Ông Mai Xuân An ở Nga Tường, Nga Sơn, Thanh Hóa xin hỏi:
Trước đây gia đình tôi có một mảnh đất có nhà ở, cạnh đường đi, còn chú họ tôi ở phía trong. Anh chị em chúng tôi sinh ra và lớn lên tại đây, sau đó đi bộ đội kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ rồi chuyển ngành công tác ở nơi khác. Thửa đất này năm 1983 mang tên chị gái tôi, hiện sổ cũ vẫn còn lưu giữ tại xã.
Năm 1985, ngôi nhà của gia đình bị đổ, chị em chúng tôi ở xa không tu sửa được nên chú họ tôi dọn dẹp và xây nhà ở trên thửa đất của bố tôi và sau đó xã đo đạc lại và giao cho ông chú cả phần đất của bố tôi. Sau đó chị em chúng tôi về để xây lại nhà thờ, bố mẹ, ông bà thì chú tôi không cho xây vì cho rằng xã đã giao cho chú. Chúng tôi đã đề nghị xã giải quyết nhiều lần nhưng không được. Vậy chúng tôi phải làm gì để đòi lại đất của bố mẹ?
Trả lời:
Trước hết ông cần xem lại các thông tin về mảnh đất của gia đình ông mà chú họ ônh ở đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa, nếu được cấp thì cấp vào thời điểm nào để đối chiếu với Luật Đất đai ở thời kỳ đó xem việc giao đất cho chú họ ông có đúng pháp luật không? Tại sao lại giao đất có nguồn gốc của người khác cho chú ông?
Nếu đất đó chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì thẩm quyền giải quyết tranh chấp là UBND các cấp (xã phải căn cứ vào nguồn gốc mảnh đất, vào bản đồ giải thửa, sổ địa chính và biến động đất đai từng năm) để giải quyết theo đúng pháp luật, nếu đúng mảnh đất này là của bố mẹ ông mà chú họ đã dùng cách này hay cách khác để sang tên cho mình thì dù hiện nay gia đình ông không ai có hộ khẩu ở đó thì xã phải yêu cầu chú họ ông phải trả lại đất cho gia đình. Nếu mảnh đất này đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho chú ông rồi thì ông có quyền khởi kiện ra Tòa án huyện để đòi lại đất cho gia đình (trước khi khởi kiện ông phải thu thập các tài liệu chứng minh mảnh đất này là của bố mẹ ông, có nhà cửa, vườn, các ông sinh ra lớn lên ở đây, có làng xóm, họ hàng xác nhận và xin trích lục bản đồ, sổ theo dõi địa chính của xã về mảnh đất này từ trước đến nay).
Khi đã có đủ căn cứ chứng minh mảnh đất này là của bố mẹ ông thì ông đến Tòa án huyện để được hướng dẫn làm các thủ tục khởi kiện đòi lại đất cho gia đình.
