Xây dựng cơ hạ tầng từ "vốn mồi"

Miền Tây là vùng sông nước, kênh rạch chằng chịt, trung bình cứ 1,5 km sông rạch lại có một cây cầu. Bởi thế, hầu hết các địa phương đều gặp phải khó khăn chung trong việc hoàn thành tiêu chí thứ 2 về giao thông khi thực hiện xây dựng NTM.

Đã làm NTM từ lâu

Xã An Khánh, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp vừa thực hiện xã NTM đã vấp phải vật cản rất lớn là phải có 73 km đường giao thông và 50 cây cầu đạt chuẩn quốc gia trong khi nguồn vốn của địa phương rất hạn hẹp. Có mặt tại đây, một điều rất dễ nhận ra là tất cả những con đường ở đây đã được tráng nhựa hoặc bê tông rất sạch đẹp. Tuy nhiên, toàn bộ 73 km đường giao thông trong xã chỉ rộng từ 2 đến 5 mét, chưa đạt chuẩn của Bộ Giao thông - Vận tải. Mặc dù diện tích toàn xã chỉ hơn 3.100 ha nhưng có đến 55 km kênh rạch và 50 cây cầu. Trong số 50 cây cầu đó, chỉ có 5 cây đạt chuẩn quốc gia về NTM theo chuẩn của Bộ Giao thông - Vận tải.

Ông Nguyễn Minh Định, Phó chủ tịch UBND, Phó Ban Quản lý xây dựng NTM xã An Khánh, cho biết: "Chúng tôi có may mắn là toàn bộ bà con trong xã đều đồng thuận trong việc đóng góp xây dựng NTM. Tuy nhiên, những tiêu chí khó nhất là tiêu chí  thứ 2 về giao thông, tiêu chí 3 về thủy lợi và tiêu chí thứ 9 về nhà ở dân cư. Kinh phí làm đường dự kiến 90 tỷ, trong đó bà con góp 10%, các Mạnh Thường Quân 20%, phần còn lại là kinh phí của xã, huyện và tỉnh. Chi phí làm cầu cũng hết khoảng 15 tỷ. Khó khăn lớn nhất là nguồn kinh phí của xã rất ít, trong khi hầu hết bà con trong xã đều nghèo. Họ sẵn sàng hiến đất mở đường, hiến công lao động, chứ không có tiền. Giải pháp trước mắt của chúng tôi là mỗi ấp sẽ thực hiện việc vận động bà con đóng góp để mở rộng, nâng cấp những cây cầu".

Thực ra thì  từ 2 năm trước, lãnh đạo xã An Khánh đã trăn trở và nỗ lực hết mình trong việc tìm giải pháp nâng cao đời sống mọi mặt cho nhân dân địa phương bằng các việc như nâng cấp cải tạo đường giao thông, xóa bỏ việc qua kênh rạch bằng xuồng… Chính vì vậy, khi đề án xây dựng NTM ra đời thì xã đã có 7/19 tiêu chí đạt chuẩn. Do có sự chuẩn bị từ trước nên khi đề án xây dựng NTM chính thức ra đời, việc tuyên truyền, vận động bà con cũng rất thuận lợi và nhanh chóng.

Cái khó ló cái khôn

Mặc dù đã có sự chuẩn bị từ trước nhưng quan trọng nhất là muốn thực hiện xây dựng NTM được thì địa phương cần có tiền. Trong khi An Khánh là một xã nghèo vùng sâu của huyện Châu Thành. Từ thực tế này, lãnh đạo xã ngoài việc chú tâm đến mọi mặt đời sống dân sinh tại địa phương, đã không ngừng tìm các biện pháp khả thi để xây dựng quê hương. Muốn nhân dân hào hứng tham gia, các Mạnh Thường Quân sẵn sàng đóng góp, thì phải có sự khởi xướng của lãnh đạo địa phương. Chính vì lẽ đó, chính quyền xã An Khánh đã khởi sự bằng cách tạo lập vốn “mồi” ban đầu. Ông Định cho biết: “Khi vận động bà con đóng góp để làm công trình nào đó cho địa phương thì trước mắt xã phải có ít nhất 10% kinh phí cho công trình đó. Trên cơ sở đó chúng tôi mới tổ chức họp dân, giải thích cho bà con hiểu. Khi bà con đồng ý rồi chúng tôi mới lập phương án cụ thể. Chúng tôi vừa hoàn thành một cây cầu với tổng kinh phí 700 triệu đồng, trong đó xã chỉ có 80 triệu, phần còn lại là đóng góp của bà con và một số Mạnh Thường Quân”.

Bằng cách làm này, từ hai năm trước, An Khánh đã hoàn tất 30 km đường bê tông, hơn 20 cây cầu. Việc vận động, thuyết phục bà con tham gia các công trình chung của xã trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, hầu hết bà con trong xã đều sống bằng nghề nông, thu nhập không cao nên không phải lúc nào cũng trông vào sự đóng góp của bà con được. Đề án xây dựng NTM ở An Khánh sẽ thực hiện từ nay đến năm 2015, với tổng kinh phí gần 300 tỷ. Dự kiến năm 2011 sẽ phải hoàn thành gần 20 km đường giao thông, hai cây cầu, công trình thủy lợi, trường học, cơ sở y tế, nâng cấp, cải tạo hệ thống điện… đạt chuẩn với kinh phí hơn 56 tỷ đồng. Đây quả là con số không nhỏ đối với một xã nghèo như An Khánh. “Với sự cố gắng và đồng thuận từ trên xuống của tập thể xã, đồng thời có sự hỗ trợ từ lãnh đạo các cấp, chúng tôi tin đề án xây dựng NTM của An Khánh sẽ thành công”, ông Định nói.