nở hoa vàng rực, bước sang tháng 11 âm lịch càng nở rộ. Năm nay trời không lạnh, lại mưa nắng bất chợt, tiết trời ấm nên hoa nở sớm đồng loạt. Hoa nở sớm đồng loạt kiểu này thì các chủ nhà vườn không thể cứu vãn”, ông Lan lo lắng.
Qua quan sát, chúng tôi nhận thấy những vườn mai già, có độ tuổi từ 5 năm tuổi trở lên ra rất nhiều lứa búp, ngoài lứa búp hiện đã nở, vẫn còn nhiều lứa búp khác vừa hé hoặc còn bé tí như vỏ trấu. Nếu từ giờ đến Tết trời trở lạnh hoặc mưa kéo dài, đừng chợt mưa chợt nắng như hiện nay thì cây mai vẫn còn những lứa búp “hậu duệ” đón Tết. Còn những vườn mai sung sức mới 3 năm tuổi ra búp đồng loạt, bây giờ nở 1 lần là hết búp trên cây, những chậu mai này chắc chắn Tết năm nay cầm chắc còn nằm lại vườn chứ chẳng thể tiêu thụ được.
Nhờ có bộ lá dày nên ít có búp nở sớm, anh Lê Tấn Bộ tiếp tục chăm sóc đến Tết bán cho khách hàng miền Bắc. Ảnh: V.Đ.T.
Nỗi buồn mai nở sớm bao trùm khắp các làng mai ở nơi được mệnh danh là “thủ phủ mai vàng" An Nhơn. Ông Đặng Văn Đi (62 tuổi) ở xã Nhơn An chua chát nói: “Năm nay tôi có khoảng 700 chậu bán Tết, nhưng mới bây giờ mà đã có trên 300 chậu nở hoa vàng rực. Nếu trời không lạnh, mà cứ mưa nắng thất thường kiểu này thì không cần lặt lá, từ nay đến Tết mai cũng nở gần hết. Người trồng mai bây giờ chỉ còn biết hi vọng từ nay đến cuối năm âm lịch trời lạnh kéo dài để hãm búp, không cho nở nữa, được vậy thì chủ nhà vườn còn vớt vát ít vốn để sang năm tái đầu tư”.
Mai nở sớm, các chủ nhà vườn đang đứng trước vụ mùa thất thu, trong khi năm nay mọi khoản chi phí đầu vào tăng cao đột biến. Theo anh Lê Tấn Bộ, người đang trồng 7.000 - 8.000 chậu mai đủ mọi lứa tuổi ở thôn Háo Đức (xã Nhơn An), năm nay tiền công lao động tăng hơn năm ngoái, giá phân bón và thuốc BVTV cũng tăng chóng mặt, cọc tre năm trước chỉ 540.000 đồng/thiên (1.000 cây) thì năm nay 840.000 đồng/thiên.
Mai nở sớm là bi kịch của các chủ nhà vườn trồng mai. Ảnh: V.Đ.T.
“Riêng tiền mua cọc mỗi năm tôi tốn hơn 100 triệu đồng. Với 7.000 - 8.000 cây mai, tính tất tần tật từ chi phí tiền điện, thuê nhân công, phân bón, thuốc BVTV đến tiền mua cọc tre… từ đầu năm đến cuối năm tôi tiêu tốn mất khoảng 250 triệu đồng” anh Lê Tấn Bộ chia sẻ.
Nguồn cung mai Tết dự báo giảm mạnh
Theo chia sẻ của anh Bộ, trong thời tiết bất thuận như hiện nay, nếu cây mai nào giữ được bộ lá dày sẽ hạn chế được hoa nở sớm, búp còn nhiều, có thể bán được vào dịp Tết. Muốn cây mai cho búp nhiều, ngay từ đầu năm phải chăm sóc thật kỹ lưỡng, phân thuốc đều đặn, nhất là từ tháng 6 âm lịch trở về sau, đây là thời kỳ cây mai đóng búp. Đặc biệt là phải giữ có cây mai có bộ lá tốt, dày thì mới có thể che được những búp hoa nằm dưới những nách lá, không để búp hoa tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ nở sớm.
“Giữ cho lá mai không bị bệnh, cây mai có bộ lá dày, kín từ gốc đến ngọn phải xử lý bằng thuốc, mỗi chủ nhà vườn có cách xử lý thuốc khác nhau. Phân bón chỉ giúp cho lá có màu xanh và tạo búp. Nếu vườn mai nào không giữ được bộ lá, gặp thời tiết bất thường như năm nay thì chắc chắn hoa sẽ nở sớm hết”, anh Bộ chia sẻ.
Trước tình hình nhiều vườn mai nở sớm, có khả năng Tết Nguyên đán năm nay mai cảnh sẽ tăng giá, bởi lượng mai đưa ra thị trường sẽ giảm sút.
Anh Lê Văn Lan lo lắng mai nở hết búp, Tết năm nay ông sẽ trắng tay. Ảnh: V.Đ.T.
Trong 7.000 - 8.000 cây mai anh Lê Tấn Bộ đang có, năm nay anh tuyển ra 1.500 chậu 4 - 5 năm tuổi để bán. Nhờ giữ được bộ lá dày từ gốc đến ngọn, nên những cây mai của anh cho rất nhiều búp, hiện số búp đã nở hoa không đáng kể. Điều đáng mừng là mới giờ này mà anh Bộ đã bán được 700 chậu mai. Trong đó, có 500 chậu anh bán với giá 700.000đ/chậu, 150 chậu bán với giá 1,5 triệu đồng/chậu và 50 chậu bán với giá 3 triệu đồng/chậu. Theo anh Bộ, mỗi chậu mai năm nay giá bán tăng hơn Tết năm ngoái từ 100.000 - 200.000 đồng.
Toàn bộ 700 chậu mai anh Bộ đều bán cho người địa phương có nhà ở mặt đường quốc lộ, họ mua về để Tết đến bày ra lề đường bán kiếm lãi, chứ đến giờ này chưa thấy thương lái miền Nam ra mua mai lá. Hơn 700 chậu còn lại anh Bộ sẽ tiếp tục chăm sóc để bán mai búp cho bạn hàng truyền thống ở miền Bắc. Mọi năm, cứ đến 27 - 28 tháng 11 âm lịch là anh Bộ lặt lá để cây mai kịp đóng búp bán cho khách hàng miền Bắc, thế nhưng năm nay do thời tiết thất thường, trời không lạnh, nên dự kiến đến mùng 3 tháng Chạp anh Bộ mới lặt lá mai.
Nhiều cây mai chưa lặt lá mà hoa đã nở xòe xoẹt. Ảnh: V.Đ.T.
“Khách hàng miền Bắc thường mua mai rộ từ ngày 10 - 12 tháng Chạp trở đi, khi ấy cây mai đã đóng búp xanh họ mới mua. Vào thời điểm này, xe tải tập trung về làng mai Nhơn An nườm nượp, đậu chật khắp các con đường dẫn về các vườn mai để bốc hàng. Họ mua về để bán trước 23 tháng Chạp là ngày đưa ông Công ông Táo về trời. Thời điểm này mai thường bán giá cao, nhất là đối với khách hàng mua mai biếu Tết. Sau 23 tháng Chạp mai thường bán giá rẻ để công nhân, người lao động mua về chưng Tết trong nhà”, anh Lê Tấn Bộ cho hay.
“Từ nay đến Tết Nguyên đán còn những gần 1 tháng rưỡi nữa, nếu trời cứ chợt mưa chợt nắng như hiện nay thì nguy cơ những lứa búp sau cũng sẽ nở hết, đến Tết không còn búp trên cây thì sẽ chẳng ai mua. Bởi người tiêu dùng mua mai về chơi hoa Tết chứ đâu phải họ mua cây. Nếu năm nay bán mai không được, các chủ nhà vườn sẽ khốn đốn vì đã đầu tư vào vườn mai cả mấy chục đến hàng trăm triệu đồng”, ông Lê Ngọc Lan ở thôn Trung Định, xã Nhơn An (thị xã An Nhơn) lo lắng.
