Thời gian qua, với sự hỗ trợ từ Dự án DeRISK Đông Nam Á, Liên minh Đa dạng sinh học Quốc tế, Trung tâm Nông nghiệp nhiệt đới Quốc tế (CIAT) và Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) và 7 tỉnh, thành khu vực ĐBSCL đã thành công trong việc ứng dụng tiến bộ công nghệ thông tin, mạng xã hội để lan tỏa Bản tin Thời tiết nông vụ đến với nông dân.
Bản tin Thời tiết nông vụ được sản xuất dựa trên các dự báo thời tiết theo mùa, theo tháng hoặc 10 ngày thông qua sự tương tác của các bên liên quan trong chuỗi giá trị dịch vụ khí hậu nhằm giúp nông dân có kế hoạch điều chỉnh sản xuất phù hợp.
Ngành nông nghiệp tỉnh Kiên Giang tổng kết thực hiện Bản tin Thời tiết nông vụ vụ hè thu năm 2022. Ảnh: Văn Vũ.
Tại tỉnh Kiên Giang, ngành nông nghiệp địa phương đã triển khai thực hiện Bản tin Thời tiết nông vụ tại 15 xã thuộc 3 huyện ở các vùng sinh thái khác nhau trong tỉnh gồm: huyện Hòn Đất thuộc vùng Tứ giác Long Xuyên, huyện Gò Quao thuộc vùng Tây sông Hậu và huyện An Biên thuộc vùng sinh thái U Minh Thượng. Trong đó, kênh truyền thông chính được đơn vị lựa chọn là mạng xã hội Zalo và hệ thống loa phát thanh để truyền tải thông tin một cách nhanh chóng, đầy đủ và chính xác từ cấp tỉnh đến cấp huyện, xã.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Long, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Kiên Giang nhìn nhận, kết quả thực hiện chưa đạt như kỳ vọng. Nguyên nhân chính được ông Long chỉ ra là do nông dân còn ít sử dụng điện thoại di động thông minh có kết nối mạng internet nên việc khai thác trên kênh thông tin này chưa đạt yêu cầu. Bên cạnh đó, số lượng thông tin phản hồi của nông dân về Bản tin Thời tiết nông vụ cũng rất hạn chế do tâm lý bà con còn e ngại.
Từ những bài học kinh nghiệm thực tiễn đó, trong vụ đông xuân 2022 – 2023 này, Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Kiên Giang sẽ tiếp tục triển khai chương trình Bản tin Thời tiết nông vụ trên địa bàn 19 xã, thị trấn còn lại của 3 huyện. Đồng thời, sẽ xây dựng kế hoạch tổng thể, cụ thể để triển khai trong toàn tỉnh trong thời gian tới.
Tại tỉnh An Giang, đây là một trong những địa phương có số lượng thành viên tham gia nhóm mạng xã hội Zalo thông báo Bản tin Thời tiết nông vụ khá đông. Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh An Giang đã thành lập 4 nhóm Zalo thuộc chương trình Bản tin Thời tiết nông vụ với trên 3.600 thành viên. Đối tượng tham gia nhóm cũng đa dạng từ cán bộ khuyến nông, đại lý vật tư nông nghiệp, nông dân cho đến doanh nghiệp.
Ông Lưu Minh Tuấn, chuyên viên Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh An Giang cho hay, đơn vị đã đăng ký thực hiện 300 bản tin mùa. Để các bản tin này đến được với đông đảo bà con nông dân, ngoài tuyên truyền thông qua mạng xã hội, đơn vị cũng thực hiện dán poster Bản tin Thời tiết nông vụ ở hầu hết các địa điểm tập trung nhiều nông dân như: UBND các xã, đại lý vật tư nông nghiệp, kể cả quán cà phê. Nhờ cách làm này mà số lượng thành viên tham gia nhóm tuyên truyền không ngừng tăng lên.
Các Bản tin Thời tiết nông vụ giúp bà con nông dân kịp thời điều chỉnh các hoạt động sản xuất, tránh ảnh hưởng bất lợi từ thời tiết. Ảnh: Văn Vũ.
Thông qua các thông tin được cung cấp từ các Bản tin Thời tiết nông vụ, bà con nông dân có thể kịp thời điều chỉnh các hoạt động gieo trồng, chăm sóc, bón phân, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch, tránh ảnh hưởng bất lợi từ thời tiết. Đặc biệt, các bản tin đưa ra các dự báo về tình hình sâu bệnh hoặc ảnh hưởng của hạn - mặn, giúp bà con nông dân chủ động ứng phó, bảo vệ sản xuất. Quan trọng nhất là giúp giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất, chất lượng cây trồng.
Trong vụ đông xuân 2022 – 2023, ngành trồng trọt tỉnh An Giang đang xem xét đổi mới Bản tin Thời tiết nông vụ theo hình thức bản tin có âm thanh để thu hút nông dân tham gia. Đồng thời, mở rộng mạng lưới nhóm Zalo góp phần đưa Bản tin Thời tiết nông vụ phát triển sâu rộng ra toàn tỉnh An Giang.
Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) cho biết, qua triển khai Bản tin Thời tiết nông vụ tại một số địa phương khu vực ĐBSCL, đã góp phần quan trọng cho việc chỉ đạo sản xuất của ngành trồng trọt. Khi kết hợp Bản tin Thời tiết nông vụ và Bản đồ rủi ro khí hậu và kế hoạch thích ứng (CS-MAP), ngành chức năng có thể hướng dẫn người dân bố trí cơ cấu giống, phân bón...
Thời gian tới, Cục Trồng trọt sẽ xây dựng kế hoạch trình Bộ NN-PTNT để triển khai, nhân rộng mô hình Bản tin Thời tiết nông vụ trên diện rộng khắp 13 tỉnh, thành vùng ĐBSCL.
