Chuẩn bị đưa cá ngừ lên bờ ở Phú Yên. Ảnh: Thanh Sơn.
Theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), quý 1 năm 2022, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đã đạt hơn 259 triệu USD, tăng 72% so với cùng kỳ năm 2021 và tăng gấp 1,6 lần so với cùng kỳ năm 2019, thời điểm trước khi bùng phát đại dịch Covid-19. Với kim ngạch như trên, xuất khẩu cá ngừ quy 1 đạt mức cao nhất trong 5 năm qua.
Sự tăng trưởng rất ấn tượng của xuất khẩu cá ngừ trong những tháng đầu năm nay, có dấu ấn quan trọng từ các thị trường đã có hiệp định thương mại tự do với Việt Nam. Chẳng hạn, xuất khẩu sang EU đạt gần 38 triệu USD trong 3 tháng đầu năm, tăng tới 33% so với cùng kỳ năm ngoái.
Xuất khẩu cá ngừ sang nhiều nước thuộc khối thị trường CPTPP cũng tăng trưởng rất tượng như sang Chile tăng 71%, Canada tăng 70% … Điều này cho thấy các doanh nghiệp cá ngừ đã tận dụng tốt các ưu đãi từ những FTA thế hệ mới.
Bên cạnh đó, thị trường số 1 của cá ngừ Việt Nam là Mỹ cũng tăng trưởng mạnh trong 3 tháng đầu năm khi đạt 137 triệu USD, tăng 116% so với cùng kỳ 2021.
Xuất khẩu cá ngừ trong những tháng tới vẫn có nhiều tín hiệu lạc quan về mặt thị trường. Thị trường lớn hàng đầu của cá ngừ thế giới là EU đang có sự hồi phục về nhu cầu. Năm 2021, lượng cá ngừ đóng hộp nhập khẩu vào EU 519.000 tấn, tăng 11% so với năm 2020.
Tuy lượng nhập khẩu trên còn thấp hơn so với năm 2019, nhưng việc tăng trưởng đáng kể so với năm 2020, đã cho thấy thị trường cá ngừ đóng hộp ở EU đang từng bước trở lại như trước khi có dịch Covid-19, qua đó, góp phần giúp cho xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang EU khởi sắc trong những tháng đầu năm nay và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng từ nay đến cuối năm trong bối cảnh các nước châu Âu đang mở cửa đón khách du lịch trở lại dự kiến sẽ làm tăng nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm cá ngừ có giá trị cao tại khu vực thị trường này.
Theo Thương vụ Việt Nam tại Canada, mặc dù quy mô của thị trường không lớn như Mỹ nhưng Canada cũng là một thị trường tiềm năng cho cá ngừ Việt Nam, vì đây đang là thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn thứ 16 trên thế giới.
Thị trường Canada có một số đặc điểm thuận lợi như không có hạn ngạch nhập khẩu, các sản phẩm thủy sản Canada và Việt Nam mang tính tương hỗ lẫn nhau hơn là cạnh tranh trực tiếp. Bên cạnh đó, sản phẩm nhập khẩu vào Canada dễ dàng tiếp cận thị trường Mỹ và ngược lại khi thương mại Canada và Mỹ chiếm tới 75% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Canada.
Chính vì vậy, Thương vụ Việt Nam tại Canada cho rằng, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Canada còn nhiều dư địa tăng trưởng. Xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những tháng tới. Canada hiện là thị trường đơn lẻ lớn thứ 2 của cá ngừ Việt Nam và là thị trường nhập khẩu lớn nhất trong khối thị trường CPTPP.
Mỹ là thị trường lớn nhất của cá ngừ Việt Nam và Việt Nam hiện đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 2 cho Mỹ (thị trường nhập khẩu cá ngừ lớn nhất thế giới). Điều đáng chú ý là những tháng đầu năm nay, trong khi giảm nhập khẩu cá ngừ từ Thái Lan, Indoneisa, Mexico …, thì Mỹ lại tăng mạnh nhập khẩu cá ngừ từ Việt Nam. Điều này cho thấy cá ngừ Việt Nam đang có khả năng cạnh tranh khá tốt tại thị trường này. Do đó, xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ cũng được dự báo là nhiều khả quan trong những tháng tới.
Tuy thị trường đang thuận lợi, nhưng các doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với những thách thức lớn về logistics, bởi thị trường chính của cá ngừ Việt Nam vẫn là Bắc Mỹ và châu Âu, mà cước vận tải biển đi những tuyến này hiện vẫn đang ở mức rất cao.
Dẫu vậy, theo VASEP, do các thị trường đã mở cửa trở lại và nhu cầu của các chuỗi dịch vụ thực phẩm tại các thị trường tăng sẽ thúc đẩy nhu cầu nhập khẩu ở các thị trường quan trọng. Do đó, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng 2 con số trong những tháng tới.
