Bước ngoặt
Chúng tôi tìm về thôn Đông Sơn, xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh thăm mô hình trồng rau sạch “5 không” (không thuốc sâu, không thuốc diệt cỏ, không kích thích tăng trưởng, không phân bón hóa học và không chất bảo quản) của cử nhân Nguyễn Thanh Liêm để cùng tìm hiểu quá trình khởi nghiệp của chàng trai sinh năm 1988 này.
Năm 2010, sau khi tốt nghiệp ngành Công nghệ sinh học Học viện Nông nghiệp Việt Nam, anh Liêm xin vào một công ty chế biến nông sản, thực phẩm ở Hà Nội và được nhận luôn.
Với sự chăm chỉ, tháo vát, anh sớm được lãnh đạo công ty trọng dụng với mức lương hơn 10 triệu đồng mỗi tháng. Đang có công việc ổn định nơi Thủ đô phồn hoa, năm 2015, anh Liêm quyết định trở về với đồng đất quê hương để phát triển sự nghiệp, làm chủ chính mình.
“Nơi tôi sinh ra là vùng đất thuần nông, mỗi lần về quê thấy người dân trong làng chân lấm, tay bùn, làm rất nhiều nhưng thu lại chẳng được bao nhiêu. Cùng đó, công nghiệp hóa, ít người thiết tha với sản xuất nông nghiệp, những người trẻ lựa chọn đi làm công nhân, chỉ còn người già ở nhà gắn với ruộng đồng. Nhìn những diện tích đất bồi, đất bãi trước kia là cả cánh đồng xanh ngút ngát giờ vụ trồng, vụ bỏ mà tôi thấy tiếc. Hơn nữa, nhu cầu của người tiêu dùng về thực phẩm sạch ngày càng tăng nhưng người nông dân nơi đây cũng chỉ quen với sản xuất thuần túy... Chính vì thế, tôi quyết định về quê khởi nghiệp, làm trang trại, sản xuất thực phẩm an toàn”, anh Liêm bồi hồi nhớ lại.
Nghĩ là làm, anh Liêm bắt tay vào thực hiện ý tưởng của mình. Ban đầu, anh khai phá lại khu trang trại hơn 1,3ha của gia đình. Sau gần 1 năm đầu tư, thuê máy móc cải tạo, dùng chế phẩm sinh học để xử lý đất, anh Liêm chia thành 3 khu sản xuất gồm: 2.000m2 ao vừa nuôi thả các loại cá truyền thống như trắm, chép vừa trữ nước tưới rau; chuồng trại chăn nuôi bò, gà và phần lớn diện tích trồng rau sạch.
Không dừng lại ở đó, năm 2017, anh Liêm huy động nguồn vốn đầu tư xây dựng hơn 700m2 nhà lưới, trồng 2.200 cây cà chua, hơn 3.000 cây dưa chuột, dưa lê trái vụ và một số loại cây ăn quả như bầu, bí. Và ấp ủ suy nghĩ bao ngày, anh quyết định đứng ra thành lập HTX Nông nghiệp hữu cơ công nghệ cao Liêm Anh với 7 thành viên trong thôn để liên kết sức mạnh các hộ dân.
“Cứ mạnh ai nấy làm riêng lẻ sẽ rất khó khăn trong quá trình chăm sóc cũng như đầu ra sản phẩm. Và hơn thế khi tham gia mô hình HTX sẽ nâng cao tính tương trợ, giảm bớt những nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh, đồng thời có cơ hội tiếp cận ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, sản xuất theo hướng hữu cơ nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng thu nhập”, anh Liêm chia sẻ.
Rau sạch “5 không”
Anh Liêm cho biết, ngay từ đầu thành lập HTX đã định hướng phải sản xuất theo hướng công nghệ cao, đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng là rau sạch, hoa, quả sạch với tiêu chí “5 không” không thuốc sâu, không thuốc diệt cỏ, không kích thích tăng trưởng, không phân bón hóa học và không chất bảo quản.
Do được áp dụng phương pháp trồng rau theo mô hình công nghệ cao, rau của HTX trồng hoàn toàn không dùng bất cứ loại thuốc hóa học nào, chỉ dùng phân hữu cơ và các chế phẩm sinh học, phòng bệnh cho rau cũng bằng biện pháp sinh học.
Anh Liêm chia sẻ, mỗi tuần, chúng tôi phun các chủng vi sinh vào đất một lần, các sinh vật siêu nhỏ này đẩy nhanh quá trình tự phân giải trong đất, giúp đất màu mỡ hơn. Với phương châm làm nông nghiệp công nghệ cao, Liêm huy động mọi nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng trang trại, xây dựng 2 khu nhà màng, đồng thời nhập hệ thống tưới nước nhỏ giọt để phục vụ sản xuất.
Hệ thống này còn được sử dụng để tưới phân cho cây trồng với liều lượng vừa đủ thông qua hệ thống đường ống, máy bơm và có thể kiểm soát độ ẩm của đất giúp cây trồng phát triển tốt nhất.
Ngoài ra, quy trình sản xuất hữu cơ, ghi chép nhật ký sản xuất, tất cả sản phẩm đều được bảo đảm sạch từ khâu làm đất, chọn giống cho đến chăm bón, tiêu thụ nên được người tiêu dùng tin tưởng.
Cùng đó, anh tích cực đi học hỏi các nơi, thu thập những giống rau tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương nhằm tìm ra những cây trồng mới. Đến nay, mô hình của anh rất đa dạng các giống cây như: dưa chuột Nhật, dưa lê, cà chua, bí... Hiện tại sản lượng rau, quả sạch chỉ đủ đáp ứng cho khách quen và người dân lân cận trong vùng. Ngoài rau sạch, HTX còn trồng 200 cây bưởi Diễn và một số loại cây ăn quả; nuôi 10 con bò sinh sản, cứ 7-8 tháng xuất chuồng một lần.
Chia sẻ về ý tưởng sắp tới, anh cho hay, để có được đầu ra và giá bán cao, ổn định thì việc tạo niềm tin và xây dựng được thương hiệu cho sản phẩm là yếu tố then chốt. Người tiêu dùng, nhất là ở thành phố đang hướng tới nông sản sạch, chỉ cần sản phẩm bảo đảm chất lượng thì giá cao hơn họ vẫn sẵn sàng chi. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh xây dựng thương hiệu và tìm ra những công nghệ mới, giống cây, vật nuôi mới hiệu quả, năng suất và được người tiêu dùng ưa chuộng…
Nhằm hướng tới một nền nông nghiệp công nghệ cao theo hướng bền vững, tỉnh Bắc Ninh đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 sẽ nâng tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) chiếm từ 35 đến 40% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn tỉnh. Trong đó, Bắc Ninh xây dựng, phát triển 10 – 15 vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản.
Để hoàn thành mục tiêu trên, ngành nông nghiệp tỉnh đang đẩy mạnh triển khai đồng bộ với nhiều giải pháp trọng tâm về các lĩnh vực như Quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC theo hướng tập trung, quy mô lớn trên địa bàn tỉnh. Khuyến khích, hỗ trợ việc nhập và chuyển giao các công nghệ tiên tiến, hiện đại trên thế giới, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái vào sản xuất.