Đi dọc từ thị trấn Hòa Thuận về xã biên giới Đại Sơn thời điểm này thấy nhiều xe ba bánh, mỗi xe chở 4 - 5 tạ dưa hấu thu hoạch tại xã Đại Sơn được người dân chở ra bán. Năm nay giá bán dao động từ 4 - 6 nghìn đồng/kg, bán lẻ 7 - 8 nghìn đồng/kg.
Nhiều thương lái từ thành phố Cao Bằng về tận ruộng để thu mua dưa hấu. Ông Dương Văn Khuyên, xóm Bản Chu trồng nhiều dưa hấu nhất xã Đại Sơn cho biết: Gia đình tôi trồng dưa hấu gần 10 năm nay. Thấy cho thu nhập tốt nên mấy năm nay tôi đều duy trì trồng hơn 1 ha dưa hấu, nếu chăm sóc tốt có thể cho hơn 20 tấn quả. Do chủ yếu là bán buôn nên thu nhập không cao như những hộ bán lẻ. Vì không có thời gian, nhân lực nên tôi đành bán cho thương lái thu mua tại ruộng.
Đang thu hoạch dưa tại ruộng, ông Hoàng Văn Triệu, xóm Bản Mới chia sẻ: So với các loại cây ăn quả, trồng dưa hấu không quá khó nhưng phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Nếu mưa thuận gió hòa, đủ nước tưới thì cây sẽ phát triển tốt. Cần chú ý bón thêm phân chuồng thì quả sẽ to, ngọt và nhiều nước hơn. Năm nay, gia đình tôi trồng hơn 3.000 m2, ước tính thu được khoảng 7 tấn quả.
Từ đầu vụ, sáng nào tôi cũng thu hoạch 1 xe dưa hấu từ 3 - 5 tạ để bán lẻ, bán giao ngoài thị trấn Hòa Thuận. Dù giá bán thấp hơn năm ngoái nhưng so với trồng ngô, lúa hay mía thì trồng dưa vẫn cho thu nhập gấp 2 - 3 lần. Ngoài ra, thời gian từ lúc trồng đến khi thu hoạch chỉ khoảng 3 tháng nên cũng thuận lợi để trồng xen canh thêm vụ nữa hoặc trồng cây khác.
Đại Sơn là xã biên giới của huyện Quảng Hòa. Người dân phát triển kinh tế chủ yếu là từ trồng trọt và chăn nuôi nhỏ lẻ. Cây dưa hấu được trồng tại xã từ gần 20 năm trước với diện tích chỉ vài ha. Thấy được giá, năng suất tốt, hiệu quả hơn trồng nhiều loại cây trồng khác trên cùng diện tích nên mấy năm gần đây người dân liên tục mở rộng diện tích. Năm 2020, cả xã có hơn 60 hộ dân trồng dưa hấu với diện tích khoảng 30 ha, sản lượng hơn 200 tấn, gấp 3 lần năm 2019.
Diện tích trồng tập trung nhiều nhất ở 2 xóm Bản Chu và Bản Mới với vài chục hộ trồng. Hộ ít trồng 1.000 - 2.000 m2, hộ nhiều trồng từ 7.000 - 10.000 m2. Do điều kiện khí hậu phù hợp, đủ nước tưới tiêu, nếu chăm sóc tốt, mỗi quả dưa hấu có thể nặng trung bình từ 4 - 6 kg, nhiều quả to nặng từ 8 - 9 kg/quả. Từ dưa hấu, nhiều hộ cho thu nhập trung bình vài chục triệu đồng/vụ.
Ông Trương Đàm Hưng, Chủ tịch UBND xã Đại Sơn cho biết: Nhiều hộ dân thấy trồng dưa hiệu quả hơn trồng lúa, mía truyền thống nên đã đua nhau chuyển đổi diện tích để trồng. Thời gian tới, xã sẽ tích cực phối hợp với các ban, ngành trong huyện để tìm đầu ra ổn định cho cây dưa hấu rồi mới vận động dân tiếp tục mở rộng diện tích.