Buôn Choah là xã thuần nông thuộc huyện Krông Nô (tỉnh Đắk Nông), trong đó sản xuất lúa nước có vị trí và vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội của địa phương. Đây là vựa lúa lớn nhất của tỉnh Đắk Nông, với diện tích gieo sạ hằng năm trên 700ha.
Lâu nay, người dân xã Buôn Choah chủ yếu chỉ gieo sạ một số giống lúa trong nhiều năm. Việc sử dụng giống trong thời gian dài dẫn đến sự suy giảm về năng suất và dễ phát sinh sâu bệnh hại. Do đó, người dân tại xã Buôn Choah thường xuyên tìm chọn những giống lúa mới có năng suất cao, chất lượng tốt, sạch bệnh để thử nghiệm và nhân rộng nhằm tăng thu nhập.
Để có bộ giống lúa mới năng suất, chất lượng cao đưa vào sản xuất, vụ đông xuân 2022 - 2023, HTX Nông nghiệp Buôn Choah phối hợp với Công ty TNHH ThaiBinh Seed - Miền Trung - Tây Nguyên (Tập đoàn ThaiBinh Seed) xây dựng mô hình khảo nghiệm giống lúa TBR39 với diện tích 0,3ha tại thôn Thanh Sơn. Bước đầu mô hình được đánh giá rất tốt.
Bà Trần Thị Thanh Vân, thành viên HTX Nông nghiệp Buôn Choah cho biết, khi triển khai trồng thử nghiệm tại xã Buôn Choah, giống lúa TBR39 có tỉ lệ nảy mầm cao (trên 90%). Lượng giống gieo sạ ít, chỉ khoảng 130 kg/ha. Trong quá trình chăm sóc, giống lúa này sinh trưởng phát triển khỏe, đẻ nhánh nhiều và tập trung.
Giống lúa TBR39 cũng là giống kháng bệnh tốt, bộ lá xanh, đẹp, hầu như không bị sâu bệnh phá hoại. Lúa trỗ nhanh, bông to, dài, nhiều gié, đóng hạt dày, hạt khá to, dài, màu vàng sáng, tỉ lệ hạt chắc cao, chất lượng cơm rất ngon.
Theo bà Trần Thị Thanh Vân, HTX có hơn 400ha đất trồng lúa nước. Trước đây, các thành viên chủ yếu sử dụng liên tục một loại giống để canh tác nên dễ bị sâu bệnh. Vừa qua, gia đình bà Vân nhận thấy giống lúa TBR39 cho năng suất cao, chống chịu được sâu bệnh nên đưa về trồng thử nghiệm. “Từ khi gieo sạ đến thời điểm thu hoạch gia đình sử dụng rất ít thuốc BVTV. Với năng suất như hiện nay, gia đình đạt sản lượng hơn 10 tấn/ha”, bà Vân chia sẻ và cho biết, nhiều người dân tham quan mô hình trồng thử nghiệm giống lúa TBR39 đều đánh giá lúa đạt năng suất cao. Từ đó, nhiều người ngỏ ý muốn mua giống về trồng thử nghiệm.
“Vụ tới HTX sẽ triển khai trồng thêm 10ha lúa TBR39 trên diện tích của các thành viên. Đối với nhu cầu giống, chúng tôi cũng đề nghị Công ty ThaiBinh Seed - Miền Trung - Tây Nguyên bố trí giống đủ cho các hộ dân đăng ký”, bà Vân nói thêm.
Đến tham quan mô hình, bà Nguyễn Thị Thành (ngụ xã Buôn Choah) mê mẩn trước bông lúa dài, chắc hạt của giống lúa TBR39. Theo bà Thành, lâu nay người dân chỉ trung thành với các giống lúa truyền thống nhưng sau thời gian canh tác liên tục thì đã xuất hiện sâu bệnh và mất mùa.
“Người dân cũng đang tìm giống lúa mới, phù hợp với điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng tại Buôn Choah để trồng thay thế giống cũ. Với việc chi phí đầu tư ít, năng suất cao như mô hình thử nghiệm, vụ sắp tới gia đình sẽ mua giống lúa TBR39 về trồng cho diện tích 3ha của gia đình”, bà Thanh thông tin.
Ông Phạm Hữu Huế, Phó Giám đốc Công ty ThaiBinh Seed - Miền Trung - Tây Nguyên cho biết, giống lúa TBR39 được sản xuất thử nghiệm tại cánh đồng Buôn Choah trong vụ đông xuân gặp nhiều bất lợi về thời tiết nhưng đã cho năng suất vượt trội.
“Những giống lúa truyền thống năm nay do thời tiết không thuận lợi nên giảm năng suất rất nhiều, nhưng giống lúa TBR39 cây vẫn xanh tốt, chiều dài bông trên 30cm, trung bình số hạt lúa trên bông đạt trên 200 hạt. Năng suất ước đạt cho mô hình thử nghiệm là hơn 11 tấn/ha”, ông Huế nói và cho biết thêm, với những hiệu quả đạt được, thời gian tới công ty sẽ tiếp tục cho nhân rộng mô hình giống lúa TBR39 tại các địa phương khác tại tỉnh Đắk Nông và Tây Nguyên.
Giống lúa TBR39 là giống lúa thuần, sinh trưởng phát triển tốt, ít sâu bệnh, cứng cây và ít đổ ngã. Đặc biệt, TBR39 là giống cảm ôn, thích ứng rộng, chịu thâm canh cao. Thời gian sinh trưởng từ 100 - 110 ngày trong vụ đông xuân, chiều cao cây trung bình 110 - 120cm, đẻ nhánh khỏe, dạng hình đẹp, lá đứng, màu xanh đậm, bông to, dài, hạt lúa thon dài. Khối lượng 1.000 hạt đạt 24 - 25 gram, tỷ lệ hạt chắc/bông chiếm trên 80%. Chiều dài hạt gạo giống lúa TBR39 dài 7,4 - 7,7mm, hàm lượng Amylose 16,0-17,0% hạt gạo trong, cơm mềm, dẻo, mùi thơm nhẹ.