Ngày 3/9, Hội đồng Tiền lương Quốc gia triệu tập phiên họp cuối cùng bàn mức tăng lương tối thiểu vùng năm 2016 sau hai phiên thất bại trước đó vì đại diện giới chủ sử dụng lao động và đại diện người lao động chưa tìm được tiếng nói chung.
Đại diện người lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất tăng trên 16% (tương đương từ 350.000 đồng đến 550.000 đồng cho 4 vùng) nhưng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam VCCI bảo lưu mức tăng 9 – 10% (khoảng 250.000 đồng đến 350.000 đồng cho 4 vùng).
Trước phiên họp cuối cùng, cả đại diện người lao động và giới chủ đều đưa ra những lý lẽ riêng khiến cuộc tranh luận về lương tối thiểu vùng càng gay gắt. Theo quan điểm của Tổng Liên đoàn Lao động, về mặt pháp lý thì Điều 91, Bộ Luật lao động 2012 quy định lương tối thiểu phải đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu cho người lao động và gia đình họ.
Luật có hiệu lực vài năm mà lương tối thiểu vùng mới chỉ đáp ứng được trên 70% nhu cầu sống tối thiểu của người lao động là một nghịch lý. Ngoài ra, năm nay tình hình kinh tế khá hơn thì mức lương tối thiểu vùng phải cao hơn mức tăng trên 14% của năm 2015, không thể thấp hơn.
Phía VCCI cho rằng, hiện nay có tới 70% doanh nghiệp đang làm ăn không có lãi. Mức tăng lương không hợp lý sẽ trở thành gánh nặng cho doanh nghiệp, làm giảm sức cạnh tranh, thu hẹp sản xuất, đẩy người lao động ra đường. "Chúng tôi đã tính toán rất kỹ mới đưa ra mức tăng trên", ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch VCCI cho biết.
Một số chuyên gia phân tích, ngoài quan điểm riêng của mỗi bên thì cả hai cần tính toán lương tối thiểu dựa trên tương quan với GDP bình quân đầu người, phù hợp với tốc độ tăng năng suất lao động.
Thống kê những năm gần đây cho thấy tốc độ tăng năng suất lao động thấp mà tốc độ tăng tiền lương cao, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp đang suy giảm. Nếu năng suất lao động tăng chậm trong khi mặt bằng lương nói chung tăng nhanh, nhất là lương tối thiểu vùng còn tăng nhanh hơn nữa thì không nền kinh tế nào có thể duy trì bền vững.
Tại Diễn đàn Kinh tế Mùa thu tổ chức ngày 27/8 ở Thanh Hóa, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội đưa ra quan điểm lương tối thiểu vùng năm 2016 tăng khoảng 10% là hợp lý. Theo ông, qua phân tích chỉ số giá tiêu dùng CPI, nếu tăng ở mức trên thì có thể đảm bảo cho doanh nghiệp tồn tại, giữ được việc làm cho người lao động.
"Nếu chúng ta nâng lương quá cao thì người lao động được cải thiện mức sống tốt hơn nhưng doanh nghiệp sẽ rất khó khăn vì giá thành sản phẩm đội lên. Lợi bất cập hại. Trước đây, quan điểm của tôi là tăng khoảng 12%, nhưng trong bối cảnh này, tôi cho rằng điều chỉnh ở mức 10% là thích hợp", ông nói.Theo quy định của Hội đồng tiền lương quốc gia, trong mỗi lần họp bàn về mức lương tối thiểu vùng cho năm sau, đại diện hai bên sẽ có quyền được yêu cầu dừng cuộc họp 1 lần. Trong phiên họp ngày 5/8, VCCI đã xin dừng họp. Phiên thương lượng thứ hai diễn ra vào ngày 25/8, Tổng liên đoàn lao động Việt Nam xin dừng. Như vậy, hai bên đã hết "quota" xin dừng họp.
Trong phiên họp ngày 3/9, nếu các bên vẫn không tìm được tiếng nói chung, Chủ tịch Hội đồng tiền lương quốc gia là Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân sẽ là người quyết định phương án để báo cáo Chính phủ.
Tại buổi họp thường kỳ của Chính phủ mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Hội đồng tiền lương quốc gia chốt phương án tối thiểu vùng ngay sau ngày 3/9.
