Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi ký điều khoản xem xét bãi nhiệm Trump ngày 13/1. Ảnh: AFP.
Với 232 phiếu thuận và 197 phiếu chống, ngày 13/1, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua Bản luận tội, theo đó cáo buộc Tổng thống với tội "kích động nổi dậy".
Không giống như lần đầu tiên đảng Dân chủ luận tội Trump vào năm 2019, cuộc bỏ phiếu này tỏ ra có tính chất lưỡng đảng - với 10 thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện, bao gồm Hạ nghị sĩ Liz Cheney, đảng viên Đảng Cộng hòa xếp hạng thứ 3 ở Hạ viện, cùng bỏ phiếu với Đảng Dân chủ để luận tội Trump.
Sau bạo loạn vào ngày 6/1 của những người ủng hộ Trump, cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa đã tranh luận xem nên ủng hộ Trump hay khiển trách ông.
Đáng chú ý nhất, nhóm các đảng viên Cộng hòa công khai ủng hộ việc luận tội bao gồm Chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng hòa tại Hạ viện Liz Cheney từ Wyoming (con gái của cựu Phó Tổng thống Dick Cheney). Cheney đã đưa ra một tuyên bố vào 13/1 lên án Trump một cách dứt khoát và nói rằng sẽ bỏ phiếu để luận tội ông.
Cheney cho biết trong tuyên bố của mình: “Chưa bao giờ có một Tổng thống Hoa Kỳ lại phản bội lớn hơn đối với chức vụ và lời thề của ông ấy với Hiến pháp. Tổng thống Hoa Kỳ đã triệu tập đám đông này, tập hợp đám đông và châm lửa cho cuộc tấn công này. Mọi thứ sau đó là do ông ấy làm”.
Nhiều đảng viên Đảng Cộng hòa khác đã tham gia cùng với Cheney bao gồm Hạ nghị sĩ John Katko (NY), Adam Kinzinger (IL), Jaime Herrera Beutler (WA), Fred Upton (MI) và Dan Newhouse (WA).
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi dự định cho Phó Tổng thống Mike Pence khoảng 24 giờ để viện dẫn Tu chính án thứ 25 nhằm phế truất Trump trước khi thực hiện bước luận tội, nhưng vào tối 13/1, Pence xác nhận trong một bức thư rằng ông sẽ không làm như vậy. Do đó, Hạ viện đã vào cuộc.
“Chúng tôi biết rằng Tổng thống Hoa Kỳ đã kích động cuộc nổi dậy này, cuộc nổi dậy vũ trang này chống lại đất nước chung của chúng ta”, bà Pelosi nói trong bài phát biểu hôm 13/1 tại Hạ viện. "Ông ấy phải ra đi, ông ấy là mối nguy hiểm rõ ràng và hiện tại cho quốc gia mà tất cả chúng ta yêu mến".
Bỏ phiếu ở Thượng viện sẽ phụ thuộc vào Đảng Cộng hòa
Tại thời điểm này, dường như không có đủ số phiếu bầu tại Thượng viện để kết tội Trump trong một phiên tòa luận tội: Cần phải có 67 phiếu thuận (khoảng hai phần ba) để điều này xảy ra.
Tính toán đó có nghĩa là 17 đảng viên Cộng hòa sẽ phải tham gia bỏ phiếu kín cùng với 50 người của Đảng Dân chủ.
Trong khi Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell được cho là "hài lòng" với các đảng viên Dân chủ đang luận tội Trump, theo New York Times, không có đảng viên Cộng hòa nào ở Thượng viện thông báo rằng họ sẽ bỏ phiếu để kết tội tổng thống. McConnell gần đây cũng nói với các đồng nghiệp rằng ông vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng.
Với sự ủng hộ đầy đủ của Đảng Cộng hòa không đồng ý việc kết tội, Trump sẽ được tuyên bố trắng án giống như trong quá trình luận tội trước đó vào năm ngoái. Trong phiên tòa luận tội đầu tiên, Thượng nghị sĩ Mitt Romney của Utah là đảng viên Cộng hòa duy nhất ở Thượng viện bỏ phiếu ủng hộ kết án.
Việc có thêm nhiều đảng viên Cộng hòa sẵn sàng làm như vậy trong khoảng thời gian này có thể có tác động lớn đến tương lai chính trị của Trump - và của những đảng viên Cộng hòa khác có nguyện vọng tranh cử Tổng thống.
Nếu Thượng viện kết tội Trump, các nhà lập pháp sẽ có cơ hội bỏ phiếu cấm ông giữ chức Tổng thống trong tương lai. Một cuộc bỏ phiếu thành công sẽ làm gián đoạn bất kỳ kế hoạch nào mà Trump có thể phải tranh cử lại vào năm 2024 và dọn đường cho những nhân vật như Thượng nghị sĩ Ted Cruz và Josh Hawley, hai Thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu không chứng nhận kết quả của Đại cử tri đoàn năm 2020 và có tham vọng Tổng thống của riêng mình.
Tuy nhiên, cho đến nay, Đảng Cộng hòa đã ngừng ủng hộ một lời kết tội. Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski (R-AK) và Pat Toomey (R-PA) đã kêu gọi Trump từ chức, trong khi Thượng nghị sĩ Ben Sasse (R-NE) cho biết ông sẽ xem xét Bản luận tội khi Hạ viện gửi nó đi.
Làm thế nào Quốc hội có thể loại Trump vĩnh viễn khỏi chức vụ sau khi bị luận tội
Hiện nay có vẻ ngày càng có nhiều khả năng rằng một phiên tòa luận tội sẽ không xảy ra cho đến sau khi Biden nhậm chức.
Có nghĩa là nó sẽ được Giám sát bởi Lãnh đạo Đa số Thượng viện Đảng Dân chủ sắp tới là Chuck Schumer. Các thành viên Đảng Dân chủ tại Thượng viện hy vọng McConnell sẽ đồng ý triệu tập lại Thượng viện sớm để tiến hành một phiên tòa, nhưng McConnell đã dội một gáo nước lạnh vào quan điểm đó hôm 13/1, theo Washington Post.
Điều này có thể làm phức tạp yêu cầu của các nhà lập pháp trong việc giải quyết các mục chính trong chương trình nghị sự lập pháp và đề cử Nội các.
Thượng viện có thể thực hiện một cách tiếp cận mà Biden đã nói vào đầu tuần này, phân chia thời gian giữa việc lập pháp và đề cử sớm hơn trong ngày, và tiến hành phiên tòa luận tội vào buổi chiều. Nhưng điều đó vẫn chưa chắc chắn.
Schumer cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Buffalo News: “Chúng tôi sẽ phải làm nhiều việc cùng một lúc nhưng chúng tôi cũng có thể phải thay đổi chương trình làm việc".
