Giải mã chữ viết trên bia đá Chăm Pa tồn tại gần 6 thế kỷ

Thứ Sáu 04/10/2019 , 20:28 (GMT+7)

Ngày 4/10, bia đá cổ Chăm Pa ở huyện Đăk Pơ, Gia Lai đã được các chuyên gia trong và ngoài nước công bố giải mã chữ viết tồn tại gần 6 thế kỷ.

Các chuyên gia chiêm ngưỡng bia đá cổ Chăm Pa.

Buổi công bố bản dịch có Giáo sư, tiến sỹ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Quang Ngọc – Phó chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam; Tiến sỹ Nguyễn Thị Kim Vân - Nguyên GĐ bảo tàng tỉnh Gia Lai; Giáo Sư Andrew Hardy – Trưởng Văn phòng đại diện Trường Viễn Đông Bác cổ.

Tại buổi họp báo, UBND huyện Đăk Pơ cho biết, địa điểm được phát hiện bãi đá Chăm Pa cổ là thôn Tư Lương xã Tân An. Nội dung bia đá Chăm Pa thể hiện sự ngợi ca: “Đã từng có một chúa tể tối cao của các vị vua, con trai hoàng thượng Jayasinhavarma thuộc dòng dõi Vrsu, quý tộc của thành phố hoàng gia Nauk Glaun Vijaya.….”. Đây là một phát hiện thú vị về văn hoá Chăm Pa cổ trên vùng đất Tây Nguyên nói riêng và dải đất miền Trung nói chung.

Nội dung dòng chữ trên bia đá phải mất 9 năm mới được Giáo sư Arlo Griffiths (Pháp) và cô Khom – Sreymom (Campuchia) qua nhiều công đoạn dập, đọc mới dịch ra. Qua gần 600 năm tồn tại, có ký tự bị phai mờ, nên bản dịch không toàn vẹn, khoảng 80% nội dung của ký tự được dịch ra.

Trước đó, năm 1962, ông Nguyễn Xuân Thành (nay khoảng 80 tuổi, trú tại thôn Tư Lương, xã Tân An-Đăk Pơ) phát hiện tảng đá có khắc những dòng chữ lạ. Nghi đây là nơi có báu vật, nên ông đã không khai báo với lực lượng chức năng. Sau một thời gian dài tìm kiếm, không phát hiện được gì nên đã thông tin lực lượng chức năng.

Theo đánh giá của Giáo sư Nguyễn Quang Ngọc, dấu tích bia đá cổ Chăm Pa được phát hiện tại thôn Tư Lương cho thấy có dấu tích của người Chăm Pa thượng ở Tây Nguyên là chính xác. Nó có từ trước khi vua Lê Thánh Tông tiến hành cuộc chiến giữa Đại Việt và Chiêm Thành năm 1471.

Theo các chuyên gia, văn hoá Chăm Pa cổ cần được khảo sát kỹ, tránh để mất và thất lạc di tích lịch sử văn hoá cổ.

Sau buổi công bố, đoàn chuyên gia cùng chính quyền địa phương và các phóng viên đã đi khảo sát thực tế tại điểm phát hiện ra hòn đá có khắc chữ Chăm Pa cổ.

Đăng Lâm