Tổng thống Trump không đồng ý nhượng bộ kết quả cuộc bầu cử. Hầu hết các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa, bao gồm cả Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell, vẫn chưa thừa nhận rằng Tổng thống mới đắc cử Joe Biden đã giành chiến thắng.
Và Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết hôm 10/11 là sẽ có một "sự chuyển đổi suôn sẻ sang một chính quyền Trump nhiệm kì thứ hai".
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Đầu tiên, theo quy định luật liên bang, ngày 8/12 sẽ là hạn chót xác nhận kết quả bầu cử của các bang, nhưng hầu hết các bang đã hoàn thành sớm hơn quy định.
Thứ hai, một khi kết quả của tiểu bang được chứng nhận, cử tri đoàn sẽ bỏ phiếu để chính thức chọn Tổng thống tiếp theo, vào ngày 14/12.
Cả hai quá trình này hiện đang được tiến hành để đưa Biden trở thành Tổng thống Hoa Kỳ thứ 46. Tuy nhiên, điều đó có thể thay đổi.
Tình huống nguy hiểm sẽ xảy ra nếu một số sự kết hợp giữa các quan chức nhà nước thuộc Đảng Cộng hòa, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa và các thẩm phán do Đảng Cộng hòa bổ nhiệm cố gắng chặn việc xác nhận kết quả ở các bang quan trọng mà Biden giành chiến thắng hoặc thay thế các đại cử tri ủng hộ Biden bằng các đại cử tri ủng hộ Trump.
Tình hình hiện tại
Hiện tại, Biden dẫn đầu với khoảng cách chênh lệch 146.000 phiếu bầu ở Michigan, 48.000 phiếu bầu ở Pennsylvania, 36.000 phiếu bầu ở Nevada, 20.000 phiếu bầu ở Wisconsin, 14.000 phiếu bầu ở Georgia và 12.000 phiếu bầu ở Arizona. (Tất cả các bang này, ngoại trừ Georgia và Arizona, đã được mọi nhà phân tích bầu cử xướng tên người chiến thắng là Biden).
Để Trump có được 270 phiếu đại cử tri, ông sẽ phải thay đổi kết quả ở ít nhất ba trong số các bang đó.
Ở một số tiểu bang này, việc kiểm phiếu lại có thể xảy ra. Đối với một cuộc bầu cử có kết quả thắng sít sao ở một tiểu bang, kiểm phiếu lại có thể thay đổi kết quả. Nhưng thực tế cho thấy việc kiểm kê lại thường không thay đổi nhiều số liệu ban đầu.
Trong số hơn hai chục cuộc kiểm phiếu lại trên toàn tiểu bang kể từ năm 2000, số phiếu bầu ban đầu nhiều nhất đã thay đổi sau cuộc kiểm phiếu lại là 1.247 phiếu (đó là cuộc bầu cử Tổng thống ở Florida năm 2000).
Vì vậy, khó có thể mong đợi các cuộc tái kiểm phiếu sẽ cứu được Trump khi số phiếu bầu của ông kém ít nhất 12.000 phiếu ở tất cả các bang nói trên.
Xác nhận kết quả và đại cử tri là hai bước quan trọng tiếp theo
Khi việc kiểm phiếu (và trong một số trường hợp là kiểm phiếu lại) hoàn tất, bước tiếp theo là các quan chức ở các bang chính thức xác nhận tổng số phiếu bầu này - và sau đó, chính thức chỉ định nhóm đại cử tri đã chọn của người chiến thắng (những người tạo nên Cử tri đoàn và bỏ phiếu bầu chọn Tổng thống tiếp theo).
Các thành viên Đảng Cộng hòa, những người có thiện cảm với việc Trump từ chối nhượng bộ, chẳng hạn như McConnell, đã chỉ ra hai quy trình này – xác nhận kết quả kiểm phiếu và đại cử tri - là phương thức cuối cùng làm thay đổi kết quả bầu cử.
“Tại một số điểm ở đây, chúng tôi sẽ tìm ra cuối cùng ai đã được xác nhận thắng cử ở mỗi tiểu bang này và Đại cử tri đoàn sẽ xác định người chiến thắng,” McConnell nói hôm 10/11.
Các quan chức nhà nước dường như không ủng hộ Trump
Vấn đề là liệu Trump có đủ bằng chứng để khẳng định rằng cuộc bầu cử là gian lận và khiến nhiều nhà lập pháp Đảng Cộng hòa, quan chức nhà nước hoặc thẩm phán do Đảng Cộng hòa bổ nhiệm đứng chung hàng ngũ hay không.
Những dấu hiệu ban đầu có vẻ không có lợi cho Trump. Trong 6 bang dao động, chỉ có Ngoại trưởng Brad Raffensperger của Georgia thuộc Đảng Cộng hòa và ông đã bác bỏ những khẳng định rằng gian lận cử tri đã thay đổi kết quả bầu cử.
Ở Arizona, mặc dù Đảng Cộng hòa kiểm soát chính quyền tiểu bang, nhưng Katie Hobbs, người chịu trách nhiệm xác nhận các cuộc bầu cử của tiểu bang Hobbs nói vào tuần trước: “Chúng tôi không có bất thường, chúng tôi không có gian lận,” .
Pennsylvania và Nevada cũng có các lãnh đạo của Đảng Dân chủ. Ở Wisconsin và Michigan, các hội đồng lưỡng đảng chịu trách nhiệm xác nhận kết quả bầu cử. Tất cả bốn bang đều có thống đốc Đảng Dân chủ. Không ai trong số họ sẽ vào hùa với những tuyên bố vô căn cứ của Trump rằng kết quả bầu cử đã bị đánh cắp.
Lợi thế nhỏ nhoi
Đảng Cộng hòa vẫn có một lợi thế là kiểm soát các cơ quan lập pháp của tiểu bang ở năm bang trong số đó (Michigan, Wisconsin, Pennsylvania, Arizona và Georgia). Liệu các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa này có cố gắng lật ngược kết quả của bang họ bằng cách bổ nhiệm các đại cử tri của Trump, thay vì của Biden?
Hạ nghị sĩ bang Wisconsin Joe Sanfelippo đã tán thành ý tưởng này. “Bạn phải loại bỏ cuộc bầu cử này và có một cuộc bầu cử hoàn toàn mới, hoặc chúng tôi để các đại biểu của chúng tôi tham gia Cử tri đoàn bỏ phiếu cho người mà họ nghĩ hợp pháp dành thắng”, ông Sanfelippo nói trong tuần này.
Trong khi đó, lãnh đạo phe đa số thuộc đảng Cộng hòa của bang Pennsylvania, Jake Corman (R), từ lâu đã tuyên bố rằng cơ quan lập pháp bang không đóng vai trò gì trong việc lựa chọn đại cử tri. Nhưng trong những ngày gần đây, Corman đã bắt đầu phần nào thay đổi giọng điệu khi nói rằng đây sẽ là trường hợp “nằm trong những trường hợp bình thường”.
Tuy nhiên, ở cả Pennsylvania và Wisconsin, có một quy trình được hệ thống hóa trong luật tiểu bang để chọn đại cử tri và nó ngăn chặn cơ quan lập pháp tham gia. Hơn nữa, cả hai bang đều có thống đốc Đảng Dân chủ, vì vậy các cơ quan lập pháp không thể thông qua một luật mới thay đổi các quy tắc này trong thực tế.
Ngoại trừ trường hợp sau: Các thẩm phán của Tòa án Tối cao Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh gần đây đã chấp nhận một lý thuyết pháp lý mà theo cách nói của Gorsuch, “các cơ quan lập pháp tiểu bang - không phải thẩm phán liên bang, không phải thẩm phán tiểu bang, không phải thống đốc tiểu bang, không phải quan chức tiểu bang - chịu trách nhiệm chính trong việc thiết lập các quy tắc bầu cử”.
Nếu ba thẩm phán khác của Tòa án tối cao đồng ý với lối suy nghĩ này, họ có thể cấp cho các cơ quan lập pháp mang tính đảng phái của các bang nhiều thời gian hơn để thực hiện những gì họ muốn trong các cuộc bầu cử, mà không phải lo lắng về sự phủ quyết của thống đốc, ngoại trưởng các bang hoặc hội đồng bầu cử.
Và trong số các cơ quan lập pháp bang mang tính đảng phái đó muốn chỉ định các đại cử tri ủng hộ Trump có nhiệm kỳ thứ hai thì có thể Tòa án Tối cao sẽ đồng ý.
Viễn cảnh xa vời nhưng vẫn có khả năng
Tóm lại: một kịch bản để Trump lật ngược kết quả bầu cử là các cơ quan lập pháp của Đảng Cộng hòa ở nhiều bang bỏ qua các Thống đốc của họ và bất chấp luật pháp bang của họ bằng cách bổ nhiệm các đại cử tri của Trump thay vì của Biden và để các thẩm phán Tòa án Tối cao do Đảng Cộng hòa chỉ định thong qua.
Đó là một viễn cảnh xa vời khi Biden dường như có nhiều người ủng hộ ở nhiều bang.
Nhưng thật khó để tuyên bố thẳng thừng là điều đó sẽ không xảy ra. Đảng phái có thể có ảnh hưởng mạnh mẽ, và Trump đang cố gắng làm cho “kết quả bầu cử đã bị đánh cắp” thành lập trường chung của Đảng Cộng hòa.
Vì vậy, để biết những gì có thể xảy ra trong những tuần tới, cần theo dõi xác nhận kết quả bầu cử của tiểu bang, các nhà lập pháp của tiểu bang - và tất nhiên, tiến trình của các vụ kiện mà đội ngũ tranh cử của Trump đang tiến hành.
Nếu quy trình xác nhận kết quả bầu cử và quy trình bổ nhiệm đại cử tri vẫn đi đúng hướng, thì tuyên bố hùng hồn từ các đồng minh của Trump sẽ chỉ là lời nói suông.
Nhưng nếu bắt đầu có hiện tượng những xác nhận bị trì hoãn bởi các tòa án hoặc các nhà lập pháp tiểu bang chuẩn bị nỗ lực nghiêm túc để bổ nhiệm những đại cử tri của riêng họ, thì nỗ lực của Trump có thể thực sự thành công.