Xuống Long An, tôi nghe một đồng nghiệp tại đây cho biết, trong đợt bầu cử vừa qua thì huyện Tân Trụ là địa phương có tỷ lệ người không được đi bầu cử cao nhất tỉnh, vì cử tri mắc bệnh tâm thần. Không biết thông tin có chính xác hay không nhưng quả thật, xuống các xã thuộc huyện Tân Trụ, chuyện về đề tài nhà có người điên, thậm chí điên cả nhà ở đây khá nhiều.
CẢ NHÀ TỰ DƯNG... ĐIÊN!
Rẽ vào cổng nhà ông Năm Bằng, không khí mát rượi bởi hai vòm cây tạo nên cổng chào đón khách. Khoảnh sân và căn nhà khang trang rộng rãi, dấu tích một thời hoàng kim của gia đình phú hộ. Vừa bước qua cổng, đập vào mắt chúng tôi là sự bừa bộn bếp núc, nồi niêu xoong chảo bên góc vườn cạnh lối vào nhà. Một cái võng mắc giăng sát đó. Trên võng là ông già đang thiu thiu ngủ.
Anh Trương Minh Trong, chủ tịch Hội Nông dân xã Đức Tân nói: “Đó là ông Năm Bằng”. Nghe tiếng động, ông mở mắt choàng tỉnh, cập rập ngồi dậy, ngơ ngác nhìn chúng tôi. Nhận ra cán bộ xã, ông biết ngay khách đến “tham quan” đàn con của mình, thế là miệng ông liên tục: “Bác khổ quá các con ơi! Xem có cách nào cứu giúp bác với”.
Căn nhà lớn âm u bởi ánh sáng duy nhất rọi vào từ cánh cửa chính. Bên trái là một chiếc phản lớn, ban ngày nhưng giăng mùng kín mít. Trong mùng, người đàn ông trung niên, to mập vạm vỡ đang nằm im lìm. Ông Năm Bằng giới thiệu: “Đó là thằng Ba, tên thật Lê Minh Hoàng, nó vừa từ Bệnh viện Biên Hòa về sáng nay. Ở vài bữa quậy quá thì bà con lối xóm lại hùn tiền giúp đưa nó đi bệnh viện nằm. Tháng nào cũng vậy, cứ ở bệnh viện 3 tuần, hết tiền thì về nằm nhà một tuần”.
Ngó sang bên phải, bà Năm Bằng đang ngồi trên võng. Trông dáng ngồi thẳng lưng, mặt có vẻ tươi. Tôi lại gần hỏi thăm: “Bà có khỏe không?”. Nụ cười vẫn thường trực trên môi bà, dù ai hỏi thêm bất cứ câu gì. Ông Năm giải thích: “Bả cũng bịnh nhưng mà hiền, không quậy như đám con”. Mệt mỏi nhất là cô con gái lớn Lê Ngọc Liễu, ngày xưa đã tốt nghiệp bác sĩ ra làm ở bệnh viện được 2 năm thì bỗng phát bệnh. Không để mắt quan tâm mọi người đang nhìn mình, Liễu bê cái chảo bên cạnh lên húp cái rột, rồi với tay lấy tô nhựa, vục xuống nồi cơm, múc miếng cơm cho lên miệng cạp. Vừa nhai tóp tép miếng cơm, chị quay sang múc nước mương tạt khắp nhà...
NGHÈO, BUỒN, BỊ HÃM HẠI RỒI… ĐIÊN!
Trước đây, chị Nguyễn Thị Ngan ở ấp Bình Lợi (Đức Tân, huyện Tân Trụ) có cuộc sống ai cũng mơ ước với 2 con ngoan ngoãn và chồng có công việc ổn định ở Chi cục Thuế huyện. Chợt một ngày phát hiện chồng ngoại tình, sóng gió gia đình nổi dậy và người chồng bội bạc dứt áo ra đi. Buồn khổ, chị bỗng dưng phát bệnh tâm thần... Còn bà H.T.H. ngụ ấp Tân Hòa (xã Đức Tân) hóa thành kẻ tâm thần sau lần bị hãm hiếp. Hậu quả trận hãm hiếp đã tạo nên sinh linh bé nhỏ. Gia đình những mong cậu con trai ấy sẽ là chỗ dựa cho bà mẹ điên nhưng nào ngờ, chăm sóc và đối phó với những cơn điên của mẹ riết, nay cậu học trò lớp 12 cũng bắt đầu có triệu chứng của bệnh tâm thần.
+ Xót ruột đàn con không còn khả năng làm lụng nhưng không có cái ăn là chúng nổi cơn đập phá mỗi ngày, ông Năm Bằng cứ lang thang ngoài chợ, đi tìm cái ăn cho bầy con dại đều hơn 40 tuổi đầu. Bà Bảy, chủ quán tạp hóa chợ ấp Tân Lợi kể: “Nhiều khi ông Năm ra chợ, ghé sạp tôi hỏi mua 2 miếng đậu hũ mà bốc đến 5 miếng. Nhìn cách lén lút của ông mà thấy tội. Biết cảnh ngặt nghèo nên tôi cũng lơ. Hoặc lắm khi ông ghé bàn thịt, làm bộ nhấc lên, đặt xuống rồi bỏ đi, nhưng thật ra đã lén lấy cục thịt. Bà con biết cả đó nhưng làm thinh.... Bởi nuôi 5 người điên trong nhà, chỉ dựa vào tiền trợ cấp xã hội thì sao cho đủ. + Ông Nguyễn Tất Thắng, GĐ Bệnh viện Tâm thần TP.HCM cho biết: Tâm thần là bệnh đã được đưa vào chương trình quốc gia với các chính sách chăm sóc thuốc men và điều trị miễn phí. Bệnh viện Tâm thần TP.HCM lo cho số bệnh nhân của thành phố cũng đã quá tải; Bệnh viện Tâm thần trung ương càng quá tải. Vấn đề của tỉnh Long An và một số tỉnh khác là chưa có bệnh viện tâm thần cho riêng mình nên hàng nghìn người bệnh chưa được chăm sóc đúng nghĩa.
Tương tự hoàn cảnh tội nghiệp ấy là cậu Ng.V.T. học sinh lớp 11 ở xã An Nhật Tân đã phát chứng hoảng loạn vì luôn phải chứng kiến cảnh cha và anh trai lên cơn tâm thần mỗi ngày. Hết giờ học, cậu thường không dám về nhà mà cứ đi lang thang đầu thôn cuối ấp...
Bà Trần Thị Kim Thanh, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Đức Tân, huyện Tân Trụ cho biết, nếu như nam giới bị tâm thần đa số là do di truyền, thì phần lớn chị em phụ nữ bị sốc tâm lý như bị chồng ngoại tình, bị hãm hiếp và buồn lo cảnh nghèo. Theo Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh Long An, hiện tại trung tâm đang quá tải vì phải nuôi dưỡng gần 200 bệnh nhân tâm thần không có khả năng tự chăm sóc. Đó cũng là lý do những bệnh nhân tâm thần nặng phải đi lên các bệnh viện tuyến trên. Theo số liệu thống kê từ Sở LĐ, TB và XH tỉnh Long An, toàn tỉnh có 3.745 người bị bệnh tâm thần, trong đó huyện Tân Trụ đứng hàng thứ 8 với 238 bệnh nhân.
Ông Phan Lợi, PGĐ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Long An cho biết, Khoa Tâm thần của bệnh viện chỉ có 3 bác sĩ và 15 giường điều trị nội trú. Với số lượng bệnh nhân quá lớn và năng lực giới hạn nên khoa chỉ khám và điều trị những ca cấp tính. Sau đó hoặc cho về điều trị ngoại trú, hoặc chuyển lên tuyến trên. Dự án xây dựng bệnh viện tâm thần của tỉnh đã được Bộ Y tế phê duyệt và tháng 9 này khởi công, nhưng phải 5 năm nữa mới đi vào hoạt động chính thức. Điều đó có nghĩa là trong suốt 5 năm tới, hàng nghìn bệnh nhân tâm thần tỉnh Long An mới có nơi điều trị ổn định.
