Giá trị dinh dưỡng của yến đảo thiên nhiên

Theo kết quả nghiên cứu của Công ty Yến sào Khánh Hòa, tổ yến đảo thiên nhiên được hình thành khi chim yến hàng Aerodramus fuciphagus Germani tiết ra nước bọt và kéo dài thành sợi, rồi dùng mỏ quẹt lên vách đá. Chúng xây dựng chân tổ trước sau đó tạo hình dạng tổ, đắp những sợi nước bọt tạo thành vành tổ và cùng nhau xây dựng thành tổ hoàn chỉnh.

Yến sào từ xa xưa đã là một trong những món ăn quý hiếm và được xếp hàng đầu trong 8 loại cao lương mỹ vị

Ở Việt Nam, chim yến tập trung nhiều tại các đảo, đặc biệt là vùng biển tỉnh Khánh Hòa. Hàng trăm năm qua, nhờ được hình thành trên các vách đá hoa cương cheo leo hiểm trở có nguồn gốc địa hóa, thành phần hóa học và khoáng vật khác nhau, trong những hang động dưới chân sóng vỗ quanh năm, tổ yến đảo thiên nhiên Khánh Hòa có cấu trúc tổ bền vững, hấp thu được các khoáng chất quý hiếm, các nguyên tố đa vi lượng phong phú, có mùi vị đặc trưng và thành phần dinh dưỡng hơn hẳn so với các loại tổ yến khác.

Cũng chính nhờ vào vai trò quan trọng của các yếu tố tự nhiên trong quá trình tạo tổ, yến huyết - loại yến quý hiếm nhất với các sợi xơ màu đỏ, chỉ có thể tìm thấy ở một số hang đảo yến tại vùng biển Khánh Hòa. Màu sắc mà yến huyết có được là nhờ vào sự hấp thu các khoáng chất tự nhiên đa dạng từ những vách đá, trong đó Fe chiếm tỉ lệ cao. Với hàm lượng dinh dưỡng cao và thành phần khoáng chất đặt biệt, yến huyết có tác dụng bổ máu, kích thích sinh trưởng hồng cầu, tăng cường trí nhớ…

Gần đây nhóm tác giả Ran Zhao, Geng Li, Xiu-juan Kong, Xiu-yan Huang, Wei Li, Yao-ying Zeng và Xiao-ping Lai đến từ các Khoa nghiên cứu liên quan đến y dược của các trường Đại học lớn ở Trung Quốc, đã công bố khả năng kháng và hỗ trợ điều trị ung thư của yến sào (mua từ Công ty Yến sào Khánh Hòa - Khanh Hoa Salanganes Nest Co. Ltd; Nha Trang, Khanh Hoa, Vietnam).

Công trình này được đăng trên tạp chí uy tín về thuốc: Drug Design, Development and Therapy vào tháng 1/2016. Tế bào B (B-cells) sản sinh ra các kháng thể chống lại các tác nhân có hại từ môi trường bên ngoài, kể cả tế bào ung thư. Theo kết quả nghiên cứu trên mô hình tế bào của nhóm tác giả này cho thấy yến sào có khả năng làm tăng lượng tế bào B-cells.

Ngoài ra, Yến sào Khánh Hòa giúp sản sinh ra nhiều kháng thể slgA (Zhao và cộng sự, 2016; Drug Design, Development and Therapy). Đây là một loại kháng thể chống lại hoạt động của tế bào ung thư. Từ các kết quả nghiên cứu thu được, nhóm tác giả kết luận yến sào của Công ty Yến sào Khánh Hòa có khả năng chống lại sự phát triển của tế bào ung thư và hỗ trợ tích cực (tăng hiệu quả điều trị) cho bệnh nhân ung thư điều trị bằng phương pháp hóa trị.

Theo tiến sĩ Nguyễn Quang Phách, nhà yến học đầu tiên của Việt Nam “danh xưng yến sào Khánh Hòa là tổ yến vua không phải do người Việt Nam tự phong mà là sự tấn phong của những người sành ăn yến trên thế giới”.

Các nghiên cứu khoa học hiện đại cho thấy, yến sào có cấu trúc glycoprotein, có năng lượng cao, cơ thể con người dễ hấp thụ. Ngoài ra, trong thành phần yến sào còn có 18 loại acid amin, trong đó có những acid amin mà cơ thể không tổng hợp được, với tỷ lệ chiếm rất cao như 2,7% Histidine; 2,7% Arginine; 2,4% Cystin, 5,6% Tyrosine...

Theo tài liệu “The white-nest swiftlet and the black-nest switftlet: a monograph” của tiến sĩ Nguyễn Quang Phách năm 2002: Phân tích định lượng của Kathan và Weeks (1969) và Houdret và ctv (1975); số liệu của Trung tâm Công nghệ sinh học, Đại học Thủy sản cho biết có khoảng 18 acid amin trong tổ yến gồm acid Aspartic, Threonine, Serine, acid Glutamic, Proline, Glycine, Leucine, Alananine, Valine, Methionine, Isoleucine, Tyrocine, Phenylalanine, Lycine, Histidine, Arginine, Cystine, acid Sialic.

Theo đề tài “Nghiên cứu chất hoạt tính sinh học trong tổ yến Khánh Hòa” của PTS. Ngô Thị Kim năm 1996 thực hiện trên yến đảo thiên nhiên Khánh Hòa thì ngoài các acid amin kể trên, trong tổ yến còn có Glucosamine, Trytophan, là những chất đã được nói đến nhiều trong phòng chống phóng xạ, ung thư… Ngoài ra, các acid amin như  acid Sialic với hàm lượng 8.6% và Tyrosine với hàm lượng 5,6% là những chất có tác dụng phục hồi nhanh chóng các tổn thương, kích thích sinh trưởng hồng cầu.

Theo PTS. Ngô Thị Kim (1996) và TS. Nguyễn Quang Phách (2002), có đến 31 nguyên tố xuất hiện bằng phương pháp huỳnh quang tia X, rất giàu Ca và Fe là các khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Các nguyên tố có ích cho ổn định thần kinh trí nhớ như Mg, Zn cũng có hàm lượng cao. Một số nguyên tố hiếm tuy với hàm lượng thấp, nhưng rất quý giá trong kích thích tăng tiêu hóa hấp thu qua màng ruột như Cr, chống lão hóa và chống chất phóng xạ như Se.

Nghiên cứu của PGS. TS. Ngô Đăng Nghĩa, Viện trưởng Viện Công nghệ Sinh học và Môi trường thuộc Trường Đại học Nha Trang cho thấy tổ yến đảo thiên  nhiên có nhiều lợi ích cho sức khỏe là bởi nó chứa carbohydrat với hàm lượng galatosamine chiếm 7,2% và glucosamin 5,3% giúp phục hồi sụn bao khớp trong những trường hợp thoái hóa khớp.

Các loại acid amin có lợi cho sức khỏe trong tổ yến đảo thiên nhiên có thể kể đến là: acid aspartic và acid proline hỗ trợ tăng trưởng mô, cơ, tái tạo tế bào; acid glutamic kích thích sự tăng trưởng, chuyển hóa thần kinh và chức năng não bộ; acid threonin rất tốt cho hoạt động gan, tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy cơ thể hấp thụ mạnh các dưỡng chất ngăn ngừa nếp nhăn, chống lão hóa, chống nổi mụn, tàn nhang, vết nám, bảo vệ da; acid valine có tác dụng điều hòa protein, hỗ trợ quá trình ăn kiêng và luyện tập thể dục thể thao. Ngoài ra, các khoáng chất như canxi, magie, sắt trong tổ yến rất có lợi cho thần kinh, trí nhớ, hệ tiêu hóa giúp tăng cường miễn dịch.