Một nông dân ở Tân Sơn, Phú Thọ bên bó lúa VST 899 nhiều lửng, lép. Ảnh: Dương Đình Tường.
Văn bản nêu rõ, trong thời gian qua, một số tổ chức, cá nhân có hành vi sản xuất, buôn bán các giống cây trồng nông nghiệp khi chưa được phép sản xuất, buôn bán theo quy định của pháp luật, đặc biệt là các giống lúa, gây ảnh hưởng tới sản xuất.
Cục Trồng trọt đề nghị Sở NN-PTNT các tỉnh, thành phố tập trung rà soát, thanh tra, kiểm tra những đơn vị sản xuất, buôn bán giống lúa nói riêng và các giống cây trồng nông nghiệp khác nói chung trên địa bàn, xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân vi phạm và báo cáo về Cục Trồng trọt.
Thời gian qua, Báo Nông nghiệp Việt Nam đã có các bài viết phản ánh việc nông dân tại một số địa phương mua giống lúa trôi nổi trên mạng xã hội và đã bị mất mùa nặng do lúa không trỗ bông.
Cụ thể, Báo Nông nghiệp Việt Nam ngày 10/6 có bài "Mất mùa vì mua giống lúa trên mạng xã hội" phản ánh việc sau khi mua giống lúa trôi nổi trên mạng xã hội về sản xuất trong vụ xuân 2024, nhiều hộ dân ở xã Cao Thượng, huyện Ba Bể (tỉnh Bắc Kạn) bị mất mùa do lúa không trỗ bông, không được thu hoạch.
Sau khi có thông tin, UBND xã Cao Thượng, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp và Phòng NN-PTNT huyện Ba Bể đã kiểm tra thực tế, ghi nhận giống lúa các hộ mua trên mạng xã hội có tên là VST 899. Trên bao bì sản phẩm ghi chữ nước ngoài, không nằm trong cơ cấu giống theo chỉ đạo sản xuất của huyện Ba Bể và tỉnh Bắc Kạn.
Theo ông Nông Quốc Thụy, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ba Bể, nguyên nhân cây lúa không trổ bông có khả năng do giống lúa này phản ứng với ánh sáng ngắn ngày (chỉ cấy được trong vụ mùa) nên không trổ bông được trong vụ xuân dẫn đến không cho thu hoạch.
Nguồn tin từ Sở NN-PTNT tỉnh Bắc Kạn cho biết thêm, tại một số tỉnh khác cũng có hiện tượng người dân mua giống lúa VST 899 trên mạng xã hội để gieo trồng dẫn đến mất mùa, không được thu hoạch.
Công an tỉnh Bắc Kạn cũng đã phát đi văn bản đề nghị người dân cần cảnh giác khi mua giống cây trồng trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ để tránh thiệt hại.
Trước đó, ngày 3/6, Báo Nông nghiệp Việt Nam cũng có bài "Khốn đốn vì giống lúa trẻ mãi không già" phản ánh giống lúa VST 899 (nằm ngoài danh mục) được bán chủ yếu trên mạng trong vụ xuân 2024 đã khiến nhiều nông dân ở huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ phải khốn đốn vì lúa không trổ bông.
Họ bị mắc lừa bởi những lời đường mật và bài viết đính kèm giới thiệu về giống lúa VST 899 nhập khẩu Nhật Bản, bán với giá 69.000đ/kg rằng cơm thơm dẻo, thời gian sinh trưởng 90 - 100 ngày của một số đơn vị phân phối. Lạ ở chỗ, quảng cáo là giống lúa Nhật Bản nhưng hạt của chúng không tròn mà lại thon dài.
Càng phát triển giống lúa VST 899 càng có những biểu hiện lạ thường, cây cao như cỏ voi, lá mềm như lá liễu, sau mỗi cơn gió lại nằm rạp xuống. Chúng cứ xanh tốt như thế mà chẳng chịu trổ bông nên nhiều người ví von giống lúa trẻ mãi không già. Đến khi những giống khác ở các thửa ruộng kế bên chín cong đầu rồi thì lúa VST 899 mới lác đác có vài bông ngắn và hầu như không có hạt.
Theo thống kê của Trạm Khuyến nông huyện Tân Sơn, diện tích cấy giống lúa VST 899 trong huyện là 17,7ha, trong đó nhiều có xã Tân Sơn 23 mẫu, Lai Đồng 9,1 mẫu, Kiệt Sơn 5,9 mẫu… Đa số bà con mua giống trên mạng và một vài cửa hàng tại địa phương.
