Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu một loạt sản phẩm quan trọng đối với nền kinh tế, chẳng hạn như đậu tương, quặng sắt, dầu thô, khí gas thiên nhiên, đồng, bauxite... Ảnh minh họa: AFP.
Tại hội nghị công tác kinh tế trung ương vào tuần trước, Bắc Kinh đã xác định việc cung cấp an toàn các mặt hàng chính như nông sản, khoáng sản và năng lượng là một trong năm “vấn đề lý thuyết và thực tiễn quan trọng” để chuẩn bị cho đại dịch Covid-19 và các mối quan hệ quốc tế đang thay đổi.
Bốn ưu tiên khác của chính phủ là “thịnh vượng chung”, điều tiết vốn, giảm thiểu rủi ro tài chính lớn và mục tiêu trung lập carbon.
Việc thiết lập “chiến lược bảo tồn toàn diện” cũng cần thiết để ngăn chặn tình trạng thiếu hụt tài nguyên, có thể biến thành nguy cơ “tê giác xám” (grey rhino) - được hiểu là những mối nguy hiểm khá rõ ràng nhưng lại thường bị ngó lơ - đối với nền kinh tế số 2 thế giới.
"Trong khi Trung Quốc có thể đáp ứng nhu cầu hàng hóa của mình từ cả thị trường nước ngoài và thị trường trong nước, chính phủ phải thiết lập 'ranh giới an toàn' đối với quy mô nhập khẩu không thể vượt quá", ông Tập nói.
“Chúng ta nên làm rõ cơ sở chiến lược về khả năng tự cung tự cấp các nguồn năng lượng quan trọng,” phát biểu được trích của Chủ tịch Tập Cận Bình tại hội nghị kinh tế hàng năm, theo một bài báo đăng trên tờ Nhân dân nhật báo hôm 12/12. “[Chúng ta] nên củng cố hệ thống dự trữ nguyên liệu chiến lược quốc gia để đảm bảo nhu cầu tối thiểu vào những thời điểm quan trọng”.
Mặc dù được mệnh danh là công xưởng của thế giới, và là nước xuất khẩu hàng hóa lớn nhất thế giới, Trung Quốc ngày càng phụ thuộc vào nhập khẩu một loạt sản phẩm quan trọng đối với nền kinh tế của mình, chẳng hạn như đậu tương, quặng sắt, dầu thô, khí gas thiên nhiên, đồng, bauxite và mỏ vàng - đôi khi chiếm tới 80% nguồn cung cấp.
Đậu tương đã trở thành một chiến trường chính giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ trong cuộc chiến thương mại thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, và được coi là một mắt xích yếu trong an ninh lương thực.
Sự phụ thuộc vào quặng sắt nước ngoài cũng thu hút sự chú ý ngày càng tăng do xung đột thương mại với Úc đang diễn ra. Trong khi đó, sự gián đoạn do đại dịch gây ra đối với chuỗi cung ứng toàn cầu đã đẩy giá năng lượng lên cao và gây thêm lo ngại về lạm phát và an ninh năng lượng.
Han Wenxiu, Phó Giám đốc Ủy ban Kinh tế và Tài chính Trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cho biết tại một diễn đàn hôm 11/12 rằng: “Sự thiếu hụt lớn về hàng hóa sơ cấp có khả năng phát triển thành vấn đề tê giác xám".
Chủ tịch Tập Cận Bình nói với các quan chức nhà nước và người đứng đầu tỉnh rằng “đối với một quốc gia lớn như chúng ta, việc đảm bảo cung cấp các sản phẩm chính là một vấn đề chiến lược quan trọng”, theo Nhân dân nhật báo.
Về vấn đề an ninh ngũ cốc, Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết “diện tích đất canh tác của Trung Quốc đang giảm” và cây hoa màu đang được ưa chuộng hơn ngũ cốc và các cây họ đậu.
“Càng có nhiều thực phẩm, chúng ta càng nên nghĩ đến thời điểm không còn ngũ cốc”, Chủ tịch Tập Cận Bình nói. “Tôi đã nhiều lần nói rằng bát cơm của người Trung Quốc nên được cầm chắc trong tay của chúng ta, đừng bao giờ để người khác nắm lấy cổ họng chúng ta khi ăn, đó là vấn đề sống còn cơ bản”.
Tại hội nghị, Bắc Kinh đã nhân đôi việc coi “ổn định” là ưu tiên kinh tế cho năm 2022, trước Thế vận hội Mùa đông và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 20 - một sự kiện chính trị quan trọng sẽ mở ra cuộc cải tổ lãnh đạo kéo dài hai lần một thập kỷ.
Các chính quyền trung ương cam kết thực hiện các chính sách hỗ trợ “đi trước” trong bối cảnh kinh tế gặp khó khăn và điều chỉnh lại cách tiếp cận của chính quyền địa phương trong việc thực hiện các chiến lược quốc gia.
Bình luận của Chủ tịch Tập Cận Bình cung cấp chi tiết hơn về các chính sách được công bố sau hội nghị, bao gồm cả đầu tư cơ sở hạ tầng. Trong số các hạng mục trong danh sách việc cần làm của chính phủ là “tăng tốc độ đổi mới các đường ống dẫn khí đô thị cũ kỹ”.
Các vụ nổ đường ống dẫn khí gây chết người thường xuyên xảy ra trong năm nay 2021, bao gồm gần đây nhất là ở Thẩm Dương vào tháng 10 và ở Shiyan vào tháng 6, vụ nổ ở Shiyan đã giết chết 25 người.
Hội đồng Nhà nước Trung Quốc trước đó đã công bố kế hoạch 5 năm để xây dựng một hệ thống hậu cần chuỗi cung ứng lạnh xanh và thông minh, nhằm thúc đẩy tiêu thụ nội địa đối với các sản phẩm chuỗi cung ứng lạnh theo chiến lược “ tuần hoàn kép” hướng nội.
Chủ tịch Tập Cận Bình cũng kêu gọi các quan chức địa phương điều chỉnh cách tiếp cận của họ trong việc thực hiện các mục tiêu phát thải carbon quốc gia, một phần là nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng năng lượng trên diện rộng làm tê liệt các bộ phận của nền kinh tế trong những tháng gần đây.
“[Chúng ta] nên đưa ra hướng đi đúng đắn, làm cho trọng tâm rõ ràng… nên ngăn chặn ‘các lỗi ẩn trong các chi tiết nhỏ’ làm tổn hại đến tình hình chung”, Chủ tịch Tập Cận Bình nói.
