Chữ thầy trả cho thầy

Ông Nguyễn Văn Dũng cho thỏ ăn

Nuôi cua... chào thua

Trong chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), cùng với 10 xã của 10 huyện trong tỉnh, Quảng Hợp là xã đầu tiên của huyện Quảng Xương được chọn thí điểm xây dựng NTM của tỉnh Thanh Hóa. Xuất phát từ nhu cầu hỗ trợ các xã xây dựng NTM chuyển đổi cơ cấu lao động, tăng thu nhập, góp phần xóa đói, giảm nghèo bền vững…, đề án thí điểm cấp thẻ học nghề nông nghiệp cho LĐNT được tỉnh Thanh Hóa triển khai ở 11 xã xây dựng NTM, trong đó có xã Quảng Hợp.

Tuy nhiên, trái với mong muốn và ý nghĩa to lớn mà đề án mang lại, nguy cơ trắng nghề sau đào tạo đang diễn ra tại xã thuần nông, NTM Quảng Hợp.

Gặp anh Trần Văn Đắc, thôn Hợp Gia ngay tại trụ sở UBND xã Quảng Hợp. Ông Phó chủ tịch xã Trần Văn Chinh gọi anh Đắc lại và giới thiệu, gia đình anh Đắc (vợ là Lê Thị Hà) được đi học lớp nuôi cua đồng.

Vậy là gặp đúng người. Mừng quá, chúng tôi xoắn xuýt hỏi về mô hình nhà anh xây dựng làm sao, nuôi bao nhiêu cua, mấy tháng thì thu hoạch, lời lãi ra sao…? Rồi chúng tôi đề nghị anh đưa về khu nuôi để tham quan.

Sau hàng loạt câu hỏi “nghiệp vụ” của cánh phóng viên, thấy anh Đắc cứ ngẩn ra. Rồi anh buông thõng câu trả lời: “Có còn nuôi nữa đâu mà tham quan” khiến chúng tôi còn ngẩn ngơ hơn anh.

Hỏi lý do không còn nuôi cua đồng, anh Đắc cho biết: Gia đình anh có 2.500 m2 hồ để trồng lúa, đã được bao xung quanh bằng tường xây kiên cố. Sau khi học về, được hỗ trợ hơn 10 kg cua giống, nghĩ rằng diện tích trồng lúa có thể kết hợp nuôi cua. Vậy là anh chị mua thêm lưới quây phía trên để cua không bò đi được và thả số cua giống được hỗ trợ vào.

Anh Đắc thật thà chia sẻ: “Sau 3 tháng nuôi, đem thu hoạch cũng chả được là bao bởi gia đình nuôi cua kết hợp trồng lúa, nuôi không đảm bảo quy trình và kỹ thuật được học. Thời gian đầu còn hăng hái nên thăm nom, chăm sóc, sau thả dài. Nếu không bị chết thì cua cũng chậm lớn, chỉ đủ cua cho gia đình sử dụng. Mà nói thật, chăm nuôi 3 tháng, 1 tạ cua thịt, thời điểm bán đắt nhất cũng chỉ được khoảng 7 - 8 triệu đồng, bình thường là 5 - 6 triệu. Sức dài vai rộng như chúng tôi mà cứ làm cầm chừng như vậy lấy gì nuôi các cháu ăn học…”.

Hỏi anh Đắc còn bao nhiêu người trong số 35 nông dân được học lớp nuôi cua đồng. Anh Đắc lắc đầu: “Khi mới học xong, chỉ có 2 gia đình nuôi cua. Giờ thì không còn ai nuôi nữa. Mà có hộ muốn nuôi thì lấy mặt bằng đâu để nuôi?”.

Vừa nuôi đã chết

Theo chân chị cán bộ HTX nông nghiệp Quảng Hợp đến nhà ông Nguyễn Văn Dũng (thôn Hợp Gia). Đúng lúc ông Dũng vừa đi lấy lá cây sắn về cho thỏ ăn. Đưa chúng tôi ra chuồng thỏ phía hông nhà, ông Dũng cho biết, ông cùng 34 người trong xã được tham gia lớp học nuôi dê, thỏ. Sau khi kết thúc khóa học khoảng nửa năm, ông lên tận huyện Vĩnh Lộc, cách nhà ông 70 km mua 4 đôi thỏ giống hết 1.400.000 đồng về nuôi thử.

Trong khi ông Dũng cho thỏ ăn, thấy chuồng nuôi làm bằng các thanh tre đã cũ, được gán tạm bợ, xập xệ, ông Dũng nói, vì đang nuôi thử, chưa biết hiệu quả ra sao nên chưa làm chuồng kiên cố. Ông Dũng cũng cho biết, có một hộ sau khi học về đã nuôi 6 con, nhưng do cho ăn không đảm bảo nên thỏ chết hết. Hiện chỉ còn mình nhà ông nuôi thỏ.

Cũng theo ông Dũng, thời gian học là 3 tháng. Tuy nhiên, thực tế giáo viên lên lớp được khoảng 2 tuần, còn lại học viên được phát sách về tự đọc. Bởi vậy, kỹ thuật về chăn nuôi học viên tiếp thu không sâu. Thời gian đầu, ai cũng háo hức đi học. Dần dần, họ thấy chán nản. Người dạy không nhiệt tình, người học không chuyên tâm.

Trao đổi nguy cơ đổ bể nghề sau khi được đào tạo với ông Trần Văn Chinh, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Hợp. Ông cho biết: Năm 2011, xã được mở 4 lớp dạy nghề nông nghiệp cho 140 học viên, bao gồm các lớp trồng lúa, trồng nấm, nuôi cua đồng và lớp nuôi dê, thỏ.

Mặc dù nghề đào tạo là do cấp ủy, chính quyền địa phương định hướng và người nông dân lựa chọn đăng ký, nhưng theo ông Chinh thì: “Sau khi đưa vào dạy nghề mới thấy không phù hợp với địa phương. Chỉ có nghề trồng lúa là vẫn duy trì. Bởi Quảng Hợp là xã thuần nông, không học thì bà con từ xưa đến nay vẫn phải bám đồng ruộng.

Các nghề khác như nuôi thỏ, dê, phải là các vùng trung du, miền núi mới phù hợp. Còn nuôi cua, mỗi khẩu ở Quảng Hợp chỉ được 430 m2 thì lấy đâu đất để nuôi. Nghề trồng nấm hiện cũng chỉ còn 1 hộ SX, bởi đầu ra phụ thuộc thị trường, không chủ động được nên không ai theo nghề”.