Tổng thống Venezuela Hugo Chavez đã qua đời ở tuổi 58, theo tuyên bố của phó tổng thống nước này.
Ông Hugo Chavez.
Ông Chavez đã không xuất hiện trước công chúng từ khi quay về nước tháng trước sau đợt điều trị ung thư ở Cuba.
Phó tổng thống Nicolas Maduro loan báo tối thứ Ba, đồng thời nói đã trục xuất hai nhà ngoại giao Mỹ vì theo dõi quân đội Venezuela.
Ông Maduro nói ông Chavez qua đời sau khi "chống chọi với cơn bệnh nặng gần hai năm".
Theo hiến pháp, chủ tịch quốc hội Diosdado Cabello sẽ làm tổng thống tạm quyền cho đến khi có bầu cử.
Vị Tổng thống 58 tuổi, người đã cầm quyền trong 14 năm, tiết lộ ông bị ung thư hồi tháng 6/2011. Ông đã trải qua bốn lần phẫu thuật, cùng nhiều đợt xạ trị và hóa trị liệu.
Ông Chavez tái cử thêm một nhiệm kỳ sáu năm vào tháng 10/2012, nhưng Tòa án Tối cao phán quyết rằng tuyên thệ của ông có thể được trì hoãn vì lý do bệnh tật.
Xuất thân từ lính nhảy dù, và lần đầu tiên ông Chavez nổi lên nhờ lãnh đạo cuộc đảo chính bất thành năm 1992.
Tháng Hai năm 1992, ông Chavez lãnh đạo cuộc đảo chính bất thành nhằm lật đổ chính quyền tổng thống Carlos Andres Perez, vốn đang gặp phản ứng giận dữ của dân chúng do chính sách thắt chặt chi tiêu.
Cuộc đảo chính thất bại được bắt nguồn từ khoảng một thập kỷ trước, khi ông Chavez và một nhóm sĩ quan thành lập phong trào bí mật đặt tên theo lãnh đạo độc lập của Nam Phi: Simon Bolivar.
Khởi nghĩa 1992 khiến 18 người thiệt mạng và 60 người bị thương buộc Hugo Chavez phải ra đầu thú. Ông bị giam tới tiều tụy trong một trại tù quân đội, trong khi các cộng tác của ông ở bên ngoài chiến đấu giành chính quyền chín tháng sau đó.
Cuộc đảo chính lần hai này, vào tháng 11 năm 1992, cũng bị đập tan.
Ông Chavez ngồi tù hai năm thì được lệnh ân xá. Ngay lập tức ông thành lập đảng mới, gọi là Phong trào Cộng hòa lần Năm, và dần chuyển từ lính tráng thành dân chính trị.
Trong thời gian Hugo Chavez gom góp quyền lực cho cuộc bầu cử năm 1998, chính quyền Venezuela cũ đã tan đàn xẻ nghé. Từ đó, ông Chavez thắng hàng loạt các cuộc tranh cử và trưng cầu dân ý, gồm cả việc thông qua thay đổi hiến pháp về nhiệm kỳ tổng thống.
Những người ủng hộ nói rằng, ông là đại diện cho dân nghèo; nhưng ông cũng bị nhiều chỉ trích từ trong nước về cách lãnh đạo của mình.
Trong thời gian ông cầm quyền, mối quan hệ giữa Venezuela với Mỹ không hề bằng phẳng, nhất là khi ông buộc tội chính quyền Bush “dùng khủng bố để đối chọi khủng bố” trong cuộc chiến với Afghanistan sau vụ 11/9 năm 2001. Ông Chavez cũng từng nói Hoa Kỳ hậu thuẫn một cuộc đảo chính ngắn khiến ông phải rời văn phòng vài ngày vào năm 2002.
Ông sống sót qua thời kỳ này và trở nên mạnh mẽ hơn hai năm sau đó trong cuộc trưng cầu dân ý về giới lãnh đạo. Đến năm 2006, ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Venezuela.
Chính quyền Chavez thực thi một số “nhiệm vụ” về chính sách xã hội, trong đó có giáo dục và dịch vụ y tế cho cộng đồng. Nhưng nghèo đói và thất nghiệp được cho là vẫn lan tràn mặc cho trữ lượng dầu mỏ lớn mà nước này sở hữu.
(Theo BBC)
