Nhân viên y tế lăn ra một thi thể được bọc bằng nhựa trắng trên cáng và người điều khiển xe cẩn thận nâng lên chiếc xe kéo lạnh tại bệnh viện Brooklyn, quận Brooklyn, New York. Ảnh: AP.
Med Alliance Group, một nhà phân phối y tế ở Illinois, bị bao vây bởi các cuộc gọi và email từ các thành phố trên khắp đất nước. Các câu hỏi đều giống nhau: Gửi thêm các đoạn giới thiệu việc đông lạnh thi thể để có thể xử lý tình huống mà chúng ta không bao giờ có thể tưởng tượng được.
“Họ cho biết yêu cầu được gửi đến từ khắp nơi: Từ bệnh viện, hệ thống y tế, văn phòng của nhân viên điều tra, cơ sở vệ sinh dịch tễ, sở y tế quận và tiểu bang, cơ quan khẩn cấp bang và nhà tang lễ”, theo Christie Penzol, phát ngôn viên của Med Alliance. “Thật là đau tim”.
"Công ty đã thuê tất cả các xe kéo của mình và ở đó, chờ đợi 18 tuần để có các vật liệu mới để xây dựng thêm nhà xác", bà nói.
Trong thực tế, số người chết tại Hoa Kỳ tăng vùn vụt khiến nhu cầu tìm thêm nơi lưu trữ xác chết an toàn cũng phải tăng theo.
Hôm 2/4, "Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) đã yêu cầu Bộ Quốc phòng cấp 100.000 túi đựng xác cho mục đích dân sự", người phát ngôn Lầu Năm Góc, Trung tá Michael Andrew, cho biết
Các chuyên gia y tế Hoa Kỳ và thậm chí cả Tổng thống Donald Trump ước tính số người chết vì đại dịch Covid-19 có thể lên tới 240.000.
Tại thành phố New York, vùng tâm dịch Hoa Kỳ, nơi có số người chết lên tới gần 1.900 vào ngày 4/4, các nhà chức trách phải dùng xe tải đông lạnh lưu trữ thi thể.
Một thi thể nạn nhân Covid-19 bọc trong nhựa được chất lên xe container lạnh sử dụng làm nhà xác tạm thời hôm 31/3/2020, tại Trung tâm Bệnh viện Brooklyn, quận Brooklyn, New York. Ảnh: John Minchillo/AP.
Các thành phố và tiểu bang chưa bị ảnh hưởng nặng nề nhưng vẫn đang cố gắng chuẩn bị cho tình huống tồi tệ nhất.
Thật khó để nói chính xác có bao nhiêu không gian nhà xác có sẵn trên toàn nước Mỹ trong thời điểm hiện tại. Nhiều thành phố và các quận đệ trình kế hoạch chuẩn bị khẩn cấp để các quan chức tiểu bang và liên bang xem xét, nhưng điều khoản vẫn chưa được hoàn thành và những nhà xác tư nhân luôn luôn không được tính tới.
Nhưng, nói chung, rất ít nhà xác ở Hoa Kỳ có thể chứa 200-300 thi thể.
Tại Washington, D.C., nơi có nhà xác đủ khả năng chứa khoảng 270 thi thể, các quan chức cho biết họ sẽ tìm kiếm sự giúp đỡ từ những đối tác liên bang nếu cần.
Dallas có một kế hoạch cho không gian lạnh như là một phần của nỗ lực chuẩn bị khẩn cấp. Và Chicago đã sử dụng xe kéo thùng di động bên ngoài văn phòng giám định y tế lưu trữ thi thể nạn nhân Covid-19, và có thể sử dụng kho lạnh nếu cần.
"Theo dữ liệu hàng ngày, hệ thống này hoạt động với công suất tối đa trong hầu hết các khu vực", theo Robert A. Jensen, đồng sở hữu của Kenyon International Emergency Services, một công ty ứng phó thảm họa tư nhân có trụ sở tại Texas.
“Nhà xác không được xây dựng cho tình huống tăng vọt. Chúng được tạo ra để xử lý số lượng trên cơ sở hàng ngày bình thường”, theo Jensen, sở hữu công ty đã giúp đỡ các sự cố số lượng người tử vong hàng loạt, từ vụ khủng bố 11/9/2001 đến cơn bão Katrina, đến trận sóng thần năm 2004 ở Thái Lan, tất cả đều liên quan đến việc dùng xe tải đông lạnh lưu trữ thi thể.
Brian Abernathy, Giám đốc điều hành Philadelphia, cho biết thành phố đã bảo đảm xe tải đông lạnh để giúp đỡ lưu trữ số lượng thi thể tràn ngập khi cần thiết. Thành phố xác nhận 26 trường hợp tử vong hôm 3/4.
"Đây không chỉ là do chúng tôi dự tính một số lượng lớn người sẽ quỵ vì dịch bệnh, mà còn có vẻ là do sẽ có ít đám tang hơn nên tạo ra số lượng tồn đọng lưu trữ lại các nhà xác", ông Aber Abernathy nói.
Brian Murphy, Giám đốc điều hành của Arctic Industries, Công ty sản xuất buồng đông lạnh nhỏ và cấu trúc mô đun lắp ráp nhanh ở Miami, Los Angeles, cho biết ông đang nhận nhiều cuộc gọi tìm kiếm sự giúp đỡ.
Trước đây, hầu hết khách hàng là từ ngành công nghiệp thực phẩm. Nay thì khác, nhà hàng buộc đóng cửa, nhu cầu nhà xác lại tăng cao.
Ông nói rằng công ty của ông đang ưu tiên các công việc liên quan đến Covid-19 và đang xem xét làm việc nhiều giờ hơn để đáp ứng nhu cầu.
“Tất cả mọi thứ đều trong sự thay đổi rất nhiều”, Murphy nói.
Không gian nhà xác tư nhân bị chiếm dụng lâu hơn bình thường khi các quy tắc về giữ khoảng cách xã hội khiến việc lên kế hoạch cho đám tang trở nên khó khăn. Bất kể người chết vì lý do gì đều phải chờ đợi.
Các công nhân xây dựng được nhìn thấy tại vị trí của một nhà xác tạm thời đang xây dựng ở New York hôm 25/3/2020. Ảnh: Mary Altaffer/AP.
Các gia đình có người chết cũng phải thay đổi theo.
Rosina Argondizzo ở Glenview, Illinois, được chôn cất vào tháng Ba, chỉ với một linh mục và bốn người có mặt: người chồng 58 tuổi, con trai Peter, con dâu và cháu trai của bà Rosina.
Một người con trai khác sống ở Italia đã đi du lịch. Peter Argondizzo cho biết người mẹ 79 tuổi của anh chết sau khi mắc bệnh viêm phổi và cúm, sẽ có một đám tang rất khác so với các đám tang trong thời gian bình thường.
“Chúng tôi là người Italia nên sẽ có rất nhiều người. Đám tang sẽ rất lớn”, anh ấy nói, và họ sẽ tổ chức một bữa ăn để vinh danh bà, điều mà bây giờ họ hy vọng sẽ làm vào một ngày nào sau đó. “Bà ấy muốn mọi người được ăn no”.
David Dittman cho biết ông đã hỏi về việc chờ đợi để tổ chức một đám tang cho người mẹ 94 tuổi của mình, Ruth, người đã chết sau khi chiến đấu với bệnh ung thư, để nhiều gia đình có thể tham dự.
Nhưng người sắp xếp lịch nhà tang lễ ở Connecticut không muốn giữ xác trong hơn hai tuần.
“Đặc biệt với sự đổ dồn xác chết về nhà xác thời điểm này. Họ có thể bị choáng ngợp, bạn biết đấy”, ông hoàn toàn thấu hiểu.
Nó là một cuộc khủng hoảng đang lặp lại ở mọi nơi trên toàn thế giới.
Ở Tây Ban Nha, nơi số người chết đã lên tới gần 12.000, một sân băng ở Madrid bị cải tạo thành nhà xác tạm thời sau khi dịch vụ tang lễ thành phố cho biết không còn chỗ để thêm thi thể nạn nhân Covid-19 cho đến khi được lắp thêm thiết bị bảo vệ.
Các sĩ quan cảnh sát đứng trước sân băng của Madrid (Tây Ban Nha), bị cải tạo thành một nhà xác tạm thời, hôm 24/3/2020. Ảnh: Manu Fernandez/AP.
Ở Italia, thi thể được ướp trong những chiếc quan tài đang lưu tạm tại hội trường và nhà kho trong khi chờ hỏa táng hoặc chôn cất.
Và tại thành phố ven biển của Ecuador, những hình ảnh rùng rợn và lời cầu xin của các gia đình trên phương tiện truyền thông xã hội cho thấy thi thể bọc trong nhựa hoặc vải, phải chờ đợi nhiều ngày trước khi công nhân nhà xác đến thu dọn.
