Trại bò Môn-ca-đa đang bị đe dọa biến thành sân golf
Hai dự án: Xây dựng Khu du lịch quốc tế cao cấp Tản Viên và Khu sân golf – resort – vui chơi giải trí cao cấp hồ Cẩm Qùy, thuộc huyện Ba Vì (Hà Nội) có nguy cơ lấy đi hầu hết đất của 3 trạm, trung tâm nghiên cứu thuộc Bộ NN-PTNT, nơi đang bảo tồn, lưu giữ nhiều nguồn gen động thực vật quý hiếm. 
Không cấp thêm còn xén vào
Theo dự án đã được UBND tỉnh Hà Tây (cũ) phê duyệt, Khu du lịch quốc tế cao cấp Tản Viên thuộc dự án Khu du lịch Suối Hai, huyện Ba Vì, do Cty CP Dầu khí Tản Viên làm chủ đầu tư sẽ lấy gần như toàn bộ đất của Trạm Nghiên cứu và SX tinh đông lạnh Môn-ca-đa.
Như vậy, để được một khu du lịch cao cấp trạm này mất khoảng hơn 100 ha. Theo tính toán của Bộ NN-PTNT, mỗi năm, Trạm Môn-ca-đa sản xuất khoảng 1 triệu liều tinh bò cao sản, trị giá khoảng 20 tỷ đồng. Nhưng nếu Việt Nam phải nhập lượng tinh đó phải tốn hơn 200 tỷ đồng. Ngoài ra, với số lượng tinh bò sản xuất được, trạm đã tạo ra khoảng 600 nghìn con bê lai/năm, trị giá khoảng 780 tỷ đồng. Ông Hoàng Văn Tiệu, Viện trưởng Viện Chăn nuôi cho rằng, đó mới chỉ là hiệu quả kinh tế đơn thuần. Quan trọng nhất là hiệu quả xã hội, bởi lẽ việc chuyển giao và lai tạo đàn bò đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp nông thôn, XĐGN cho nông dân.
Cũng cần phải nói thêm rằng, Trạm Môn-ca-đa được thành lập từ năm 1970, trên cơ sở hợp tác mang ý nghĩa chính trị giữa Chính phủ hai nước Việt Nam – Cuba. Kể từ khi thành lập, Trung tâm này đã được đầu tư rất lớn của Chính phủ về tài sản, máy móc và dây chuyền công nghệ sản xuất tinh bò từ vốn ngân sách và các dự án quốc tế như CR2561, WB… Ngoài ra, trạm đã được hai Chính phủ lựa chọn, quyết định địa điểm, nên không thể di chuyển đi nơi khác, bởi tất cả đều không đáp ứng được yêu cầu sản xuất tinh bò giống, mọi điều kiện về thổ nhưỡng, vệ sinh thú y, đồng cỏ…
Hiện tại, Trạm Môn-ca-đa là đơn vị duy nhất của Việt Nam được Chính phủ và Bộ NN-PTNT giao nhiệm vụ tuyển chọn, nuôi dưỡng bò đực giống ngoại thuần chủng cao sản để sản xuất tinh bò đông lạnh chất lượng cao, cung cấp cho cả nước. Đồng thời, thực hiện các nhiệm vụ về đào tạo, tập huấn, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ về chăn nuôi gia súc lớn.
Với diện tích được giao là 221ha, theo đánh giá hiện trạng sử dụng đất, hiện Trạm nghiên cứu Môn-ca-đa đã và đang sử dụng diện tích trên có hiệu quả, thậm chí trạm còn thiếu tới 44ha đất để trồng cỏ nuôi bò. Chẳng những tỉnh Hà Tây (cũ) không cấp thêm đất, giờ lại thu hồi đất của trạm.
Lấy cả đất cơ sở SX gà giống
Bà Đinh Thị Xuân, GĐ Cty CP Giống gia cầm Ba Vì cho biết: Với hơn 100ha đất sản xuất mà Cty đã được giao sử dụng ổn định lâu dài thì việc thu hồi toàn bộ diện tích trên của Cty sẽ gây rất nhiều khó khăn trong hoạt động SXKD, thậm chí làm phá sản cho DN. Được biết, DN này được CPH trên nền tảng của Trung tâm Gà giống trứng dòng thuần Việt Nam – Cuba. Hiện nay, Cty vẫn đang có nhiệm vụ lưu trữ dòng gen của giống gà Lơ- ho thuần chủng (do phía Cuba cung cấp từ 1974).
+ Trong cả hai dự án đã được phê duyệt, ngoài biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp, khu vui chơi giải trí tầm quốc tế, thì hạng mục sân golf đều...góp mặt. Dư luận đặt câu hỏi: Phải chăng Hà Nội sắp “đón nhận” thêm 2 sân golf trên cùng một địa điểm, cách nhau chỉ có vài kilomet? Nghịch lý hơn trong khu vực này và lân cận, đã có hàng loạt sân golf đã hoặc sắp khai trương: Sân golf Đồng Mô tại Ba Vì, sân Sky Lake của DK ENC (Hàn Quốc) tại hồ Văn Sơn (huyện Chương Mỹ)… và hàng loạt các sân golf khác như Tản Viên 36 lỗ, Tản Viên 18 lỗ, Hồng Hải 18 lỗ… Đó là chưa kể, tại Hòa Bình, cách Hà Nội không xa có thêm sân golf Phượng Hoàng diện tích 300ha! + Đến thời điểm này, cả 3 đối tượng bị thu hồi đất lớn nhất cho các khu du lịch trên vẫn chưa nhận được quyết định thu hồi đất của UBND TP Hà Nội. Nhưng chính quyền đã bàn đến phương án đền bù, giải phóng mặt bằng.
Đây là đơn vị duy nhất trong cả nước sản xuất, cung cấp thường xuyên trứng gà giống Lơ- ho để sản xuất vắcxin . Điều đặc biệt ở chỗ, loại trứng gà này đã được nghiên cứu để sản xuất vắcxin phòng cúm A H5N1. Theo bà Xuân thì hiện Cty Sinh phẩm Yersin (Bộ Y tế) và Viện Thú y (Bộ NN-PTNT) đã đặt vấn đề với DN cung cấp thường xuyên trứng gà Lơ- ho để SX văcxin. Một điều nữa cũng cần nói thêm, vị trí, diện tích sử dụng đất của DN là rất cần thiết cho sự phát triển ngành nghề có vành đai an toàn sinh học tốt. Điều này đã được các chuyên gia Cuba lựa chọn và đánh giá. Hơn nữa, DN này đã sử dụng và phát huy rất tốt hiệu quả sử dụng đất được giao.
Cùng chung “số phận” với Trạm Môn-ca-đa và Cty CP Giống gia cầm Ba Vì, TT Giống cây rừng thuộc Viện Khoa học Lâm nghiệp VN cũng sẽ phải di dời để nhường đất cho Khu sân golf – resort – vui chơi giải trí cao cấp của chủ đầu tư là Cty CP Đầu tư và quản lý tài sản Toàn Cầu. Với 220ha, TT này đang bị dự án trên “đe dọa” lấy hơn một nửa diện tích. Nơi đây hiện đang lưu giữ nhiều loại gen cây lâm nghiệp để nhân giống, cung cấp cho chương trình 5 triệu ha rừng của Chính phủ. Ngoài ra, theo KS Hà Huy Thịnh, GĐ TT để xây dựng nên một cơ ngơi gồm hàng nghìn giống cây có nhiều loại quý hiếm…như thế này, phải mất ít nhất hàng chục năm, và ở một vùng có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu tương tự như Ba Vì, thì mới thực hiện được.
