Được mùa lúa hè thu, nông dân vẫn kém vui

Vụ hè thu 2022, xã Hải Quế (huyện Hải Lăng, Quảng Trị) gieo cấy 403ha lúa, trong đó có 43ha liên kết với các doanh nghiệp để sản xuất và bao tiêu sản phẩm. Đây là vùng trũng của huyện Hải Lăng nên nông dân thường gieo cấy sớm hơn từ 5 - 7 ngày so với khung lịch chung của toàn tỉnh. Đến thời điểm này, gần 100% diện tích lúa hè thu tại Hải Quế đã được thu hoạch, năng suất đạt hơn 61 tạ/ha.

Ông Hồ Sỹ Anh, một hộ trồng 1ha lúa hè thu tại xã Hải Quế cho hay, vụ hè thu năm nay được mùa hơn năm trước nhưng giá lúa thương phẩm quá thấp khiến nông dân kém vui.

“Năng suất lúa gia đình tôi đạt 65 tạ/ha nhưng giá lúa thương phẩm thời điểm này quá thấp, lúa khang dân đột biến phơi khô chỉ 6.200 đồng/kg. Trong khi đó, năm trước có thời điểm lúa lên đến 7.200 đồng/kg. Những hộ không liên doanh liên kết với doanh nghiệp như gia đình tôi lợi nhuận không đáng kể, còn có liên doanh liên kết với doanh nghiệp sản xuất lúa hữu cơ, VietGAP hay lúa giống thì lợi nhuận vẫn tăng”, ông Anh cho hay.

Hải Lăng là huyện trọng điểm sản xuất lúa của tỉnh Quảng Trị. Theo ông Dương Viết Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng, trong tổng số 6,8 nghìn ha lúa hè thu trên địa bàn huyện, đến nay đã thu hoạch được trên 62%, năng suất bình quân đạt 60 tạ/ha, cao hơn 2 tạ/ha so với vụ hè thu 2021.

Trong số này, có 300ha liên kết với các doanh nghiệp sản xuất lúa hữu cơ, VietGAP và 50ha liên kết sản xuất lúa giống. Những hộ liên doanh liên kết với doanh nghiệp, năng suất vừa cao hơn những năm trước và áp dụng cơ giới hóa, khoa học kỹ thuật vào sản xuất nên đầu tư giảm đáng kể, hiệu quả kinh tế tăng cao.

Theo Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Quảng Trị, vụ hè thu 2022, toàn tỉnh gieo cấy được trên 23 nghìn ha lúa (vượt 3,5% kế hoạch), trong đó có 19 nghìn ha lúa chất lượng cao. Hiện nay, diện tích lúa trên địa bàn tỉnh cơ bản đã trỗ xong, cây lúa đang ở giai đoạn chín sữa, chín sáp - thu hoạch.

Tính đến ngày 23/8/2022, nông dân Quảng Trị đã thu hoạch gần 5 nghìn ha. Trong đó huyện Hải Lăng đã thu hoạch gần 4,2 nghìn ha, huyện Vĩnh Linh 400ha, các địa phương khác bắt đầu thu hoạch rải rác. Dự kiến toàn tỉnh tập trung thu hoạch từ ngày 25/8 đến 5/9/2022.

Ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho hay, mặc dù vụ hè thu 2022 gặp nhiều khó khăn, thách thức như thiên tai, dịch bệnh và giá vật tư nông nghiệp, xăng dầu tăng cao nhưng nhờ áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật, nước tưới đảm bảo nên năng suất lúa bình quân toàn tỉnh ước đạt 56 tạ/ha (cao hơn 3 tạ/ha so với vụ hè thu năm 2021).

Điều khiến ông Hà Sỹ Đồng và nông dân Quảng Trị vui nhất là trong vụ hè thu 2022, các mối liên kết sản xuất – bao tiêu sản phẩm giữa doanh nghiệp và nông dân ngày càng tăng. Trong số này, có 400ha lúa theo tiêu chuẩn hữu cơ, VietGAP; gần 340ha liên kết sản xuất lúa giống và lúa thương phẩm thông thường... và 6 nghìn ha sản xuất theo hướng cánh đồng lớn áp dụng đồng bộ các biện pháp thực hành nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Trị đã kết nối, mời gọi 3 doanh nghiệp đến thu mua gạo trên địa bàn huyện Hải Lăng và Triệu Phong, giúp hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích lúa hè thu ngày càng được nâng lên.

Theo ông Đồng, các mô hình liên kết này mang lại hiệu quả cao, dần thay đổi được tư duy sản xuất nông nghiệp truyền thống sang tư duy kinh tế nông nghiệp của nông dân, sản xuất theo tiêu chuẩn, áp dụng đồng bộ các tiến bộ KH-KT, nhất là nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ theo định hướng thị trường để mang lại hiệu quả kinh tế cao và bền vững.

1,5 nghìn ha lúa hè thu nguy cơ cao gặp lũ đầu vụ

Do trận mưa lũ bất thường cuối tháng 3, đầu tháng 4/2022, nhiều diện tích lúa tại một số địa phương tỉnh Quảng Trị bị ngập lụt khiến nguồn cung giống khan hiếm, lịch thời vụ vụ hè thu bị chậm. Theo thống kê, toàn tỉnh có 5 nghìn ha lúa hè thu chậm lịch thời vụ, tập trung tại các huyện Gio Linh, Cam Lộ và TP Đông Hà. Trong số này, hiện có 1,5 nghìn ha lúa hè thu có nguy cơ cao gặp lũ sớm đầu vụ (gặt sau ngày 15/9/2022).