Kiểm tra, gắn chíp cho gấu nuôi nhốt
* Việt Nam hiện nuôi nhốt bao nhiêu gấu và còn khoảng bao nhiêu gấu trong tự nhiên? Có nguy cơ tuyệt chủng loài gấu ở nước ta hay không?
Trịnh Đình Quang, Thạch Hà, Hà Tĩnh
Tổ chức Động vật châu Á cảnh báo rằng nước ta chỉ còn khoảng 100 con gấu trong thiên nhiên nhưng lại có tới trên 4.400 con gấu đang được nuôi nhốt để kinh doanh mật gấu. Gấu nuôi nhốt không sinh sản được và tuổi thọ rút xuống chỉ còn khoảng 10 năm mà thôi. Trong khi nếu sống ở môi trường thiên nhiên gấu có thể có tuổi thọ trên 30 năm. Cứ đà này thì nguy cơ tuyệt chủng gấu ở nước ta là có thể thấy trước khá rõ.
Theo quyết định số 47/2006/QĐ-BNN thì mọi cá thể gấu nuôi trái với các quy định của quyết định 02/2005/QĐ-BNN ngày 5/1/2005 đều bị tịch thu. Thời hạn đăng ký gấu nuôi nhốt trên toàn quốc là 28/2/2005. Vậy mà cho đến nay tình trạng nuôi gấu, lấy mật trái phép vẫn đang diễn ra công khai tại rất nhiều địa phương trong cả nước.
Tổ chức động vật châu Á đã bỏ ra 3,3 triệu USD để thành lập Trung tâm cách ly-cứu hộ gấu tại Vườn quốc gia Tam Đảo với khả năng nuôi dưỡng, phục hồi sức khỏe cho 200 gấu một lúc, trước khi trả lại chúng vào môi trường thiên nhiên của Vườn Quốc gia này. Vậy mà thật khó hiểu khi rất nhiều các con gấu nuôi trái phép vẫn đang được bảo hộ để tránh bị tập trung vào Trung tâm đã được đầu tư rất hiện đại này (?).
* Có phải Vua Chúa nước ta ngày xưa vì có sâm nhung nhiều nên thọ rất lâu? Xin cho biết vài ví dụ!
Thạch Luân Sang, Thạnh Trị, Sóc Trăng
Không phải như vậy đâu. Theo TS Nguyễn Văn Tuấn (http://vietsciences.free.fr) thì tính từ thời Âu Lạc đến thời nhà Nguyễn, nước ta trải qua 20 triều đại như sau: Thục & Âu Lạc, Triệu, sau Công Nguyên (Giao Chỉ, Tây Hán, Đông Hán, Hai Bà Trưng, Đông Ngô, Bà Triệu), Lý và Vạn Xuân, Tùy Đường, Ngô, Hậu Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý, Trần, Hồ, Hậu Trần, Lê Sơ, Mạc, Hậu Lê, Tây Sơn, Chúa Trịnh, Chúa Nguyễn và triều Nguyễn. Tính trung bình, thời gian trị vì của các vua chỉ có 17 năm. Khoảng 47% các vua có thời gian “tại chức” dưới 10 năm, gần 25% có thời gian trị vì từ 11 đến 20 năm và chỉ có 13% vua ngồi ở ngai vàng trên 30 năm.
Các vua chúa có thời gian trị vì lâu năm là Triệu Vương (70 năm), Lý Nhân Tông (55 năm), Trịnh Tùng (53 năm), Lê Hiển Tông (46 năm). Có 2 vua chỉ ngồi ngai vàng dưới 1 năm là Dục Đức và Hiệp Hòa (cả hai thuộc triều Nguyễn). Phân tích theo triều đại thì thấy triều nhà Lý có thời gian trị vì trung bình cao nhất (23,6 năm), kế đến là Chúa Trịnh (21,9 năm), Chúa Nguyễn (19,8 năm), Triệu (19,2 năm), Lý Vạn Xuân (19 năm). Triều đại có thời gian trung bình trị vì ngắn nhất là Hậu Trần (3 năm), nhà Hồ (3,5 năm) và Ngô Quyền (5 năm). Số liệu tuổi thọ chỉ có cho 90 vua chúa.
Tính trung bình, tuổi thọ của 90 vua chúa này là 44,2 năm. Khoảng 39% có tuổi thọ thấp hơn 40 tuổi và chỉ có 12% thọ trên 60 tuổi. Vua có tuổi thọ cao nhất là Trịnh Tùng (74 năm), Lê Hiển Tông (70 năm), chúa Nguyễn Phúc Tần (68 năm), Lý Nhân Tông (63 năm). Vua có tuổi thọ thấp nhất là Nguyễn Kiến Phúc (15 tuổi), Lê Gia Tông (15), Lê Túc Tông (17) và Lê Nhân Tông (19). Phân tích theo triều đại cho thấy triều Chúa Trịnh có tuổi thọ trung bình khá cao (59 tuổi), kế đến là Chúa Nguyễn (55 tuổi). Triều đại có vua thọ thấp nhất là Tây Sơn (30 tuổi), Lê Sơ (30 tuổi), Tiền Lê (37). Còn các triệu đại lâu đời và danh tiếng như Lý (46 tuổi), Trần (45 tuổi) và Nguyễn (47 tuổi) chỉ trên dưới trung bình. Những vua có thời gian “tại chức” càng lâu cũng là những vua có tuổi thọ càng cao.
Tuổi thọ của vua so với các văn thi sĩ Việt Nam: Theo số liệu của 188 tác gia Việt Nam từ cuốn Từ điển Văn học Việt Nam thì tuổi thọ trung bình của 188 tác gia này là 62 tuổi. Khoảng 25% tác gia có tuổi thọ dưới 50 tuổi, và 25% tác gia thọ trên 72 tuổi. Người có tuổi thọ ngắn nhất là Ngô Thì Ức, sinh năm 1709 và mất năm 1736, tức chỉ thọ 27 tuổi. Người có tuổi thọ cao nhất là Huỳnh Quỳ, sinh năm 1828 và mất năm 1926, tức thọ 98 tuổi. Như vậy là văn sĩ có tuổi thọ cao hơn vua chúa.