 |
| Vụ cháy tại Công ty Rạng Đông làm ảnh hưởng, xáo trộn nghiêm trọng cuộc sống của người dân xung quanh. |
Đúng 9 ngày sau khi xảy ra vụ cháy nhà xưởng tại Cty CP Bóng đèn và Phích nước Rạng Đông (sau đây gọi tắt là Công ty Rạng Đông) tại phường Hạ Đình và phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội, ngày 6/9 ông Nguyễn Đoàn Thăng, Tổng Giám đốc Công ty mới gửi thư "xin lỗi" người dân, công sở xung quanh nhà máy.
Trước đó, khi làm việc với cơ quan chức năng và công bố thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng, Công ty Rạng Đông nhiều lần khẳng định không sử dụng thủy ngân lỏng mà sử dụng loại amalgam thay thế từ năm 2016.
Tuy nhiên, tại cuộc họp báo chiều 4/9, lãnh đạo Bộ TN-MT cho biết, Công Rạng Đông báo cáo, nguồn thủy ngân có thể phát tán ra môi trường sau vụ cháy Cty Rạng Đông là hơn 15kg, nhưng theo tính toán của các nhà khoa học khối lượng khoảng trên 27kg.
Kết quả lấy mẫu quan trắc, phân tích chất lượng môi trường không khí, đất, nước, chất thải rắn (tro xỉ sau khi cháy) của Sở TN-MT Hà Nội, Viện Sức khoẻ nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế), Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (Tổng cục Môi trường) từ ngày 30/8 đến 1/9 cho thấy, 1/12 mẫu nước mặt ở điểm quan trắc cách Công ty 1,5km có hàm lượng thuỷ ngân vượt quy chuẩn 1,3 lần.
Tại điểm quan trắc hố ga cạnh xưởng led trong Công ty Rạng Đông, 1/8 mẫu nước thải có giá trị hàm lượng thuỷ ngân vượt quy chuẩn. Điểm quan trắc cách cống xả Công ty 1km có 12/13 mẫu trầm tích và bùn đáy hàm lượng thuỷ ngân vượt quy chuẩn 6,1 lần; Điểm quan trắc trong khuôn viên nhà kho 1/6 mẫu không khí có hàm lượng thuỷ ngân vượt 1,02 lần.
 |
| Theo Bộ TN-MT, các điểm quan trắc không khí phía trước khu cháy và trong nhà kho bị cháy có giá trị thủy ngân cao, vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO từ 10-30 lần, ngưỡng ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị. |
Vụ cháy tại Cty Rạng Đông đến nay đã gây ảnh hưởng, xáo trộn nghiêm trọng cuộc sống người dân trong khu vực bán kính 500 mét của nhà máy, đặc biệt là các hộ dân, công sở sống cạnh nhà máy đã phải tạm thời dọn đi nơi khác lánh nạn để tránh ảnh hưởng tới sức khỏe các thành viên trong gia đình.
Nhưng điều khiến người dân sống xung quanh nhà máy bức xúc nhất chính là sự thờ ơ, coi thường tính mạng, sức khỏe của người dân từ phía Cty Rạng Đông. Bằng chứng là phải sau 9 ngày từ khi vụ việc xảy ra phía ban lãnh đạo Công ty mới có thư xin lỗi người dân xung quanh.
Hơn nữa, trong suốt quá trình xảy ra vụ cháy, phía Cty Rạng Đông cũng không có bất cứ khuyến cáo, cảnh báo hay hỗ trợ người dân các biện pháp để bảo vệ và kiểm tra sức khỏe mặc dù biết trong quá trình sản xuất của mình có sử dụng thủy ngân.
Trao đổi với chúng tôi, một số luật sư hiện đang công tác tại Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho rằng, với những bằng chứng, kết luận của cơ quan chức năng, căn cứ và quy định của pháp luật hiện hành, người dân hoàn toàn có quyền khởi kiện chủ thể là Công ty Rạng Đông ra tòa để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
 |
| Với kết quả công bố từ cơ quan chức năng và căn cứ quy định pháp luật hiện hành, người dân có quyền khởi kiện Cty Rạng Đông để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình |
Căn cứ để khởi kiện đầu tiên là vấn đề bảo quản và biện pháp đảm bảo an toàn khi sử dụng thuỷ ngân từ phía Cty Rạng Đông. Thứ hai, sau khi xảy ra sự cố Cty Rạng Đông không báo cáo kịp thời cơ quan quản lý về sự cố môi trường xảy ra. Thứ ba, Cty Rạng Đông không có biện pháp cảnh báo người dân và tìm các biện pháp hỗ trợ người dân di dời nhằm giảm thiểu tối đa thiệt hại đối với sức khỏe. Thứ tư, do ảnh hưởng của vụ cháy rất nhiều gia đình phải tự đi khám sức khỏe, phải tự di dời tới nơi khác ở lánh nạn, phải bỏ chi phí để xử lý môi trường, nhà cửa…
Với những căn cứ trên, phía người dân phường Hạ Đình và Thanh Xuân Trung hoàn toàn đủ căn cứ và có quyền khởi kiện phía Cty Rạng Đông để bồi thường sức khỏe, thiệt hại do vụ cháy của Cty Rạng đông gây ra.
Thực tế, những vụ việc tương tự như Cty Rạng Đông đã xảy ra rất nhiều ở các nước trên thế giới và phía công ty bị khởi kiện đã phải chi ra rất nhiều tiền để đền bù thiệt hại khi bị tòa tuyên án. Đơn cử nhu vụ việc khởi kiện công ty thuốc lá vì không có nhãn cảnh báo có nguy cơ gây ung thư trên bao bì trong quá khứ hay vụ kiện Công ty Samsung Electronics tại Hàn Quốc.
Mới đây nhất, Tập đoàn Bayer AG của Đức (mua lại Tập đoàn Monsanto của Mỹ) đang vướng phải hàng trăm vụ kiện tại Mỹ và phải bồi thường và bị phạt hàng tỷ USD vì không có nhãn cảnh báo nguy cơ gây ung thư đối với hoạt chất trừ cỏ Glyphosate trong sản phẩm Roundup của Monsanto.
Do đó, việc Cty Rạng Đông sử dụng hóa chất thủy ngân gây nguy hại sức khỏe con người nhưng không có biện pháp đảm bảo an toàn, không có cảnh báo kịp thời với người dân xung quanh gây hậu quả nghiêm trọng là căn cứ, bằng chứng và cơ sở khoa học để người dân khởi kiện doanh nghiệp này ra tòa để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
