Dự án 16.500 tỷ đồng ở Đăk Lăk chưa đủ thủ tục đã thi công?

Chưa hoàn thành thủ tục thu hồi đất

Như Báo Nông nghiệp Việt Nam đã phản ánh, các dự án điện gió trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk được triển khai thực hiện khi chưa hoàn thiện các quy định của pháp luật. Quá trình thẩm định hồ sơ để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt đã thực hiện chóng vánh.

Ngay sau khi nhận Báo cáo và Tờ trình của Sở Kế hoạch - Đầu tư Đăk Lăk, ngày 31/12/2020, UBND tỉnh Đăk Lăk đã ký Quyết định số 3282/QĐ-UBND cấp quyết định chủ trương đầu tư thực hiện Dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam, công suất thiết kế khoảng 400MW, mức đầu tư được công bố 16.500 tỷ đồng.

Theo ý kiến của Bộ Kế hoạch - Đầu tư, dự án có tổng vốn đầu tư 16.500 tỷ đồng thẩm quyền Quyết định chủ trương đầu tư được quy định tại khoản 2 Điều 31 Luật Đầu tư năm 2014.

Tại văn bản số 8448/BKHĐT-KTCN ngày 21/12/2020, Bộ Kế hoạch - Đầu tư cho rằng, đối với dự án đầu tư có quy mô vốn đầu tư từ 5.000 tỷ đồng trở lên quy định tại khoản 2 Điều 31 Luật Đầu tư phù hợp với quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, cơ quan đăng ký đầu tư lấy ý kiến của Bộ Kế hoạch - Đầu tư và cơ quan có liên quan theo quy định tại khoản 3 Điều 30 Nghị định này để quyết định chủ trương đầu tư. Đề nghị UBND tỉnh Đắk Lắk căn cứ ý kiến góp ý của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền về sự phù hợp của dự án với định hướng, quy hoạch liên quan đến việc thực hiện dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt để có cơ sở thực hiện chủ trương đầu tư dự án phù hợp với quy định hiện hành.

UBND tỉnh Đăk Lăk đã ký Quyết định chủ trương đầu tư cho doanh nghiệp ngay sau khi có tờ trình của Sở kế hoạch - Đầu tư tỉnh này.

Cụ thể, phạm vi ranh giới khu đất do chủ đầu tư đề xuất thực hiện dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam thuộc địa bàn 3 xã Ea Nam, Ea Khal, Dliê Yang huyện Ea H'leo. Nguồn gốc đất thực hiện dự án là của các hộ dân gia đình, cá nhân đang quản lý, sử dụng sản xuất nông nghiệp, vị trí Tuabin số 23 thuộc phạm vi ranh giới khu đất do Công ty TNHH MTV Cao su Ea H'leo quản lý.

Theo quy hoạch sử dụng đất đã được các cấp phê duyệt thì khu đất này thuộc quy hoạch đất sản xuất nông nghiệp (đất trồng cây hàng năm, đất trồng cây lâu năm). Toàn bộ diện tích đất trên chưa được UBND tỉnh Đăk Lăk bổ sung vào Kế hoạch sử dụng đất năm 2020.

Điều này đã dẫn đến việc xẩy ra hàng loạt vấn đề nóng bỏng ở khu vực dự án như mua bán đất, đơn thư khiếu nại…

Tại xã Ea Nam, hàng loạt vị trí nhà điều hành dự án và các vị trí trụ tuabin chưa được bổ sung điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới, chưa nằm trong danh mục kế hoạch sử dụng đất đã bị các cá nhân, hộ gia đình phần lớn là nhân viên của công ty đứng ra thỏa thuận mua lại đất của người dân và đứng tên chủ sử dụng đất để “giải phóng mặt bằng”. Thậm chí chủ đầu tư còn thi công xây dựng trụ tuabin trên diện tích đất lâm nghiệp của xã Ea Nam khi tự ý thỏa thuận với các hộ dân nhận khoán để san ủi, làm móng trụ số 61 tại thôn 4 với với diện tích 4.378,7m2 đồng thời mở đường qua đất lâm nghiệp vào trụ số 24 thuộc lô rừng tại thôn Ea Đen…

“Việc triển khai thực hiện dự án của chủ đầu tư chưa đảm bảo các quy định của pháp luật về đất đai, xây dựng và môi trường”, ông Nguyễn Văn Nhiệm, Chủ tịch UBND xã Ea Nam khẳng định.

Chưa có ĐTM đã thi công dự án

Quá trình chủ đầu tư thực hiện, thi công dự án khi Dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam chưa có Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM).

Theo quy định của pháp luật, dự án đầu tư xây dựng nhà máy phong điện trên diện tích từ 50ha đến dưới 200ha thuộc danh mục dự án phải đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường, nhà đầu tư chỉ được thực hiện dự án, xây dựng dự án sau khi được cấp có thẩm quyền xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường.

Trường hợp dự án đầu tư xây dựng nhà máy phong điện thuộc thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ thì thuộc đối tượng phải lập Báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy định tại phụ lục kèm theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP ngày 13/5/2019 của Chính phủ. Mặt khác, theo quy định, nhà đầu tư lập đánh giá sơ bộ tác động môi trường trình cấp có thẩm quyền xem xét để chấp thuận chủ trương đầu tư.

Chủ đầu tư nhà máy điện gió Ea Nam đã được UBND tỉnh Đăk Lăk cấp Quyết định chủ trương đầu tư và thi công dự án trước sự phản đối của người dân. Tại Ea Nam, một trong 3 xã ở Ea H'leo nằm trong khu vực dự án đã có ít nhất 500 lá đơn liên quan đến dự án này.

Khi chưa hoàn thiện thủ tục pháp lý chủ đầu tư đã kịp xây dựng xong nhà điều hành và giải phóng mặt bằng được 58/84 vị trí trụ tuabin, thi công phần cọc dưới móng trụ được 30/84 trụ, móng trụ tuabin được 20/84 trụ…

Đến ngày 18/3/2021, chủ đầu tư Nhà máy điện gió Ea Nam mới được UBND tỉnh Đăk Lăk phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án.

Tương tự, khi cấp quyết định chủ trương đầu tư UBND tỉnh Đăk Lăk mới yêu cầu chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ Dự án gửi Cục Tác chiến - Bộ Tổng Tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam và Bộ Tư lệnh Quân khu 5 để xin thỏa thuận độ cao của các tuabin gió và tuyến đường dây điện theo quy định tại Nghị định số 32/2016/NĐ-CP ngày 06/5/2016 của Chính phủ về quản lý độ cao chướng ngại vật hàng không...

Doanh nghiệp có đảm bảo năng lực thực hiện?

Theo Quyết định chủ trương đầu tư của UBND tỉnh Đăk Lăk, trong tổng số vốn đầu tư 16.500 tỷ đồng thì chủ đầu tư Nhà máy điện gió Ea Nam có vốn góp hơn 2.400 tỷ đồng, chiếm 15% tổng vốn đầu tư, vốn huy động hơn 14 nghìn tỷ đồng.

Ngoài dự án Ea Nam, chủ đầu tư dự án này còn được biết đến là doanh nghiệp thực hiện nhà máy thủy điện Đồng Nai 2 (70MW) với tổng vốn đầu tư 3.665 tỷ đồng, nhà máy thủy điện Krông Nô 2 (30MW), nhà máy thủy điện Krông Nô 3 (18MW), nhà máy điện gió Trung Nam (151,95MW) tại Ninh Thuận có tổng vốn đầu tư 3.780 tỷ đồng, nhà máy điện mặt trời Trung Nam - Trà Vinh (165MWp).

Tháng 4/2019, tổ hợp trang trại năng lượng tái tạo điện mặt trời và điện gió Trung Nam giai đoạn 1 tại Ninh Thuận với tổng vốn đầu tư 6.000 tỷ đồng được thành lập với quy mô lắp đặt 705.000 pin mặt trời.

Dư luận đặt câu hỏi, trong một thời gian ngắn, dự án Ea Nam liệu có đáp ứng được kế hoạch khởi công vào quý I/2021 và hoàn thành đưa vào hoạt động trước tháng 10/2021 theo quyết định của UBND tỉnh Đăk Lăk?

Tìm hiểu của Báo Nông nghiệp Việt Nam, trong quá trình xin ý kiến các cơ quan về việc thực hiện dự án, Bộ Kế hoạch - Đầu tư từng đề nghị UBND tỉnh Đăk Lăk xem xét làm rõ một số nội dung, trong đó có nội dung, nhà đầu tư hiện đang triển khai nhiều dự án đầu tư khác với giá trị đầu tư lớn, do vậy, nhà đầu tư bổ sung kế hoạch bố trí nguồn vốn chủ sở hữu, phân kỳ đầu tư phù hợp với tiến độ triển khai các dự án.

Tuy nhiên, một trong những căn cứ để Đăk Lăk phê duyệt là ngày 30/9/2020, Ngân hàng Thương mại cổ phần Quân đội - Chi nhánh Sài Gòn có Văn bản cam kết cấp tín dụng về việc đồng ý làm đầu mối thu xếp tài chính cùng các tổ chức tín dụng khác để cấp một khoản tiền tối đa không vượt quá phương án huy động vốn của công ty để thực hiện dự án Nhà máy Điện gió Ea Nam khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện cấp tín dụng theo quy định pháp luật và quy định của Ngân hàng.

Theo Thông tư số 02/2019/TT-BCT của Bộ Công thương ngày 15/1/2019 về quy định thực hiện phát triển dự án điện gió, tại mục quản lý sử dụng đất trong khu vực công trình điện gió quy định: Đất sử dụng có thời hạn của dự án điện gió phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và không chồng lấn với các quy hoạch khác đã được cơ quan thẩm quyền phê duyệt. Ưu tiên phát triển công trình điện gió ở các vị trí đất khô cằn, sỏi đá, ít có giá trị nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, dân cư thưa thớt hoặc không có người sinh sống…