Hà Nội hiện là một trong những địa phương có tốc độ phát triển bò sữa tương đối nhanh. Tổng đàn bò sữa của TP hiện nay là 14.733 con được chăn nuôi tại 3.203 hộ, chủ yếu là hộ chăn nuôi nhỏ lẻ.
Quy mô chăn nuôi bình quân 4,6 con/hộ. Trong đó 74,5% hộ có quy mô từ 1- 5 con, 23,3% có quy mô từ 6 - 10 con và 2,2% có quy mô > 10 con. Sản lượng sữa đạt 107,5 tấn/ngày. Giá sữa bình quân trên địa bàn TP đạt 12.400 đ/kg.
Cung cấp chất dinh dưỡng đầy đủ, thích hợp là điều hết sức quan trọng đối với sức khoẻ bò sữa và để có năng suất sữa tối đa. Khi khẩu phần được tính toán đúng và chất dinh dưỡng được cung cấp cân đối, sự tiêu hoá thức ăn nhờ vi sinh vật ở dạ cỏ sẽ tối ưu, vì vậy mà hiệu quả sử dụng thức ăn cao hơn, năng suất sữa cũng cao hơn. Khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh (TMR) là cách tốt nhất để đạt mục tiêu này.
TMR là một phương pháp nuôi dưỡng bò sữa mà ở đó tất cả thức ăn thô xanh, thức ăn hạt, phụ phẩm, thức ăn bổ sung khoáng, vitamin được phối hợp thành một hỗn hợp thức ăn hoàn chỉnh dinh dưỡng sau đó cho bò ăn tự do.
TMR lần đầu tiên được giới thiệu ở Mỹ, Nam Phi và Israel vào cuối những năm 1960. Ngày nay đã phổ biến rộng rãi trên thế giới cho cả trại nuôi bò sữa và bò thịt.
1. Lợi ích khi sử dụng thức ăn TMR
Nuôi bò bằng TMR khắc phục được tình trạng bò lựa chọn những loại thức ăn mà chúng thích, vì vậy mà sử dụng được nhiều loại thức ăn hơn, kể cả những loại thức ăn kém ngon miệng.
Khi bò ăn vào một miếng thức ăn từ TMR trong đó đã cân đối các chất dinh dưỡng chính nên môi trường dạ cỏ ổn định hơn, tối ưu cho vi sinh vật hoạt động, vì vậy tiêu hoá thức ăn tốt hơn, giảm thiểu những rối loạn tiêu hoá và trao đổi chất thường gặp so với khi cho ăn riêng rẽ từng loại thức ăn.
Khi tính toán xây dựng khẩu phần, vật chất khô của mỗi nguyên liệu thức ăn đã được xác định, vì vậy vật chất khô của TMR cũng được xác định và khá ổn định trong suốt quá trình bò tiếp nhận thức ăn. Từ số lượng TMR bò tiêu thụ suy ra được chính xác vật chất khô bò tiêu thụ trong ngày. Nói các khác nuôi bò bằng TMR ta dễ dàng xác định được chính xác lượng chất khô khẩu phần mà bò ăn vào.
Nuôi bò bằng TMR, bò dễ dàng thoả mãn chất khô ăn vào hơn so với khi ăn riêng rẽ, vì vậy dễ dàng thoả mãn nhu cầu dinh dưỡng hơn. Thực tế cho thấy bò nuôi bằng TMR cho năng suất sữa tăng từ 1 - 2,5 kg/con/ngày. Mỡ sữa cũng tăng vì quá trình lên men ở dạ cỏ tốt hơn.
2. Khó khăn khi sử dụng TMR
- Không áp dụng được với đàn bò có quy mô nhỏ hơn 50 con, vì phải nhóm lại để cho ăn phù hợp và tối ưu theo các giai đoạn, lứa tuổi, nhóm năng suất, mục đích, giống khác nhau;
- Phải phối hợp khẩu phần cho từng nhóm bò, nếu không thì nhiều bò ở cuối chu kỳ vắt sữa sẽ quá béo.
- Cần đến thiết bị và chi phí bảo trì thiết bị.
- Yêu cầu rất cao về chất lượng nguyên liệu trước khi trộn (độ ẩm, độ dài ngắn của thức ăn thô, độ mịn của thức ăn tinh và tính ổn định của nguyên liệu thức ăn trong một thời gian dài).
- Việc lên khẩu phần chính xác và cân bằng dinh dưỡng cho từng nhóm bò cần chuyên gia giỏi và điều chỉnh thường xuyên.
