HTX rau an toàn Phước Hiệp tại huyện Cần Giuộc điển hình của tỉnh Long An về sản xuất rau VietGAP. Trên nền tảng được thành lập năm 2007, với tôn chỉ mục đích là chuyên sản xuất rau sạch, ngay từ thuở ban đầu, HTX đã thu hút được 110 thành viên và trên 60 hộ tham gia liên kết sản xuất với tổng diện tích canh tác gần 100 ha. Tuy so với các HTX lĩnh vực lúa hay cây ăn quả thì diện tích trên không phải lớn, nhưng trong làng sản xuất rau sạch tại Long An, thậm chí cả khu vực Tây Nam bộ thì chưa có HTX nào có tổ chức và lực lượng hùng hậu như vậy.
Một góc khu sơ chế rau của HTX Phước Hiệp. Ảnh: Trần Trung.
Có thể nói, trải qua nhiều khó khăn, đến nay HTX đã khẳng định vị thế với các dòng sản phẩm rau, củ, quả an toàn, chất lượng vượt trội. Minh chứng, HTX Phước Hiệp là một trong những HTX rau an toàn đầu tiên trên địa bàn huyện Cần Giuộc được công nhận chuỗi an toàn thực phẩm. Nhờ bảo đảm tiêu chuẩn về an toàn, vệ sinh thực phẩm, các sản phẩm của HTX không chỉ chiếm lĩnh thị trường trong tỉnh mà còn có chỗ đứng vững chắc tại TP.HCM và các tỉnh lân cận. Với chất lượng tốt và an toàn, sản phẩm của HTX cũng được thu mua với giá ổn định cao hơn thị trường từ 2.000 – 3.000 đồng/kg.
Dẫn chúng tôi thăm khu sản xuất khang trang, với đội ngũ lao động lành nghề gần 20 người đang tất bật sơ chế sản phẩm chuẩn bị xuất đi các hệ thống siêu thị trong khu vực và TP.HCM, ông Trần Thanh Minh - Chủ tịch HĐQT HTX tâm sự, lúc đầu thành lập, do chưa có kinh nghiệm từ khâu vận hành tổ chức cho đến phân loại đầu vào, đầu ra HTX cũng té lên té xuống bầm dập. Sau nhiều lần thất bại, từ những kinh nghiệm trước và quyết tâm tiếp tục đứng lên, HTX mỗi ngày một lớn mạnh.
Nếu như lúc thành lập vốn điều lệ của HTX chỉ vỏn vẹn 50 triệu đồng, sau khi ăn nên làm ra, lợi nhuận cả tỷ đồng, tại đại hội thành viên gần đây đã thống nhất nâng lên 450 triệu đồng. Nhờ có vốn mạnh, hiện 30 nhân viên lao động thường xuyên gồm tổ sơ chế, tài xế, kế toán và ban lãnh đạo HTX đều có lương. Khi có nguồn lực, bất kể cuộc họp nào HTX cũng mạnh dạn chi tiền trà nước, 30 ngàn đồng/ người/ngày. Ngoài ra, trong các lễ cưới, tang lễ thân sinh phụ mẫu của hội viên, HTX cũng chi 800.000/suất. Một phần lợi nhuận thì xây dựng quỹ để thăm tặng quà dịp lễ tết và giúp vốn cho những thành viên khó khăn, nhờ vậy số lượng xin gia nhập HTX ngày một đông.
Chia sẻ bí quyết thành công của mình, ông Trần Thanh Minh cho biết thêm, để được như ngày hôm nay, quan trọng nhất là phải tập hợp những người đồng chí hướng, đoàn kết nội bộ, tiếp đến thẩm định đối tác đầu vào, đầu ra và đặc biệt cần có bản lĩnh khi ký kết và thương lượng hợp đồng đem lại càng nhiều lợi ích cho HTX và thành viên càng tốt.
Ông Trần Thanh Minh (giữa) giới thiệu các sản phẩm phân hữu cơ, vi sinh tại của hàng của HTX cho các thành viên về ứng dụng vào sản xuất. Ảnh: Trần Trung.
Ban đầu mình nóng vội, mình kết nạp xã viên hàng loạt, vốn điều lệ ít, số lượng thành viên quá lớn, mặt mạnh là lực lượng, hàng hóa dồi dào, nhưng lợi nhuận chia nhỏ, sau nhiều đợt kết nạp, sàng lọc, đến nay 100% các thành viên đều sản xuất VietGAP, có nhật ký sản xuất.
Ngoài ra, thời điểm đó, khâu thẩm định đối tác còn yếu, đối tác tốt không ít, đối tác xấu cũng rất nhiều, có thời điểm, sau ký chốt được hợp đồng, hoàn tất giao hàng nhưng tới thời kỳ thanh toán họ trốn mất. Nhiều khi ký hợp đồng lớn, một đơn hàng của HTX có lúc lên đến mấy trăm triệu/ngày, kế toán lại không thu tiền được, phải mướn luật sư, rồi ra tòa phải mất rất nhiều thời gian và rất gian nan mới đòi lại được, thậm chí nhiều đơn phải mất trắng do không tìm ra địa chỉ, nhân thân đối tác.
Tương tự, khâu đầu vào cũng rất quan trọng bởi ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất, bởi đặc thù cây rau có thời gian canh tác ngắn, đối với các loại ăn lá từ khi trồng đến thu hoạch chỉ mất 20 ngày, hành lá 60 ngày, chỉ cần phân bón giả, kém chất lượng là cả vụ thất bại, không chỉ hao tốn tiền của, công sức mà còn không đủ lượng hàng cung ứng đối tác.
Nhờ sản xuất chuẩn, vùng nguyên liệu lớn, hiện đối tác về nhiều, các đối tác sẽ tự cạnh tranh với nhau. Đối với vật tư đầu vào, trước khi ký với đối tác nào, HTX nhận hàng mẫu, chỉ định 2-3 thành viên test thử, nếu hiệu quả không như cam kết sẽ loại ra. Đối với đầu ra, HTX thương lượng làm sao giá cả phải tương xứng với rau sạch do HTX sản xuất. Từ lúc thành lập đến nay, hàng chục đơn vị, có cả những đơn vị tầm cỡ đến chào hàng nhưng đều bị loại ra do không đạt yêu cầu. HTX chỉ giữ lại 4 đơn vị uy tín.
Theo Phòng NN-PTNT huyện Cần Giuộc, với mục tiêu xây dựng vùng hạ Cần Giuộc thành vựa rau sạch của tỉnh, những năm qua ngành nông nghiệp và các địa phương đã dốc nhiều công sức, tiền của cho đề án phát triển nông nghiệp an toàn trong đó xác định các HTX là “chìa khóa” thay đổi tư duy sản xuất.
Theo đó, để triển khai hiệu quả, huyện đã chọn HTX rau an toàn Phước Hiệp làm mô hình điểm từ đó nhân rộng. Đến nay, huyện có 31 hợp tác xã và 95 tổ liên kết sản xuất, trong đó có 10 hợp tác xã và 1 tổ hợp tác rau được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP.
Từ mô hình điểm là HTX rau an toàn Phước Hiệp, nhiều HTX và tổ hợp tác rau an toàn khác đã hình thành. Ảnh: Nguyễn Thủy.
“Với chìa khóa là các HTX đang dần thay đổi tư duy sản xuất của người dân huyện Cần Giuộc, các mô hình sản xuất an toàn ngày càng được mở rộng, nông dân nâng cao ý thức trong việc sử dụng phân bón hữu cơ, xây dựng hệ thống tưới tự động, thuốc trừ sâu sinh học, sử dụng nhà màng, nhà lưới, sản phẩm làm ra có chất lượng hơn, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn đã mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế, từng bước hình thành các vùng sản xuất hàng hóa cho năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế cao, đồng thời đảm bảo tính ưu việt về môi trường sinh thái…” ông Ngô Bảo Quốc - Trưởng phòng NN&PTNT huyện Cần Giuộc nhấn mạnh.
