Vụ mùa 2013, diện tích, năng suất và sản lượng lúa ở miền Bắc đều giảm, do chuyển đổi một số diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây khác hiệu quả hơn, một phần chuyển sang mục đích phi nông nghiệp và một số nơi bỏ ruộng...
Năng suất toàn miền ước đạt 47,3 tạ/ha, giảm 2,3 tạ/ha. Nguyên nhân do diễn biến phức tạp của sâu bệnh, mưa bão dồn dập, thiếu ánh sáng giai đoạn lúa trỗ bông, phơi màu và kết hạt. Một số diện tích bị nhiễm bệnh bạc lá, rầy nâu, sâu đục thân do mưa nhiều. Chuột phá hại nặng ở nhiều tỉnh...
Diện tích và năng suất giảm khiến sản lượng thóc giảm khoảng 280.000 tấn, tương đương với 5%. Tuy mức giảm không lớn nhưng đã gây ra một số hệ lụy tác động xấu đến kìm chế chỉ số lạm phát, SX và đời sống. Giá lương thực từ đầu tháng 10 đến nay tăng mạnh, từ 20 - 25%. Giá thóc Khang dân 18 đang ổn định xung quanh 6.000 đ/kg thì những ngày qua tăng vọt. Tại Bắc Giang từ 7.300 - 7.500 đ/kg, Hà Nam 7.500 - 8.000 đ/kg và Hà Nội trên 8.000 đ/kg. Một số mặt hàng khác liên quan đến lương thực và sản phẩm chăn nuôi như lợn, gà, rau xanh… cũng tăng mạnh.
Do thời tiết mưa nhiều và sâu bệnh, nhất là bệnh bạc lá, khô vằn và lem lép hạt ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng thóc giống cho vụ ĐX 2014 cả về màu sắc mẫu mã và sức sống hạt giống. Mưa liên tục vào thời điểm thu hoạch, các doanh nghiệp và nông dân SX giống không phơi được, phải sấy đã làm tăng giá thành; chưa kể đến giá đầu vào cao hơn nhiều so với những năm trước. Giá giống lúa vụ ĐX 2014 chắc chắn sẽ cao vì nguồn giống để SX vụ tới hầu hết là giống chuyển vụ.
Giá lương thực tăng cao không chỉ do sản lượng thóc vụ thu, mùa giảm mà còn do những thiệt hại nặng nề của bão số 10 và 11 ở các tỉnh miền Trung. Do tâm lý đám đông, nông dân không bán thóc vì cho rằng giá còn lên, đã làm mất cân đối cung cầu. Hiện XK gạo ở miền Nam gặp khó khăn do lượng thóc còn nhiều. Nhà nước cần sớm có giải pháp điều chuyển gạo ra Bắc để kìm chế và bình ổn giá lương thực.
