Lái xe nông sản chuẩn bị nấu bữa trưa trong những ngày bám trụ tại cửa khẩu Kim Thành. Ảnh: X.T
Cố gắng bám trụ ở cửa khẩu
Gần 20 ngày, Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số 2 Kim Thành (Lào Cai) "đóng băng" không thể xuất nhập khẩu hàng hoá do huyện Hà Khẩu (Trung Quốc) bị phong toả để xét nghiệm Covid-19. Tuy vậy, một số lái xe nông sản vẫn cố bám trụ tại cửa khẩu với hy vọng giao được hàng cho đối tác Trung Quốc.
Ông Quốc Phương, lái xe Công ty Vận tải NNC Hà Tĩnh, cho biết, ông chở thanh long từ Phan Thiết ra. Xe đi từ ngày 9/2 tới Kim Thành ngày 11/2 rồi nằm chờ đến nay chưa giao được hàng vì cửa khẩu đóng do bên Trung Quốc phát hiện lây nhiễm Covid-19. Xe nằm lâu, việc bảo quản hàng khó khăn, lâu ngày hàng hư hỏng, có những xe hàng phải bỏ.
Cũng theo ông Phương, trước mỗi chuyến hàng, chủ xe ứng cho tài xế khoảng 15 triệu đồng để chi trả tiền cầu đường, bến bãi và ăn uống... Tuy nhiên, xe nằm chờ cả tháng thì số tiền này không đủ. Các lái xe phải bỏ tiền túi duy trì sinh hoạt khoảng 200 nghìn đồng/người/ngày, sau về đối trừ với nhà xe.
"Anh em sinh hoạt, ăn ở tại xe luôn. Chủ hàng vẫn kêu nằm chờ khi nào cửa khẩu thông quan thì qua Trung Quốc. Hiện nay, hàng nông sản không thể đẹp như trước, nếu cố giữ được nửa tháng nữa, không vứt đổ hết. Hiện chưa có thông tin hướng dẫn hay khuyến cáo gì về việc lưu thông hàng hoá trong thời gian tới tại cửa khẩu Kim Thành", ông Phương nói.
Ông Huỳnh Thanh Cư, lái xe chở xoài từ Cao Lãnh (Đồng Tháp) ra cửa khẩu Kim Thành khoảng 10 ngày nay cho biết, ước lượng có khoảng 100 xe nông sản quanh khu vực cửa khẩu nhưng đã có rất nhiều xe quay đầu vì không chịu nổi chi phí nằm chờ.
"Vì bên Lạng Sơn không tiếp nhận nên tôi lái xe qua đây nằm chờ hướng giải quyết từ chủ hàng. Tiền chi phí ăn uống, dầu nhớt trước mắt mình phải bỏ ra, nếu xuất sang Trung Quốc được sớm thì chủ hàng sẽ bù cho mình tiền. Còn không thì sẽ quay về nội địa, lúc đó thì không biết như thế nào, tiền cước coi như không có", ông Cư nói.
Cắt công nông sản để bán lẻ
Ghi nhận tại Cửa khẩu Quốc tế đường bộ số 2 Kim Thành, hiện chỉ còn vài chục xe nông sản đỗ rải rác. Chủ yếu các mặt hàng tồn đến thời điểm này là xoài, mít, thanh long... Và các mặt hàng này đều phải bảo quản trong công lạnh dài ngày. Không chịu nổi "nhiệt", nhiều xe đã quay đầu về xuôi để xử lý số nông sản tồn đọng trước khi chúng bị thối hỏng.
Theo Ban Quản lý cửa khẩu Lào Cai, cho đến thời điểm này, chưa có thông tin về thời gian cửa khẩu có thể xuất nhập khẩu trở lại sau thông báo dừng do Covid-19 từ phía bạn vào ngày 17/2.
Một số lái xe cố bám trụ tại cửa khẩu này cho thêm, tại đây cơ quan chức năng vẫn tạo điều kiện để họ ăn, ngủ tại chỗ chờ xuất hàng đi Trung Quốc, đặc biệt là việc dọn dẹp vệ sinh môi trường. Sinh hoạt tại chỗ có nhiều thứ bất tiện nhưng không còn cách nào khác bởi họ phải chắt chiu từng đồng để chi tiêu, trông coi, đảm bảo chất lượng nông sản. Lái xe cũng tận dụng công lạnh để bảo quản thực phẩm sử dụng qua ngày. Đồng thời, sử dụng nước chảy ra từ điều hoà để rửa bát, rửa tay, chân... vì mỗi lần lấy nước để sinh hoạt rất vất vả.
Mỗi công mít như thế này phải mất tới nửa tháng may ra mới có thể bán lẻ hết. Ảnh: X.T
Trong điều kiện không thể xuất hàng đi Trung Quốc, chủ hàng và lái xe sẽ ngồi lại để tự tháo gỡ, cắt công để bán lẻ. Tại khu vực đường Thủ Dầu Một (phường Duyên Hải, TP Lào Cai) dẫn ra cửa khẩu Kim Thành xuất hiện những điểm bán hoa quả lề đường, ngay bên cạnh những container.
Ông Nguyễn Hữu Hiệp, lái xe đến từ Thái Bình cho hay, hàng mít Thái Tiền Giang đang bán lẻ 10-12 nghìn đồng/kg trong khi nếu đến được tay thương lái Trung Quốc sẽ là 60-70 nghìn đồng/kg. Tuy nhiên, khi cắt công ra, mít thối nhiều, thiệt hại lớn.
"Xe bốc hàng từ hôm 17 ngày 20/2 ra tới Kim Thành. Do cửa khẩu không đi được nên phải bày bán lẻ như thế này. Cơ quan địa phương, đơn vị quản lý cửa khẩu khuyến cáo nên bán nhanh không thì thiệt hại sẽ lớn. Giờ giải cứu để đủ lấy tiền cước cho anh em nhà xe. Hiện với công mít đang tồn này là 21 tấn, ước tính thiệt hại 250-300 triệu đồng", ông Hiệp nói.
Một số lái xe thanh long cũng chia sẻ, nằm chờ quá lâu tại cửa khẩu mà chưa thể thông quan thì khả năng lớn phải cho xe quay đầu hoặc cắt công bán lẻ. Giá thanh long hiện nay dao động khoảng 40-50 nghìn đồng/thùng 20kg (tính cả bì). Tuy nhiên, do để lâu có thể sẽ mất tới 2/3 giá trị hàng hoá.
Theo một số người chuyên bán hoa quả, giao cho các đầu mối, tại Lào Cai mỗi công hoa quả (tuỳ loại) như mít, dưa hấu, thanh long... phải mất tới 15 ngày mới có thể bán lẻ hết. Trong khi đó, các mặt hàng do để lâu nên tỷ lệ hư hỏng cao và phải chọn, lọc hàng ra để bán.
Cứ thanh lý xong mỗi công hàng hoa quả, họ có thể kiếm được số tiền công khoảng 4-5 triệu đồng. Tuy nhiên, công việc này cũng không đều và khá vất vả.
