Chuyện nông thôn mới Thanh Hóa [Bài 3]: Bước đột phá ở Triệu Sơn

Hơn 13.000 hộ dân hiến đất

Ông Lê Văn Tuấn, Bí thư Huyện ủy Triệu Sơn (Thanh Hóa) cho biết, năm 2020, địa phương hoàn thành xây dựng nông thôn mới, sớm một năm so với kế hoạch ban đầu. Huyện tiếp tục đặt ra mục tiêu về đích nông thôn mới nâng cao vào năm 2024 và hướng xây dựng đô thị loại 4. Mục tiêu này đòi hỏi có tầm nhìn xa và rộng, đồng thời phải đáp ứng các điều kiện như tỷ lệ đô thị hóa, công nghiệp hóa.

Cơ sở nào huyện lại tự tin như vậy? Tôi hỏi. Ông Tuấn đáp: “Nếu xét về vị trí địa lý, huyện Triệu Sơn là vùng cận thị sau khi huyện Đông Sơn sáp nhập vào thành phố Thanh Hóa. Ngoài ra, huyện có đường Quốc lộ, Tỉnh lộ, cao tốc Bắc - Nam đi qua với khoảng 170km, thuộc diện lớn nhất tỉnh. Dù nông thôn mới hay đô thị thì tiêu chí giao thông phải đi trước một bước. Ngoài ra, Triệu Sơn còn có huyệt đạo Am Tiên (1 trong 3 huyệt đạo linh thiêng nhất cả nước) để phát triển du lịch. Các yếu tố này đều là yếu tố tạo nên đô thị trong tương lai. 

Theo ông Tuấn, Ban Thường vụ Huyện ủy Triệu Sơn đã họp bàn và nhất trí cao về mục tiêu xây dựng đô thị loại 4 trên kết cấu hạ tầng của huyện nông thôn mới nâng cao. Đây là nhiệm vụ "2 trong 1", được định hướng bằng Nghị quyết 12 và chương trình hành động, lấy việc vận động người dân hiến đất mở rộng đường giao thông liên thôn, xã làm yếu tố then chốt, nền tảng quan trọng để thực hiện mục tiêu nêu ra. 

Kể từ thời điểm thực hiện Nghị quyết số 12 đến nay, hiếm có địa phương nào có nhiều người dân hiến đất làm đường, xây dựng nông thôn mới như Triệu Sơn. Sau gần 2 năm thực hiện Nghị quyết, toàn huyện Triệu Sơn đã hiến đất, mở rộng được 406km đường (vượt kế hoạch đã đề ra 400km); diện tích hiến đất là 42ha; số thôn đã thực hiện hiến đất 254/254 (đạt 100%); số hộ đã hiến đất 13.134 hộ; tính riêng một năm 2023 nhân dân trong huyện hiến được 212km chiều dài các tuyến đường và diện tích đạt 23 ha.

Bên cạnh đó, số tiền các mạnh thường quân, chủ yếu là người con quê hương làm ăn xa quê ủng hộ địa phương xây dựng nông thôn mới lên khoảng hơn 100 tỷ đồng. Ngoài ra người dân địa phương đã đóng góp khá lớn của cải vật chất và hàng nghìn ngày công lao động miễn phí để thực hiện phá dỡ nhà, công trình phụ, tường rào, mở đường thôn, ngõ xóm.

Ông Lê Văn Tuấn - Bí thư Huyện ủy Triệu Sơn chia sẻ thẳng thắn nhìn nhận: “Cái được lớn nhất trong xây dựng nông thôn mới của huyện không chỉ là con số hiến được bao nhiêu đất, mà chính là được lòng dân. Cán bộ gần dân hơn và phát huy tinh thần nêu gương, dẫn dắt quần chúng thi đua mạnh mẽ làm đẹp thôn xóm. Những ngôi làng trước đây còn nghèo nàn, lạc hậu, nay đang thực sự thay đổi nhờ sự đồng thuận của nhân dân”.

Tuy nhiên, theo ông Tuấn, quá trình vận động người dân hiến đất làm đường ban đầu gặp một số khó khăn bởi Triệu Sơn chủ yếu là huyện “ghép” từ 20 xã của huyện Nông Cống và 13 xã của huyện Thọ Xuân, nên phong tục, tập quán cũng đôi phần khác nhau. Bởi vậy, quá trình vận động, thuyết phục người dân phải hết sức linh hoạt và khuyến khích sự sáng tạo, cách làm hay tại mỗi địa phương trong huyện. Việc thực hiện phải đồng bộ, đồng loạt, làm tới đâu gọn đến đó, vướng đâu, gỡ đó.

“Quá trình thực hiện Nghị quyết, nhiều địa phương đã có cách làm hay, sáng tạo, đạt hiệu quả cao, với phương châm: Dễ làm trước, khó làm sau; kết hợp xây dựng đường với xây dựng khu dân cư “sáng-xanh-sạch-đẹp. Khi nhân dân đồng thuận, nhất trí hiến đất phải tổ chức làm ngay, tạo lòng tin, phấn khởi trong nhân dân. Những cá nhân nào điển hình trong phòng trào hiến đất làm đường sẽ được tuyên dương kịp thời", ông Tuấn nói.

Hiện nay, bên cạnh việc xây dựng nông thôn mới nâng cao, một số địa phương có điều kiện về đất đai đã xây dựng kế hoạch với định hướng xây dựng đô thị trong tương lai bằng việc vận động nhân dân hiến đất để mở rộng các tuyến đường rộng hơn so với mục tiêu của Nghị quyết đề ra như: xã Hợp Lý, Thái Hòa, Đồng Thắng, Thọ Tân, Thọ Sơn, Triệu Thành… 

Muốn đô thị hóa phải công nghiệp hóa

Bí thư Lê Văn Tuấn cho biết, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện đã thống nhất mục tiêu xây dựng đô thị gắn với nông thôn mới nâng cao, coi đây là một bước chuyển hướng mang tính chiến lược.

Để thực hiện được mục tiêu đô thị hóa, huyện đã định hình về quy hoạch, chủ động thu hút đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư thông qua việc tổ chức hội nghị kết nối doanh nghiệp, thậm chí, lãnh đạo huyện đã trực tiếp đi vận động doanh nghiệp, “chào hàng” đối tác.

“Nếu chỉ ngồi chờ “sung rụng” thì hết nhiệm kỳ chưa chắc đã làm được điều mình cần. Bởi vậy, thay bằng việc ỷ lại vào tỉnh, chúng tôi chọn cách vận động bằng việc ngồi trực tiếp với nhà đầu tư. Có tiếp xúc, gặp gỡ thì họ mới nhớ đến mình”, ông Tuấn chia sẻ.

Có lần lãnh đạo huyện “vượt cấp” đánh liều ra Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ NN-PTNT thông qua mối quan hệ quen thân, mời gọi các nhà đầu tư tới huyện. Chuyến đi ấy chỉ tốn bữa cơm “ngoại giao” nhưng mang về cho huyện khá nhiều thứ. 

“Nhà đầu tư bất ngờ vì cấp lãnh đạo huyện trực tiếp ra Trung ương mời gọi đầu tư. Ban đầu thì họ e dè, chưa tin vì các thủ tục đầu tư từ trước đến nay chủ yếu thông qua tỉnh. Tuy nhiên, chúng tôi cam kết, nếu doanh nghiệp đầu tư vào huyện, địa phương sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp để hoàn thiện sớm các thủ tục đầu tư, nên họ tin tưởng...”, ông Tuấn chia sẻ. 

Cách làm ấy thực sự mang lại hiệu quả rõ rệt. Kết thúc hội nghị kết nối đầu tư năm ngoái, huyện Triệu Sơn đã ký biên bản ghi nhớ với 5 nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh ở các lĩnh vực may mặc, điện tử, chế tạo, đầu tư vào huyện với số vốn đầu tư cả trăm tỷ đồng.

Ông Tuấn chia sẻ thêm, huyện Triệu Sơn xác định trở thành đô thị hiện đại, văn minh, bởi vậy, việc thu hút đầu tư cũng phải theo hướng chọn lọc, để tạo ra tính bền vững trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

“Triệu Sơn xác định là đô thị có tính chất du lịch, dịch vụ và công nghiệp, thân thiện với môi trường. Khi nói ra mục tiêu về tính chất đô thị này, chúng tôi có cơ sở để tin tưởng điều đó trở thành hiện thực. Bởi với những tiềm năng, lợi thế sẵn có như giao thông, cơ sở vật chất, quỹ đất và nhất là con người. Với thế mạnh đó, huyện Triệu Sơn hoàn toàn có quyền lựa chọn những nhà đầu tư phù hợp với mục tiêu phát triển đô thị tương lai”, ông Tuấn chia sẻ.

Ông Tuấn lấy ví dụ: Huyện hướng đến kêu gọi những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực điện tử, chế tạo; những ngành nghề kỹ thuật cao tạo ra thu nhập tốt thay vì thu hút các doanh nghiệp chế biến lâm sản, doanh nghiệp phát thải nhiều gây ảnh hưởng đến môi trường.

Về du lịch, huyện mong muốn chào đón những nhà đầu tư có tiềm lực mạnh, chuyên nghiệp, đầu tư phát triển Khu di tích lịch sử Quốc gia An Tiêm, xây dựng du lịch vùng mỏ Cromit…

Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, huyện đã thành lập Ban chỉ đạo xúc tiến đầu tư, đồng thời phân công cán bộ có trách nhiệm đấu nối, hoàn thiện các thủ tục cho nhà đầu tư. Huyện cũng cam kết giải quyết thủ tục hành chính, đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình xin chấp thuận đầu tư của tỉnh và Trung ương.

Năm 2023 đã khép lại với nhiều bước tiến mới mở ra hướng phát triển cho huyện Triệu Sơn. Các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đều đạt kết quả nổi bật. Cụ thể, tốc độ tăng giá trị sản xuất ước đạt 5,28%, xếp thứ 4 toàn tỉnh. Tổng sản lượng lương thực đạt 117,26 nghìn tấn, vượt 3,8% kế hoạch. Sản xuất thủy sản tiếp tục tăng, giá trị sản xuất ước đạt hơn 87,9 tỷ đồng, tăng 7,6% so với năm 2022. Sản xuất công nghiệp tăng khá với giá trị sản xuất ước đạt hơn 4.8 tỷ đồng, tăng 5,9% so với năm 2022. Quy mô tổng giá trị sản xuất ngành công nghiệp, xây dựng xếp thứ 5 toàn tỉnh.