Vụ ĐX 2013 - 2014, Sở NN-PTNT Kiên Giang triển khai xây dựng CĐML ở các địa phương với tổng diện tích trên 1.500 ha. Ngoài các tiêu chí về xây dựng CĐML, nông dân tham gia mô hình còn được tập huấn, chuyển giao kỹ thuật trồng lúa theo hướng VietGAP nhằm nâng cao giá trị lúa gạo.
Trung tâm KN-KN Kiên Giang được ngành nông nghiệp tỉnh giao nhiệm vụ triển khai xây dựng mô hình CĐML, tập huấn, chuyển giao kỹ thuật SX cho nông dân. Ông Phù Khí Nguyên, PGĐ Trung tâm cho biết, trước mỗi vụ lúa, cán bộ của trung tâm sẽ phối hợp với chính quyền địa phương họp dân để chọn địa điểm thực hiện, tập huấn đầu vụ.
Nông dân xã Định Hòa (Gò Quao) kiểm tra lúa trong CĐML SX theo hướng VietGAP
Song song với việc tập huấn về các tiêu chí cần phải thực hiện khi tham gia CĐML, nông dân còn được tập huấn về kỹ thuật SX lúa theo hướng VietGAP, được cấp sổ tay ghi chép để quản lý chi phí và có thể truy nguyên nguồn gốc khi cần.
“Để CĐML đồng nhất một loại giống, giảm lượng phân, thuốc hóa học thay vào đó là sản phẩm hữu cơ vi sinh, mỗi ha nông dân sẽ được 900.000 đồng. Số tiền này sẽ dùng vào việc hỗ trợ mức chênh lệch giữa giá lúa thương phẩm và giống cấp xác nhận khi nông dân mua giống và phần còn lại để mua phân bón hữu cơ vi sinh”, ông Nguyên cho biết thêm.
Nhằm chuyển giao, nhân rộng mô hình CĐML theo từng năm, trung tâm chỉ hỗ trợ nông dân thực hiện tối đa trong 3 vụ lúa, sau đó sẽ chuyển đi địa bàn khác. Tại ấp 8, xã Sơn Kiên, Hòn Đất, qua 3 vụ thực hiện mô hình CĐML theo hướng VietGAP, nông dân đã nắm vững kỹ thuật và cùng nhau tiếp tục làm.
Ông Ngô Quang Thanh, Tổ trưởng CĐML ấp số 8 cho biết: “Qua thực tế 3 vụ SX, hiệu quả của mô hình CĐML mang lại rất lớn, chi phí giảm, lợi nhuận tăng nên nông dân rất phấn khởi. Năng suất lúa tăng gần 1 tấn/ha so với trước khi thực hiện mô hình, giá thành SX giảm 200 đồng/kg so với ruộng đối chứng, lợi nhuận đạt từ 22 - 25 triệu đồng/ha.
Chi phí giảm là nhờ cùng góp ruộng để làm ăn tập thể, cùng nhau bơm tưới, sử dụng cùng một giống, gieo sạ đồng loạt, cùng nhau phòng trừ sâu bệnh nên hạn chế được các loại dịch bệnh lớn xảy ra. Bên cạnh đó, làm theo tiêu chí VietGAP nên lượng phân bón, thuốc BVTV cũng giảm đi rất nhiều, vừa bảo vệ được sức khỏe vừa giảm ô nhiễm môi trường”.
Trong phát triển CĐML, ngành nông nghiệp Kiên Giang luôn chú trọng, ưu tiên cho các xã điểm xây dựng NTM để hỗ trợ, thúc đẩy phát triển SX. Tại xã điểm NTM Định Hòa, Gò Quao, vụ ĐX này diện tích CĐML được thực hiện là 150 ha. Ông Đào Văn Lẹ, Bí thư Đảng ủy xã cho biết: “Nhờ thực hiện CĐML mà nông dân đã thay đổi được tập quán SX lạc hậu, mạnh dạn áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào đồng ruộng nên năng suất tăng lên mà chi phí lại giảm, lợi nhuận thu được nhiều hơn”.
Theo ông Lẹ, ngoài mô hình CĐML do ngành nông nghiệp thực hiện, những năm qua xã còn được hỗ trợ thực hiện “cánh đồng 4 tốt” do Viện Lúa ĐBSCL triển khai thực hiện; mô hình SX lúa theo hướng công nghiệp hóa do Sở KH-CN Kiên Giang triển khai đã mang lại hiệu quả cao cho nông dân.
TS. Nguyễn Xuân Niệm, PGĐ Sở KH-CN Kiên Giang cho biết, mô hình này cũng áp dụng các tiêu chí giống như CĐML nhưng chú trọng đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ KH-CN vào SX lúa giống và lúa hàng hóa chất lượng cao, từ khâu canh tác, bón phân, phòng trừ sâu bệnh, cho đến thu hoạch và sau thu hoạch nhằm tăng năng suất, tăng chất lượng và hiệu quả kinh tế.
Điều kiện áp dụng mô hình là diện tích SX phải đủ lớn để cơ giới hóa được đồng bộ như gieo sạ bằng máy sạ hàng, phun thuốc bằng máy chạy trên ruộng, thu hoạch bằng máy GĐLH, máy sấy khô, máy may bao, máy đo độ ẩm.
Trong SX áp dụng các tiêu chí VietGAP, ứng dụng 100% chương trình 3 giảm, 3 tăng; phòng trừ sâu bệnh theo hướng sinh học là chính, sản phẩm sau thu hoạch được tồn trữ, bảo quản bằng công nghệ yếm khí. Nhờ đó, đã góp phần nâng cao giá trị lúa gạo, mang lại lợi ích thiết thực cho nhà nông.
