Mục tiêu tiến tới xây dựng vùng lúa chất lượng cao, những năm qua, ngành chức năng tỉnh Bình Định không ngừng đưa vào sản xuất, khảo nghiệm nhiều loại giống lúa mới trên nhiều chân đất khác nhau, nhiều mùa vụ khác nhau để chọn ra những giống phù hợp với điều kiện canh tác tại địa phương nhằm bổ sung vào cơ cấu giống lúa của tỉnh.
Chiếm trọn niềm tin nông dân ngay vụ đầu
Sự chú trọng tới công tác giống của ngành nông nghiệp Bình Định đã an tỏa đến các HTX nông nghiệp trong tỉnh. Vụ thu năm 2021, HTX Nông nghiệp Bình Hòa (huyện Tây Sơn, Bình Định) đã phối hợp với Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam (đơn vị trực thuộc Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam - Vinaseed Group) đã tổ chức 2 mô hình sản xuất trình diễn 2 giống lúa VNR10 và ĐB6 đột biến.
Tham quan mô hình trình diễn giống lúa ĐB6 cải tiến tại thôn Vân Trường, xã Bình Hòa (huyện Tây Sơn, Bình Định). Ảnh: V.Đ.T.
Theo ông Nguyễn Thành Long, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Hòa, 2 mô hình sản xuất trình diễn 2 giống lúa VNR10 và ĐB6 cải tiến được triển khai tại thôn Vân Tường với 8 hộ nông dân tham gia. Hộ tham gia mô hình được Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam hỗ trợ 100% lượng giống, được cán bộ kỹ thuật của công ty hướng dẫn quy trình sản xuất xuyên suốt từ đầu đến cuối vụ.
Khi xây dựng những mô hình sản xuất giống lúa VNR10 và ĐB6 cải tiến trên địa bàn, HTX phối hợp chặt chẽ với Công ty Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam tổ chức tập huấn vào đầu vụ và thường xuyên cử cán bộ kỹ thuật bám sát đồng ruộng, tư vấn kỹ thuật sản xuất từng loại giống để đạt hiệu quả cao nhất.
Đối với nông dân xã Bình Hòa, giống ĐB6 không còn xa lạ gì, bởi giống này có mặt trên đồng đất của địa phương từ rất lâu và đã chiếm lĩnh được lòng tin của nông dân. Vụ thu này, lần đầu nông dân xã Bình Hòa sản xuất giống ĐB6 cải tiến, cho thấy tính ưu việt của giống ĐB6 sau khi được cải tiến còn cao hơn giống ĐB6 trước đây.
Nông dân Nguyễn Công Lương ở xóm 1, thôn Vân Tường (xã Bình Hòa), người sản xuất gần 2 sào (500m2/sào) giống lúa ĐB6 cải tiến trong vụ thu này, cho hay: Giống ĐB6 đã được nông dân sản xuất từ lâu, thế nhưng vụ thu này bà con làm giống ĐB6 cải tiến thấy nhiều đặc điểm của giống của giống cải thiện thêm rất rõ. Dễ nhận thấy nhất là giống ĐB6 cải tiến lúa đóng dày hơn, cho năng suất ước đạt đến 85 tạ/ha, cao hơn giống lúa thuần đối chứng đến 10 tạ/ha.
Năng suất lúa ĐB6 cải tiến trong vụ thu năm 2021 tại xã Bình Hòa (huyện Tây Sơn, Bình Định) đạt 85 tạ/ha, cao hơn giống lúa thuần đối chứng 10 tạ/ha. Ảnh: V.Đ.T
Trong khi đó, giống VNR10 đối với nông dân xã Bình Hòa lại thật sự còn “mới toanh”. Tuy nhiên, ngay lần đầu tiên có mặt trên đồng đất xã Bình Hòa, giống VNR10 đã lập tức chiếm lĩnh niềm tin của nông dân bởi năng suất vượt trội và chất lượng gạo ngon.
Nông dân Nguyễn Văn Bình ở xóm 5 thôn Vân Tường (xã Bình Hòa), người vừa sản xuất hơn 2 sào lúa VNR10 trong vụ thu năm 2021, chia sẻ: Là giống lúa thuần, nhưng trước khi bước vào sản xuất, nghe cán bộ kỹ thuật của Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam khuyến cáo là chỉ gieo sạ 5 kg giống/sào (500m2), chúng tôi không khỏi lo lắng.
Bởi, với suy nghĩ là giống lúa thuần mà gieo sạ lượng giống ít như giống lúa lai nên bà con ái ngại lúa sẽ phát triển không kín ruộng. Thế nhưng không ngờ giống lúa này đẻ nhánh rất khỏe, cây lúa đứng kín bưng trên ruộng. VNR10 là giống lúa chất lượng cao mà trong vụ thu này năng suất đạt tới 80 tạ/ha, cao hơn giống lúa thuần đối chứng 5 tạ/ha, trong khi gạo VNR10 lại rất ngon khiến nông dân chúng tôi mê mẩn.
Chống chịu bất ngờ trước nắng nóng
Theo ông Nguyễn Thành Long, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Hòa, vụ thu vừa qua, sản xuất nông nghiệp ở Bình Định gặp nhiều bất lợi do nắng nóng gay gắt kéo dài, cây lúa cũng không ngoại lệ. Riêng 2 mô hình giống VNR10 và ĐB6 cải tiến triển khai trên địa bàn xã Bình Hòa, vào thời điểm lúa trỗ thời tiết có ngày nóng đến gần 40 độ C, thêm gió nam nổi rộ nhưng 2 giống lúa nói trên vẫn chống chịu được, phát triển khỏe và không bị lép hạt.
Tham quan mô hình trình diễn giống lúa VNR10 tại thôn Vân Trường, xã Bình Hòa (huyện Tây Sơn, Bình Định). Ảnh: V.Đ.T
Đặc biệt, 2 giống lúa VNR10 và ĐB6 cải tiến có khả năng chống chịu với các loại sâu bệnh rất tốt, quy trình chăm sóc cũng đơn giản như các giống lúa thuần khác mà năng suất cho vượt trội. Các giống nói trên đều có khả năng đẻ nhánh khá, thời gian trỗ bông đều và trỗ tập trung chỉ từ 5 - 7 ngày.
Hạt trên bông xếp sít, màu hạt vàng sáng, tỷ lệ hạt bạc bụng thấp, số hạt đạt từ 170 đến 190 hạt/bông. “Vụ thu mà giống VNR10 cho năng suất đạt 80 tạ/ha và giống ĐB6 đột biến cho năng suất 85 tạ/ha thì vụ đông xuân 2 giống lúa nói trên còn cho năng suất cao hơn nữa”, ông Nguyễn Thành Long nói.
Theo ông Nguyễn Văn Chính, Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam, giống lúa VNR10 đã được công nhận Giống Quốc gia chính thức năm 2019. Giống VNR10 và ĐB6 có thời gian sinh trưởng trong vụ đông xuân 105 - 110 ngày, vụ hè thu từ 93 - 97 ngày, có đặc điểm thấp cây, đẻ nhánh tập trung, gọn khóm, đạt năng suất trung bình từ 70 - 75 tạ/ha, nếu đầu tư thâm canh sẽ đạt đến 80 - 85 tạ/ha. Cây lúa chống chịu khá tốt với thời tiết và các sâu bệnh hại chính. Hạt gạo trắng, trong không bạc bụng, cơm trắng, bóng, mềm, vị đậm.
“Trong vụ hè thu 2021, Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung ương Quảng Nam sản xuất khoảng 1.500 ha giống lúa ĐB6 và VNR10 tại các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ. Trong vụ đông xuân và cả vụ hè thu năm 2021, giống VNR10 đã được chúng tôi sản xuất khảo nghiệm ở các địa phương như Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định…”, ông Chính cho hay.
Năng suất lúa VNR10 trong vụ thu năm 2021 tại xã Bình Hòa (huyện Tây Sơn, Bình Định) đạt 80 tạ/ha, cao hơn giống lúa thuần đối chứng 5 tạ/ha, chất lượng gạo ngon. Ảnh: V.Đ.T
Cũng theo ông Chính, vụ sản xuất nào các giống nói trên cũng phát huy tối đa ưu điểm về năng suất, khả năng chống chịu đổ ngã, kháng sâu bệnh, được nông dân tham gia mô hình đánh giá cao. Gạo VNR10 được người tiêu dùng rất thích sử dụng bởi chất lượng ngon; hạt gạo trong, không bạc bụng, cơm trắng, mềm, thơm có vị đậm.
Giống ĐB6 cải tiến thuộc nhóm dòng gạo chế biến phục vụ cho nhu cầu lúa gạo hàng hoá, rất phù hợp dùng để làm bánh, bún, nấu rượu và được thương lái ưa chuộng thu mua với giá cao.
"Kết quả 2 mô hình các giống VNR10 và ĐN6 cải tiến tại xã Bình Hòa trong vụ thu 2021 cho thấy: So với giống lúa thuần đối chứng, cây lúa của 2 giống lúa nói trên có kiểu hình cây gọn, cứng cây, đẻ nhánh khỏe, chống đổ ngã tốt.
Cả 2 giống lúa nói trên đều có thời gian sinh trưởng ngắn, phù hợp với cả vụ đông xuân lẫn hè thu. Với kết quả của 2 mô hình, ngành chức năng địa phương và bà con nông dân xã Bình Hòa đồng lòng trong vụ đông xuân 2021 - 2022 tới sẽ tiếp tục đưa vào sản xuất 2 giống lúa VNR10 và ĐB6 cải tiến.
Sau khi sản xuất nhiều vụ mùa liên tục và trên nhiều chân đất khác nhau, nếu 2 giống lúa VNR10 và ĐB6 cải tiến vẫn ổn định các ưu điểm vượt trội thì sẽ đưa vào cơ cấu giống lúa của địa phương để nhân rộng sản xuất”, ông Nguyễn Thành Long, Giám đốc HTX Nông nghiệp Bình Hòa cho biết.
