Phải tìm cách làm mới động lực cho ngành chăn nuôi

Trăn trở giá lợn hơi

Báo cáo tại cuộc họp triển khai nhiệm vụ quý II/2025 khối chăn nuôi và thú y ngày 19/3 tại Hà Nội, Cục Chăn nuôi và Thú y (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, tính đến hết tháng 2/2025, đàn vật nuôi cơ bản ổn định nhưng giá thịt gia cầm và trứng giảm mạnh, trong khi giá lợn hơi tăng cao, ngược quy luật những năm trước đây.

Cục trưởng Dương Tất Thắng cho biết, giá lợn hơi tháng 1/2025 tăng khoảng 10-12% so với cuối năm 2024, dao động từ 66.000 - 69.000 đồng/kg. Sang tháng 2, mặt hàng này tiếp tục tăng, lên 72.000 - 78.000 đồng/kg, tăng khoảng 15-18% so với tháng 1.

Đến tháng 3, giá lợn hơi tăng lên 79.000 - 82.000 đồng/kg tại Nam Trung bộ. Tại Đồng Nai ngày 6/3, giá kỷ lục được ghi nhận là 83.000 đồng/kg. Đến trung tuần tháng 3, giá có dấu hiệu chững lại và giảm nhẹ ở 3 miền. Hiện, giá lợn hơi bình quân tại miền Bắc dao động khoảng 74.000 - 75.000 đồng/kg, miền Trung từ 75.000 - 80.000 đồng/kg, miền Nam là 80.000 - 81.000 đồng/kg. Dự báo, giá sẽ neo quanh mức này đến hết tháng.

“Với giá bán hiện nay, ước tính người chăn nuôi đang lãi từ 15.000 - 20.000 đồng/kg”, ông Thắng nhận xét và thông tin thêm, giá lợn hơi tại Việt Nam đang cao hơn so với nhiều nước lân cận như Trung Quốc, Lào, Thái Lan, Campuchia, Myanmar (khoảng 56.000 - 63.000 đồng/kg).

Nguyên nhân được lãnh đạo Cục Chăn nuôi và Thú y nêu, do dịch bệnh xảy ra cuối năm 2024 tại các tỉnh phía Nam gây thiệt hại đàn lợn nái. Ngoài ra, khu vực này thắt chặt quản lý môi trường, tổng rà soát lên kế hoạch di dời trang trại lớn, chăn nuôi gia công ra khỏi vùng không được phép chăn nuôi. Do đó, nhiều thời điểm, trại thương phẩm, trại gia công để trống chuồng hoặc đưa vào nuôi không hết công suất.

Một lý do khác, là tác động tích cực của kết quả rà soát, thắt chặt nhập khẩu lợn và sản phẩm thịt lợn không đúng quy định.

Chia sẻ thêm về câu chuyện giá thịt lợn, ông Nguyễn Văn Trọng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Trang trại Việt Nam thông tin, Đồng Nai - tỉnh nuôi lợn nhiều nhất cả nước sụt giảm đàn lợn. Từ chỗ lúc cao điểm đạt 2,5 triệu con, thời gian qua, tỉnh Đông Nam bộ này tụt còn 800.000 con.

Cũng theo ông Trọng, trước Tết nhiều trang trại, hộ nuôi nhỏ lẻ đã xuất chuồng ồ ạt, với tâm lý tận dụng thị trường Tết. Tuy nhiên, sau Tết, do các quy định về môi trường khiến tình trạng trống chuồng xảy ra. Dù giá lợn hơi đã giảm, đại diện Hiệp hội mong muốn giá tiếp tục giảm, còn khoảng 60.000 - 65.000 đồng/kg sẽ hài hòa giữa người bán và người mua.

Nhất trí với những ý kiến trên, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến bổ sung, giá thịt lợn chiếm khoảng 65% và ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số giá tiêu dùng CPI. Việc cơ cấu ngành chăn nuôi, đặc biệt là chăn nuôi lợn cần có thời gian, lộ trình và được tính toán một cách kỹ lưỡng, khoa học, tránh tâm lý "ồ ạt" như thời gian qua.

Theo Thứ trưởng, giá lợn hơi tăng cao mang lại lợi nhuận cho người chăn nuôi và doanh nghiệp, nhưng đồng thời cũng đặt ra bài toán kiểm soát lạm phát. Do đó, ông yêu cầu Cục Chăn nuôi và Thú y hướng dẫn địa phương tăng cường tái đàn nhưng phải đảm bảo an toàn sinh học, sớm ổn định nguồn cung thực phẩm, đảm bảo lợi ích hài hòa cho cả người chăn nuôi lẫn người tiêu dùng.

Cùng với đó, tăng cường kiểm soát dịch bệnh, nhất là bệnh dịch tả lợn Châu Phi và lở mồm long móng. Trong quý I/2025, cả nước có 75 ổ dịch dịch tả lợn Châu Phi tại 21 tỉnh, thành phố. Vấn đề này cần được phòng ngừa, bên cạnh đẩy mạnh sản xuất con giống để đáp ứng nhu cầu tái đàn trong mọi tình huống.

Tìm động lực mới để đạt tăng trưởng 4%

Định hướng một số nhiệm vụ trọng tâm trong quý II/2025, Cục trưởng Dương Tất Thắng báo cáo, trong tháng 3 vừa qua, Cục Chăn nuôi và Cục Thú y sáp nhập. Do số lượng cán bộ cơ sở lớn, nằm rải rác ở nhiều chi cục vùng, địa phương nên ưu tiên thời gian tới là phối hợp địa phương tổ chức sắp xếp cơ quan chăn nuôi và thú y.

Do chưa có sự đồng nhất giữa các tỉnh, thành phố về tổ chức bộ máy cơ sở, nơi kết thúc hoạt động Chi cục, nơi hợp nhất, nơi lại giữ nguyên.

Cùng với việc theo dõi sát diễn biến về nguồn cung, giá nguyên liệu, sản phẩm chăn nuôi (trong đó có lợn hơi), Cục Chăn nuôi và Thú y sẽ đẩy mạnh việc hỗ trợ xây dựng các vùng chăn nuôi an toàn sinh học, kiểm soát và phòng, chống dịch bệnh cũng như hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Bao gồm: Luật Đất đai (sửa đổi), Nghị định 106, Chiến lược Phát triển chăn nuôi kèm 6 đề án chuyên ngành.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, để phát triển chăn nuôi bền vững cần tập trung vào 6 trụ cột. Đó là: giống vật nuôi chất lượng; thức ăn chăn nuôi; đảm bảo an toàn dịch bệnh; ứng dụng khoa học công nghệ; phát triển thị trường và bảo vệ môi trường.

Ông cũng chỉ ra rằng, các thành tố cấu thành chăn nuôi mới chỉ đảm bảo một phần những yêu cầu này. Chẳng hạn, về giống vật nuôi, Việt Nam hiện tương đối tự chủ về giống lợn nhưng các giống gia cầm thì chưa. Thức ăn chăn nuôi còn phụ thuộc nhiều vào doanh nghiệp nước ngoài. Các loại thức ăn có bổ sung nguyên tố vi lượng còn thiếu. Về nghiên cứu khoa học, các đề tài về chăn nuôi, thú y hiện được triển khai nhiều nhưng từ nghiên cứu đến thực tiễn còn khoảng cách.

"Phải tìm cách làm mới động lực cho ngành chăn nuôi", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh và nói thêm rằng, các đối tượng nuôi cần được mở rộng. Chẳng hạn, ngoài lợn, gia cầm, Cục Chăn nuôi và Thú y cùng đơn vị chuyên môn nên nghiên cứu các quy trình kỹ thuật hướng dẫn người dân chăn nuôi các đối tượng có giá trị cao, nhiều tiềm năng như dâu tằm tơ, dê cừu.

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng lưu ý, nhiều địa phương trên cả nước đang thúc đẩy phát triển đô thị, xây dựng hạ tầng. Không gian dành cho phát triển chăn nuôi vì thế bị co hẹp. Điều ấy đặt ra những thách thức cho nghiên cứu khoa học, thích ứng với tình hình mới như xây dựng quy chuẩn phát triển chăn nuôi đô thị.

Nêu quan điểm "Nhà nước kiến tạo, khoa học tiên phong, doanh nghiệp đua tài, người dân hưởng lợi", Thứ trưởng chỉ đạo khối chăn nuôi và thú y nêu cao tinh thần tiên phong, giúp toàn ngành đạt mục tiêu tăng trưởng 4% mà Chính phủ giao.

Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá, việc đầu tư tăng cường năng lực kiểm dịch động vật tại khu vực biên giới, cửa khẩu còn hạn chế. Hiện nhiều trạm phải quản lý cùng lúc 6-7 cửa khẩu, đường mòn, lối mở, dẫn đến khó đảm bảo công tác kiểm dịch. Vị này đề xuất, cần sớm cải tạo, nâng cấp những khu kiểm dịch này, tạo điều kiện cho cán bộ trong ngành yên tâm công tác.