Dấu hiệu trục lợi tín chỉ carbon thông qua thỏa thuận hợp tác viện trợ

UBND tỉnh Hòa Bình vừa có văn bản gửi các Sở, ban, ngành, đoàn thể về việc quản lý và đảm bảo an ninh, trật tự liên quan đến tín chỉ carbon.

Theo văn bản này, thời gian qua, hưởng ứng Chương trình vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài của tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2021 - 2025, nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài đã thông qua một số cơ quan, tổ chức bộ, ngành Trung ương và địa phương viện trợ triển khai thực hiện các chương trình, dự án, phi dự án trên hầu hết các huyện, thành phố địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Về cơ bản, các cơ quan tổ chức trong và ngoài nước đều chấp hành tốt các quy định của pháp luật Việt Nam về quản lý viện trợ và hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài; các chương trình, dự án thực hiện trên các lĩnh vực đã có những tác động đáng kể trong việc thay đổi nhận thức, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ; cải thiện điều kiện vật chất, trang thiết bị giáo dục, y tế; đổi mới tư duy, kỹ năng sản xuất, kinh doanh, gia tăng thu nhập, cải thiện chất lượng cuộc sống cho một số bộ phận người dân thuộc nhóm yếu thế tại các vùng dự án; góp phần phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo của địa phương…

Tuy nhiên, qua công tác quản lý, giám sát vẫn còn một số cơ quan đơn vị chưa chấp hành nghiêm túc quy định, tình trạng một số cơ quan, tổ chức trực tiếp ký kết “Thỏa thuận hợp tác” để tiếp nhận các chương trình dự án của cơ quan, tổ chức nước ngoài vẫn còn xảy ra.

Đã xuất hiện dấu hiệu đối tác nước ngoài lợi dụng viện trợ chương trình, dự án trên lĩnh vực bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu để đưa ra yêu cầu sở hữu lợi nhuận phát sinh từ dự án do phía nước ngoài viện trợ (sở hữu tín chỉ carbon được tạo ra từ diện tích trồng rừng gỗ lớn). Theo UBND tỉnh Hòa Bình, đây là đòi hỏi trái quy định pháp luật Việt Nam, không phù hợp với mục đích hoạt động nhân đạo và tiềm ẩn nguy cơ thiệt hại về kinh tế, phức tạp về an ninh trật tự nếu không kịp thời có biện pháp phòng ngừa, quản lý.

Về nguyên nhân, đây là vấn đề mới, các cơ quan, tổ chức địa phương chưa kịp thời cập nhật thông tin liên quan, thiếu kinh nghiệm trong hợp tác quốc tế nên đã tiến hành ký kết “Thỏa thuận hợp tác viện trợ” trái quy định, để phía nước ngoài lồng ghép nội dung không phù hợp.

Để chủ động các biện pháp quản lý, bảo đảm an ninh trật tự liên quan đến tín chỉ carbon, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình yêu cầu các cơ quan liên quan tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về Tăng cường công tác quản lý tín chỉ carbon nhằm thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC); Nghị định về việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon; Nghị định số thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ... nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về lợi ích tiềm năng, những nguy cơ phức tạp về an ninh, trật tự liên quan vấn đề tín chỉ carbon. Từ đó, nâng cao cảnh giác, chủ động phòng ngừa khi hợp tác, làm việc với các đối tác, tránh sơ hở gây bất lợi về kinh tế hoặc tác động tiêu cực đến tình hình an ninh, trật tự trên địa bàn.

Chấp hành nghiêm Nghị định của Chính phủ, Quyết định của UBND tỉnh Hòa Bình về ban hành Quy chế quản lý và sử dụng viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài dành cho Việt Nam trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Không ký kết thỏa thuận hợp tác, bản cam kết, bản ghi nhớ với phía nước ngoài để tiếp nhận các khoản viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài. Chỉ sử dụng hồ sơ, tài liệu được quy định tại Điều 8 Nghị định của Chính phủ, nhất là Văn kiện chương trình, dự án, phi dự án để thẩm định, phê duyệt và triển khai thực hiện chương trình, dự án viện trợ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài….