DS Lê Kim Phụng, giảng viên ĐH Y dược TP.HCM cho biết, y học cổ truyền coi nhung là một loại thuốc quý. Nhung có vị ngọt, mặn, tính ôn, không độc, quy kinh can, thận, tác dụng bổ thận tráng dương, ích khí, cường tinh, sinh tinh tủy, mạnh gân xương, bổ huyết.
Chuẩn bị cắt nhung hươu.
Nhiều người vẫn nghe dân gian truyền nhau rằng, chỉ có người già mới có thể sử dụng nhung, bởi những người tuổi trẻ dùng nhung sẽ “bị bổ quá”, “béo nứt cả người”. Nhưng đó chỉ là những kinh nghiệm truyền miệng không có những kết quả khoa học xác đáng. Y học hiện đại từ thế kỷ 19 đã nghiên cứu và có cách nhìn khác về vị thuốc này.
Vào thế kỷ 20, các nhà khoa học Xô Viết mà điển hình như nghiên cứu của N.A.Albop và V.A.Borosskova đã chứng minh tác dụng của nhung: Chữa suy nhược cơ thể, người gầy yếu, thiếu máu, bệnh lâu ngày hoặc bệnh mới khỏi, người bị loãng xương, xương dễ gãy lâu lành, trẻ em chậm phát triển, chậm mọc răng, còi xương.
Chữa viêm khớp, đau khớp, giúp tái tạo sụn khớp, bôi trơn các khớp nên giúp giảm đau và điều trị bệnh viêm khớp hữu hiệu. Chữa suy yếu tình dục, chữa chứng bất lực ở nam giới. Đối với phụ nữ bị huyết hư băng lậu, huyết trắng, hay lạnh lưng, kinh nguyệt kém, kinh không đều, lãnh cảm, những người hay đổ mồ hôi …
Chế biến nhung
Nhung cắt ra từ hươu không phải cứ thế dùng ngay mà cần dùng dao sắc hoặc lưỡi lam cạo/gọt sạch lông và lớp da cáy (theo cách này thơm ngon hơn hơ trên lửa), rửa bằng rượu pha với gừng giã nhuyễn. Sau đó có thể sử dụng theo nhiều cách như: Ngâm nguyên chiếc vào rượu nếp ngon khoảng 40 độ trong 30 ngày, để dành uống. Thái lát mỏng, khi thái nhớ đừng làm dập mất nước, sau đó cũng đem ngâm rượu khoảng 1 tuần uống được, hoặc cho vào bao nylon kín để trong ngăn đá để dành ăn nhiều lần như nấu trong cháo hoặc hấp cách thủy với mật ong.
Chế biến bột nhung: Tẩm rượu vào nhung rồi sấy khô, làm nhiều lần đến khi nhung khô kiệt rồi đem tán thành bột mịn để dành dùng lâu. Một cặp huyết nhung khoảng 800gr khi sấy chỉ còn khoảng 250gr.
Mua nhung tốt
Hiện nay nhiều nơi tự sản xuất nhung và phân phối, nên không thể phân biệt thật giả, tốt xấu. Do đó, việc mua được sản phẩm tốt rất quan trọng vì đã có người uống phải lông nhung và tử vong do viêm ruột.
Tại nhiều nước trên thế giới, nhờ đồng cỏ mênh mông như Úc, New Zealand, hươu có điều kiện phát triển tự nhiên nên thành phần giá trị dinh dưỡng của nhung cao hơn. Tại Việt Nam, hiện cũng xuất hiện nhiều trại nuôi hươu như Công ty Lan và Hươu ở Madagui (Lâm Đồng), Hương Sơn (Hà Tĩnh)… đã cố gắng đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tự nhiên cho hươu phát triển tốt để lấy nhung.
Việc lấy nhung không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe của hươu nai và không làm tuyệt chủng động vật. Việc chế biến nhung cần có quy trình đạt tiêu chuẩn chất lượng nhất là cần bảo quản tốt vì trong nhung còn máu tươi, thịt và rất nhiều chất bổ dưỡng. Nếu chế biến không cẩn thận như sấy nóng quá làm nhung bị nứt ra, mất hết máu làm hết giá trị.
Để tránh nhầm lẫn nên chọn những thương hiệu uy tín, có quy trình bào chế, đóng gói, bảo quản nhung hươu đạt chất lượng tốt. Nên dùng nhung tươi được hút chân không và bảo quản trong nhiệt độ âm 18 độ C với thời gian trên 4 tuần, hoặc để ở ngăn đá tủ lạnh trong thời gian dưới 4 tuần.
Những ai có thể dùng nhung?
Các nghiên cứu y học và hướng dẫn sử dụng nhung, đặc biệt là trên những sản phẩm của New Zealand, đều ghi rõ “Thiếu niên không nên dùng”, bởi nhung có hiệu quả rất tốt trong việc tăng cường khả năng tình dục nên có thể “kích thích tính dục và làm trẻ phát dục sớm”.
DS Lê Kim Phụng cũng nhấn mạnh: Chú ý không nên dùng cho người có tiền căn cao huyết áp, tiêu chảy, hẹp van tim, viêm thận. Nếu dùng cho trẻ em thì cần thận trọng và nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi dùng.
Dùng nhung không gây ngộ độc. Khi sử dụng, nếu cơ địa không hợp thì có thể xuất hiện nổi mụn hoặc ngứa da, lúc này nên ngưng không dùng nữa. Thông thường, nếu sử dụng đúng cách và đúng chỉ định thì sẽ không thấy phản ứng phụ.
Tóm lại, lộc nhung là một vị thuốc quí, nếu dùng đúng cách và đúng chỉ định sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe. Chỉ dùng nhung khi thật cần thiết, đúng chỉ định và ngưng sau 2 - 3 tuần.
