Dmytruk, với chiếc ba lô sinh tồn, bên ngoài nơi ở của anh ở Kiev. Ảnh: Washington Post.
Vì thế, Dmytruk đã tự tạo cho mình cái mà anh gọi là “chiếc ba lô hạt nhân”, chứa đầy đủ đồ dự trữ và đồ dùng sinh tồn để duy trì cuộc sống trong khoảng một tuần.
Pavlo Huk, người cũng có một chiếc ba lô tương tự, đang thu dọn lại tầng hầm tại nhà và quán bar, nơi làm việc của anh, đồng thời thuê một ngôi nhà ở vùng nông thôn, dự định trang bị cho nó một máy phát điện, thức ăn và nhiên liệu. Huk sợ rằng bạn bè và người thân của anh, những người vẫn tỏ ra hờ hững trước nguy cơ chiến tranh hạt nhân sẽ chết vì không thực hiện các biện pháp phòng ngừa.
Natalia Sulima trong khi đó chỉ sợ rằng cô sẽ bị tách khỏi cậu con trai 5 tuổi, Misha. Cô đã dạy cậu bé về tầm quan trọng của việc đi theo người lớn đến nơi trú ẩn bất cứ khi nào có còi báo động. Sulima không để con ra ngoài mà không mang theo chiếc “ba lô hạt nhân” của mình, một chiếc cặp đi học chứa đồ chơi Transformers, đồ ăn nhẹ và vài cuốn sách cậu bé yêu thích. “Tôi không thể tin là chúng tôi phải làm như thế này, ngay trong thế kỷ 21”, Sulima nói.
Những vật dụng bên trong chiếc ba lô của Dmytruk. Ảnh: Washington Post.
Ở nhiều mức độ khác nhau, cư dân Kiev đang chuẩn bị cho khả năng từng không thể tưởng tượng được rằng thành phố nơi họ sống có thể trở thành mục tiêu của một quả bom hạt nhân.
Những cảnh báo từ Tổng thống Nga Vladimir Putin rằng ông sẵn sàng sử dụng "tất cả các biện pháp cần thiết" để giành chiến thắng ở Ukraine đã tạo cơ sở cho mối lo ngại này.
Các chuyên gia quân sự đánh giá nguy cơ xảy ra một cuộc tấn công hạt nhân là tương đối nhỏ và giới chức Lầu Năm Góc cũng cho biết họ không thấy bằng chứng nào về việc Nga đang chuẩn bị thực hiện một cuộc tấn công như vậy. Mối đe dọa có thể đã được giảm bớt phần nào sau khi Tổng thống Putin nói với các nhà báo Nga ngày 14/12 rằng Moskva không “phát điên” về vũ khí hạt nhân và nhận thức được những tác động nghiêm trọng khi sử dụng chúng.
“Chúng tôi có những phương tiện đó, chúng ở dạng tiên tiến và hiện đại hơn so với phương tiện của bất kỳ quốc gia hạt nhân nào khác, điều này là hiển nhiên”, ông nói. “Nhưng chúng tôi sẽ không vung những vũ khí này như dao cạo khắp thế giới”.
Tuy nhiên, đối với không ít cư dân Kiev, thủ đô của đất nước mà Nga đang phát động chiến dịch quân sự, những rủi ro tiềm tàng đủ lớn để họ phải tính đến một số kế hoạch dự phòng. Dmytruk cho hay hầu hết người dân Ukraine không tin rằng Nga sẽ tấn công, bất chấp những cảnh báo thường xuyên từ Mỹ và họ đã vô cùng sửng sốt khi xung đột thực sự nổ ra.
“Bây giờ mọi người đều tin rằng sẽ không có xung đột hạt nhân. Nhưng nếu Nga muốn thì họ sẽ làm. Tốt hơn hết là nên chuẩn bị”, anh nói thêm.
Kiev đã có một mạng lưới các hầm trú ẩn sẵn sàng cho kịch bản xung đột hạt nhân nổ ra. Chúng là những hệ thống tàu điện ngầm được Liên Xô xây dựng từ thời kỳ Chiến tranh Lạnh, trong đó có cả nhà ga sâu nhất thế giới, Arsenalna, nằm ở độ sâu hơn 105 m dưới lòng đất.
Tỉnh Kiev đang chuẩn bị thêm 425 nơi trú ẩn để phục vụ cả những người sống bên ngoài thủ đô, tích trữ sẵn trong đó thức ăn, nước uống và thiết bị vô tuyến, Thống đốc khu vực Oleksiy Kuleba cho biết.
Nhưng các hầm trú ẩn sẽ không thể đủ chỗ cho tất cả mọi người, ông Kuleba thừa nhận, và họ sẽ đóng cửa 5 phút trước khi bất kỳ vụ nổ nào có thể xảy ra để bảo vệ những người bên trong khỏi bụi phóng xạ.
Đối với những người khác, chính phủ đã đưa ra khuyến nghị chi tiết về các bước cần thực hiện để sống sót: “Nếu gặp phải một vụ nổ hạt nhân khi bạn đang ở người đường, tuyệt đối không nhìn vào nó, có thể gây mù mắt. Nằm xuống đất, úp mặt, quay ngược hướng vụ nổ. Che tất cả các bộ phận lộ ra trên cơ thể bạn, đợi sóng nhiệt đi qua, lưu ý hướng gió thổi. Sau đó, di chuyển theo hướng vuông góc với hướng gió để tìm nơi trú ẩn, tốt nhất là ở trong nhà.
Trước khi bước vào, hãy cởi bỏ quần áo ngoài và cho vào túi nhựa. Sau khi đã ở bên trong, bịt kín cửa ra vào và mọi cửa sổ bằng băng dính. Mang theo đài phát thanh và tìm lời khuyên về thời điểm an toàn để ra ngoài, vì mạng di động có thể không hoạt động”.
Pavlo Huk trong hầm trú ẩn dưới quán bar của anh hồi tháng 11. Ảnh: Washington Post.
Theo Yuliya Balashevka, lãnh đạo Phòng Giám sát Bức xạ và Ứng phó Khẩn cấp thuộc Trung tâm Khoa học, Kỹ thuật Nhà nước về An toàn Bức xạ và Hạt nhân ở Kiev, lời khuyên trên tương đối phức tạp và ngay cả khi được tuân thủ, tỷ lệ sống sót cũng không cao. Mặt khác, nếu không nắm rõ kích thước của thiết bị hạt nhân có thể được sử dụng hoặc vị trí mà nó tấn công, rất khó biết phải chuẩn bị những gì, bà cho biết thêm.
Nhưng dù quả bom hạt nhân nhỏ hay lớn, vẫn có hy vọng sống sót, Balashevka lưu ý. Ngay cả với một quả bom lớn, sẽ mất khoảng 5 đến 15 phút để sóng xung kích và bụi phóng xạ lan ra, cho phép những người sống sót sau vụ nổ ban đầu có thời gian ẩn nấp. “Bạn không vô vọng. Bạn không phải đối mặt với cái chết ngay lập tức”, bà nhấn mạnh.
Đó là điều mà Dmytruk đặt cược với những gì mà anh đã chuẩn bị. Anh cho rằng mình sẽ có tới một tiếng để về nhà, lấy ba lô và chạy khẩn cấp đến ga tàu điện ngầm gần nhất cách đó gần một km.
Dmytruk đã đóng gói đủ thức ăn khô và nước uống cho một tuần, cùng với đồ lót giữ nhiệt, bếp ga, túi ngủ, thuốc sát trùng, đèn pin, đài phát thanh và bộ sạc dự phòng. Ngoài ra, anh còn có một la bàn để giúp xác định hướng gió và một bộ đàm để giữ liên lạc với những người bạn đã chuẩn bị tương tự.
Nhưng không phải tất cả người dân Kiev đều bận tâm về mối đe dọa này. Nhiều người cho rằng nếu có một vụ nổ hạt nhân xảy ra, đằng nào thì tất cả cũng sẽ chết, Huk nói.
Sulima và chồng hy vọng họ sẽ có thời gian trốn đến một ngôi nhà ở vùng nông thôn mà hai vợ chồng mới thuê. Họ cất một số dụng cụ sinh tồn trong cốp ô tô và dự định đem chúng vào căn hộ của mình nếu không có thời gian chạy trốn. “Tôi thấy mình đã làm mọi thứ có thể để chuẩn bị sẵn sàng”, cô nói.
