Giúp tăng sinh lực mùa lạnh
Sầu riêng là trái cây đặc sản của vùng Nam Á, được mệnh danh là “vua trái cây” (king of fruits). Sầu riêng, tên khoa học là Durio zibethinus Murr, họ bông - Malvaceae, một họ thực vật lớn bao gồm nhiều dược liệu quen thuộc và có giá trị cao như sâm bố chính, đậu bắp, bông vải…
Theo y học cổ truyền phương Đông, sầu riêng có tính nóng, nên làm tăng tiết mồ hôi. Để trung hòa, nên ăn kèm với măng cụt, loại trái cây có tính mát. Cũng xuất phát từ quan niệm này mà dân gian cho rằng, phụ nữ mang thai và người cao huyết áp không nên ăn sầu riêng. Ở Malaysia, các phương pháp chữa bệnh từ sầu riêng được mô tả bởi Burkill và Haniff từ 1930.
Dịch sắc, dịch ép từ lá, rễ sầu riêng có tác dụng hạ sốt, giảm sưng, chữa bệnh ngoài da. Ngâm tắm với nước nấu từ lá sầu riêng để hỗ trợ điều trị bệnh ngoài da. Có thể tác dụng này là do sự hiện diện của hydroxy-tryptamin và chất dầu cay như mù tạt có trong lá. Tro đốt từ vỏ trái được dùng làm thuốc cho phụ nữ sau sinh con với mục đích trục huyết ứ, điều kinh. Người Java ở Indonesia cho rằng, sầu riêng có khả năng kích thích tình dục. Từ đó, họ đưa ra quy định về những gì có thể hoặc không nên làm khi ăn và sau khi ăn loại trái cây này.
Từ năm 1920, Công ty New York City đã đưa ra thị trường thực phẩm chức năng có tên là Dur-India, dạng viên nén kết hợp sầu riêng với tỏi và vitamin E. Sản phẩm này được quảng cáo về khả năng cung cấp năng lượng hơn những loại thực phẩm sức khỏe khác.
Sầu riêng có phần nạc quả mềm, dễ tiêu hóa, chứa nhiều đường đơn giản (fructose, sucrose). Giàu chất béo nhưng chủ yếu là chất béo đơn giản có vai trò cung cấp năng lượng nhanh chóng, vì vậy sầu riêng là một thực phẩm bổ sung cho trẻ thiếu cân, suy dinh dưỡng. Mặc dù chứa hàm lượng chất béo tương đối cao, nhưng trong sầu riêng không có cholesterol bất lợi cho cơ thể.
Những lưu ý khi ăn sầu riêng
Ở một số địa phương vùng Nam Á, nhân dân truyền tụng rằng, khi ăn sầu riêng mà uống cà phê hoặc rượu sẽ không tốt cho tiêu hóa, dẫn đến chứng khó tiêu và hơi thở có mùi hôi. Một số nghiên cứu đã được thực hiện để kiểm chứng tính chính xác của luận điểm này và đã đưa ra những kết luận khác nhau:
Kết quả khảo sát mới nhất của các nhà khoa học thuộc Đại học Tsukuba (2009) cho thấy, nồng độ lưu huỳnh trong sầu riêng khá cao, do đó, có thể ức chế hoạt động của enzyme aldehyd dehydrogenase, làm giảm 70% khả năng thải trừ chất độc ra khỏi cơ thể. Vì thế, khi ăn sầu riêng chung với rượu sẽ bị đầy hơi là do cơ thể không chuyển hóa được ALDH.
Đông y cho rằng, sầu riêng có tính nóng (có thể làm tăng huyết áp). Dân gian cho rằng, khi dùng chung sầu riêng với cơm rượu (nếp lên men) có thể đưa tới cơn đột quỵ. Các nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học Đài Loan cho thấy, chất ức chế monoamine oxidase (MAOI) là nguyên nhân đưa đến tình trạng này. Harmaline trong nhân hạt và trong nạc quả sầu riêng kết hợp với rượu có thể làm tăng cao huyết áp.
Như vậy, sầu riêng không chỉ là một loại đặc sản “vua”, mà còn là nguồn dược liệu chống oxy hóa tiềm năng, có vai trò quan trọng trong việc phòng chống những căn bệnh liên quan đến oxy hóa của xã hội phát triển, lối sống công nghiệp hiện nay. Tuy nhiên, dù sầu riêng là món khoái khẩu, cũng không nên ăn thái quá, đặc biệt ở những người có rối loạn chuyển hóa.
