Dịch bệnh về theo... bê dự án 30a cấp cho người dân

Người dân huyện Tương Dương (Nghệ An) nói, bê dự án 30a được cấp đầu tháng 4/2018 đã lây bệnh LMLM sang hàng trăm gia súc khác. Một số gia súc bị chết, khiến nguy cơ dịch bùng phát dịch rất cao, gây thiệt hại về kinh tế.

18-31-58_pht_benh_lmlm_be_du_n_chi_con_d_boc_xuong

Phát bệnh LMLM, bê dự án chỉ còn da bọc xương...

Bà Vi Thị Báng, bản Pủng (xã Lưu Kiền) cho biết, ngày 9/4, bà được nhận 1 con bê dự án 30a. Sau 2- 3 ngày nhận, bê phát bệnh và lây sang 2 con bò nhà. Đến nay, sau hơn 1 tháng chữa trị, bò nhà vẫn còn 1 con chưa khỏi.

Triển khai dự án 30a, ngày 9/4, bản Pủng được cấp 4 con bê. Đến ngày 24/4, ban quản lý thôn bản nhận được thông tin người dân báo, là bê dự án bị “bệnh lạ”. Qua kiểm tra, đến ngày 17/4, bản có 3/4 con bê dự án bị LMLM, 8 con bò của bản cũng bị lây bệnh.

“Lúc bê mới về, dân bản nghĩ nó vừa di chuyển xa nên mệt mỏi, ăn uống kém. Nhưng 1 tuần tiếp theo, 3 con bê dự án đều sùi bọt mép, chân đi tập tễnh, không chịu ăn uống, dân bản mới phát hoảng. Sau khi báo lên trên, đoàn kiểm tra kết luận bị bệnh LMLM. Ở đây chưa bao giờ có bệnh này nên dân bản rất hoang mang”, bà Báng nói.

Còn ông Vi Văn Đoàn, trưởng bản Pủng nói như đinh đóng cột: “Khẳng định là bệnh LMLM lây từ bê dự án qua đàn gia súc của bản. Ở đây chưa từng có bệnh này. Trong số 4 con bê cấp cho dân bản có 1 con bị chết trên xe nên huyện đổi con khác. Hiện nay, toàn bản vẫn còn gần 20 con bị bệnh chưa chữa khỏi".

18-31-58_v_ly_sng_bo_me_cu_nh_chi_vi_thi_bng

...Và lây sang bò mẹ nhà bà Vi Thị Báng

Người dân đi lấy lá chua, chát trong rừng về tự điều trị cho bê. Cả bản hiện có 3 con trâu, bò bị chết sau khi bị bê dự án lay bệnh. 2 trong số đó được dân báo nên đã chôn lấp, tiêu hủy. 1 con trâu người dân giấu làm thịt chia nhau ăn. Nhà ông Đoàn cũng có 9/10 con bị lây bệnh LMLM, phải cho ăn cháo, điều trị hàng tuần nay chưa khỏi. Có nhà nuôi 8, 10 con đều bị lây bệnh.

Theo ông Vi Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND xã Lưu Kiền, trong số 15 con bê dự án 30a được cấp cho toàn xã vào ngày 9/4, tính đến 7/5 đã có 7 con bị bệnh. Trong đó, vào ngày 7/5, con bê dự án cấp cho ông Kha Xuân Quyết ở bản Lưu Thông đang dắt đi trên đường thì “đột quỵ”. Sau khi bê chết, đơn vị cấp bê là Công ty CP Nga Chín lập biên bản hứa sẽ cấp lại nhưng đến nay vẫn chưa thấy cấp.

Sau khi thú y huyện Tương Dương tiêm phòng, tiêu độc khử trùng thì bệnh LMLM đã lây lan ra toàn bản Pủng. Đến ngày 3/5, toàn xã có 133 con bò phát bệnh (bản Pủng 54 con, Lưu Thông 54 con, Xóong Con 24 con và bản Lưu Thông 1 con).

Tuy nhiên, theo ông Vi Văn Đoàn, con số thống kê trên của UBND xã Lưu Kiền chưa đầy đủ. Tính đến sáng 25/4, sau khi cơ quan thú y địa phương tiêm phòng vắc xin, tiêu độc khử trùng, bao vây dập dịch thì đàn trâu, bò gồm 325 con và dê của bản hầu như đều phát bệnh.

18-31-58_ong_vi_vn_don_truong_bn_pung_xc_nhn_d_lp_bien_bn_tieu_huy_tru_bo_bi_chet

Ông Vi Văn Đoàn, trưởng bản Pủng xác nhận đã lập biên bản tiêu hủy trâu, bò bị chết

Còn tại xã Tam Thái, sau khi nhận 15 con bê dự án 30a, một con phát bệnh và lây lan ra trên 30 con gia súc địa phương. Ngoài ra, con bê cấp cho bà Vi Thị Hồng, Bản Lủng và 2 con bê của người dân bị chết.

Thông Phòng NN- PTNT huyện Tương Dương, năm 2017, dự án 30a cấp cho dân nghèo trong huyện 331 con bê. UBND huyện làm chủ đầu tư và giao Phòng NN- PTNT thực hiện. Đơn vị trúng thầu là Công ty CP Nga Chín có trụ sở tại xã Vân Diên, huyện Nam Đàn.

Do nguồn vốn rót về chậm, đến nay dự án mới chỉ cấp về 170 con bê. Trong đó đợt cấp thứ 2 (ngày 9/4/2018), đơn vị trúng thầu đem về 110 con bê nhưng 2 con bị chết khi vận chuyển nên thực tế mới chỉ có 109 hộ tại 7 xã của huyện được nhận bê. Trong số này, có 6 con bê dự án của 6 xã bị LMLM, 3 con bị chết (?).

18-31-58_quyet_dinh_cong_bo_dich_cu_ubnd_huyen_tuong_duong

Quyết định công bố dịch của UBND huyện Tương Dương

“Số bê bị chết là do ỉa chảy, người dân không báo kịp thời nên không cứu chữa được. Với số bê chết, đơn vị cung ứng sẽ cấp lại vì đang trong thời gian bảo hành”, ông Lô Khăm Kha, Trưởng phòng NN- PTNT huyện Tương Dương cho biết.

Trong khi người dân nói bê dự án phát bệnh lây sang đàn gia súc của bản thì ông Lô Khăm Kha cãi: “Khó khẳng định bê dự án lây sang được. Trước hết, thời gian miễn dịch của đàn gia súc tiêm phòng vụ thu ở Tương Dương đã hết. Khi bê dự án xuất hiện bệnh, người dân đón gia súc trong rừng về thì dấu hiệu bệnh LMLM cũng đã cũ rồi(?)”.

Tuy nhiên, điều người dân và cán bộ một số xã băn khoăn là, vì sao đàn bê dự án đang thời gian miễn dịch do được tiêm phòng đầy đủ 1 liều vắc xin tụ huyết trùng, 2 liều LMLM lại phát bệnh. Theo số liệu chúng tôi điều tra được thì, ngoài 3 con bê dự án bị chết còn có không dưới 10 con phát bệnh LMLM.

Văn Dũng