Tập quán nhiều vùng Tây Nguyên vẫn quen sử dụng giống lúa truyền thống để canh tác, dù giống đó có năng suất thấp hay bị nhiễm sâu bệnh. Do vậy việc thay đổi giống có năng suất, chất lượng cao thay thế giống cũ của người nông dân rất khó.
Thế nhưng từ ngày Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed Group) đưa giống lúa Đài Thơm 8 vào sản xuất tại các tỉnh Tây Nguyên thì nhận thức của người nông dân đã có nhiều thay đổi.
Trở lại xã Hòa Tiến, huyện Krông Păk, tỉnh Đăk Lăk, chúng tôi không khỏi bất ngờ khi người nông dân nơi đây đã sử dụng rất nhiều giống lúa Đài Thơm 8 vào sản xuất, những cánh đồng lúa ruộng cao ruộng thấp, ruộng chín, ruộng còn xanh nay được thay thế bằng đồng lúa đều tăm tắp.
Bác Nguyễn Thanh Ngọc, thôn 2B, xã Hòa Tiến, kể: Tôi và các hộ dân nơi đây trước chỉ trồng mấy giống lúa 13/2 hay một số giống HT1, TH7... các giống này được trồng đi trồng lại, vụ này qua vụ khác thành quen nên khi một giống mới đưa vào thay thế rất khó để người dân chấp nhận bởi không biết đầu ra thế nào, các giống mới có được thương lái thu mua hay không.
Nhược điểm của các giống lúa cũ thì nông dân hầu như ai cũng biết, giống 13/2 có năng suất cao thì quá dài ngày, giống chất lượng thì năng suất lại thấp, nhiễm sâu bệnh nhiều…
Thế nhưng mọi chuyện đã khác khi giống lúa Đài Thơm 8 và RVT của Vinaseed Group đưa vào địa phương sản xuất từ năm 2018. Vụ đầu tiên tôi là một trong những hộ tham gia môi hình sản xuất thử, ban đầu mọi người đều lo sợ.
Nhưng vụ đầu tiên sản xuất giống Đài Thơm 8, tôi và các hộ nông dân trong xã đều quá bất ngờ bởi năng suất cao vượt trội, hộ bình thường như gia đình tôi đạt 9 tấn/ha, hộ chăm sóc tốt đạt trên 10 tấn/ha.
Nhưng năng suất không phải là ưu điểm duy nhất mà giống lúa này rất dễ làm, đỡ tốn công chăm sóc, ít sâu bệnh nên giảm được chi phí, chất lượng gạo ai cũng mê, không bị bạc bụng, đạt tỷ lệ cao, cơm dẻo thơm.
Còn gia đình bác Nguyễn Ngọc, thôn 1A, xã Hòa Tiến từ vụ hè thu 2018 đến nay đã chuyển hẳn sang sử dụng giống lúa Đài Thơm 8 để sản xuất trên diện tích 3 sào (1 sào 1.000m2).
Qua nhiều vụ sản xuất tôi thấy đây là giống lúa dễ làm, cứng cây, sạch bệnh hầu như không thấy xuất hiện rầy nâu, đạo ôn và các loại sâu bệnh khác, nhờ vậy đã giảm được 20 – 30 % chi phí thuốc BVTV so với các giống lúa khác.
“Cùng với năng suất cao, vụ đông xuân đạt 10 tấn/ha, vụ hè thu từ 8 – 9 tấn/ha, dễ làm thì người nông dân chúng tôi mở rộng sản xuất giống lúa này đó là đầu ra rất ổn định, được thương lái thu mua với giá cao hơn từ 500 – 700 đồng/kg, nhờ vậy thu nhập cao hơn các giống lúa khác từ 10 – 15 triệu đồng/ha. Riêng năm nay giá lúa tăng mạnh nên chúng tôi rất phấn khởi.
Lúa chuẩn bị thu hoạch, giá lúa Đài Thơm 8 hiện nay dự kiến khoảng 7.500 đồng/kg. Với năng suất đạt 10 tấn thì người dân lãi từ 40 – 45 triệu đồng/ha nên nhà nông chúng tôi rất phấn khởi”, bác Ngọc chia sẻ.
Ông Nguyễn Trung Dũng, Giám đốc Vinaseed Group - Chi nhánh Tây Nguyên cho biết: Sau hơn 4 năm được công nhận sản xuất chính thức và đưa vào sản xuất tại các tỉnh Tây Nguyên, giống lúa thuần Đài Thơm 8 của Vinaseed Group thể hiện nhiều ưu điểm nổi trội về năng suất, chất lượng.
Đặc biệt là giống lúa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu nên được thương lái thu mua cao hơn thị trường 500 – 700 đồng/kg, nông dân tin dùng sử dụng, thay thế dần các giống lúa cũ năng suất, chất lượng thấp. Đến nay Đài Thơm 8 đã phủ khắp các cánh đồng Tây Nguyên.
Chỉ trong thời gian ngắn diện tích lúa Đài Thơm 8 đã được mở rộng lên khoảng 15.000ha/năm, đây là số liệu Chi nhánh cung ứng giống chính thức, ngoài ra còn một diện tích không nhỏ sản xuất giống lúa này do người dân tự để giống.
“Đặc biệt các vùng chuyên canh sản xuất lúa hàng hóa chất lượng cao tại các huyện Ea Kar, Krông Păk, Krông Ana, Lăk của tỉnh Đăk Lăk, Buôn Chóah, tỉnh Đăk Nông... giống lúa Đài Thơm 8 và RVT đã được người nông dân sử dụng lên đến 60 - 80% diện tích”, ông Dũng cho biết.
Đài Thơm 8 không chỉ chinh phục nông dân Đăk Lăk, Đăk Nông mà nó còn lan tỏa sang các vùng trọng điểm trồng lúa của tỉnh Gia Lai, Kon Tum. Nơi mà người dân trước đây đa phần sử dụng các giống lúa như 13/2, Q5, HT1, ML48... thì nay cũng đã chuyển sang trồng giống lúa Đài Thơm 8 và các giống khác như RVT, VNR của Vinaseed Group và đã mang lại hiệu quả hơn hẳn các giống lúa đã sử dụng lâu nay.
Do có nhà máy chế biến hạt giống tại TP Buôn Mê Thuột, tỉnh Đăk Lăk nên việc cung ứng giống luôn đảm bảo kịp thời, chất lượng đến người nông dân. Ngoài ra mỗi năm Vinaseed Group liên kết với các doanh nghiệp, HTX trên địa bàn Tây Nguyên sản xuất và bao tiêu sản phẩm hàng vạn tấn lúa giống các loại...
Mặt khác Vinaseed Group sở hữu Công ty VinaRice chuyên sản xuất, chế biến cung ứng gạo ra thị trường nội tiêu và xuất khẩu nên sản phẩm lúa của người nông dân Tây Nguyên cũng được Vinaseed Group đẩy mạnh thu mua, bao tiêu, do đó tạo tâm lý an tâm khi dùng các giống lúa mới như Đài Thơm 8, RVT, VNR.