Công nhân Trung Quốc trên công trường Thành phố Cảng Colombo. Ảnh: AP.
Tòa án tối cao Sri Lanka vừa ra phán quyết nhấn mạnh, một số điều khoản về thành lập một ủy ban kinh tế quyền lực tại thành phố cảng do Trung Quốc xây dựng ở nước này là vi phạm hiến pháp và yêu cầu phải thông qua cuộc trưng cầu dân ý mới có thể trở thành luật.
Dự luật Ủy ban Kinh tế Thành phố Cảng Colombo được nhận định là có thể làm suy yếu quyền lập pháp của quốc hội bằng cách trao quyền cho ủy ban từ 5 đến 7 thành viên, do Tổng thống chỉ định, thiết lập và thực thi các quy tắc trong thành phố cảng.
Các điều khoản trong dự luật cho phép ủy ban phạt tiền và thậm chí án tù với những người bị phát hiện vi phạm quy định nhưng lại miễn trừ các công ty hoạt động trong thành phố cảng - thực tế là một đặc khu kinh tế - vì doanh nghiệp có tầm quan trọng sống còn.
Những điều khoản đó liên quan đến thuế, hải quan, tiền cá cược và chơi game, chấm dứt hợp đồng lao động, thuế giải trí, ngoại hối và luật kinh doanh sòng bạc. Theo Tòa án tối cao, dự luật cần sự chấp thuận của 2/3 nghị sĩ trong quốc hội 225 ghế đi kèm sự chấp thuận của người dân thông qua một cuộc trưng cầu dân ý. Có thông tin cho biết, Chính phủ Sri Lanka đã tập hợp được đa số 2/3 nghị sĩ.
Trung tâm của cuộc tranh chấp là những lo ngại rằng thành phố cảng 1,4 tỷ USD, một phần của sáng kiến hạ tầng Vành đai và Con đường của Trung Quốc, có thể trở thành một tiền đồn hoặc vùng lãnh thổ chịu sự chi phối của Trung Quốc. Trong khi đó, Chính phủ Sri Lanka đang coi dự án này như một cứu cánh cho nền kinh tế đang bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
CHEC Port City Colombo, một nhánh của Công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc (CCCC), đã đầu tư 1,4 tỷ USD để cải tạo đất và xây dựng cơ sở hạ tầng tiếp giáp với Cảng Colombo. Đổi lại, họ có được quyền sử dụng 62ha theo hợp đồng thuê 99 năm từ chính phủ Sri Lanka. Dự án bao gồm khu nghỉ dưỡng tích hợp, sòng bạc và khu trung tâm hội nghị, bến du thuyền, khu dân cư, khu tài chính và không gian xanh.
