Chuỗi cung ứng thực phẩm bị đại dịch Covid-19 làm tê liệt, từ vận chuyển cho đến lực lượng lao động, khiến thế giới tiếp tục không đủ hàng hóa tiêu dùng và cuối cùng là tăng chi phí hàng tạp hóa tiêu dùng trên toàn cầu vào năm ngoái.
Mặt hàng thịt đã và đang sẵn sàng trở thành tác nhân gây lạm phát lương thực toàn cầu và là một phần của cuộc tranh luận ngày càng gay gắt về xu hướng lạm phát tổng thể.
Cụ thể, thịt đang là nguồn gốc gây tranh cãi về những gì các Ngân hàng Trung ương và những nhà hoạch định chính sách nên làm để hỗ trợ nền kinh tế phục hồi sau đại dịch.
Giờ đây, nông dân - đặc biệt là những người chăn nuôi gia súc, lợn và gia cầm - đang bị sức ép bởi giá ngô và đậu tương cao nhất trong bảy năm. Tình hình này đã làm tăng chi phí thức ăn cho đàn gia súc lên ít nhất 30%.
Để duy trì lợi nhuận, các nhà sản xuất bao gồm Tyson Foods Inc. đang tăng giá. Điều này sẽ làm xáo trộn các chuỗi cung ứng và nhiều dấu hiệu cho thấy giá thịt bò, thịt lợn và thịt gà sẽ cao hơn trên khắp thế giới trong vài tháng tới.
"Khi giá ngũ cốc tăng nhiều nhất có thể, nó bắt đầu tác động ồ ạt đến việc kinh doanh", Mark Gorton, Giám đốc điều hành tại nhà sản xuất gà tây truyền thống của Anh, cho biết.
Lần cuối cùng ngũ cốc đắt như vậy là sau đợt hạn hán năm 2012 của Hoa Kỳ, và giá thịt tăng chóng mặt.
Tiêm vacxin hứa hẹn mang lại cuộc sống bình thường và các chương trình kích thích tài khóa lên tới hàng nghìn tỷ đô la đã được kỳ vọng sẽ giải phóng nhu cầu bị dồn nén và khiến giá tiêu dùng tăng vọt. Thị trường trái phiếu Mỹ và châu Âu đang phát đi tín hiệu cho thấy lạm phát đã quay trở lại. Kỳ vọng lạm phát một năm của người Mỹ tuần trước đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2014.
Các nguyên nhân đang thúc đẩy giá thức ăn chăn nuôi gồm: thời tiết mùa vụ xấu làm thu hoạch thế giới giảm; Nhu cầu ngày càng cao; Trung Quốc, nước mua hàng hóa lớn nhất, đang thu mua số lượng kỷ lục nguồn cung sẵn có để tái đàn lợn ngày càng mở rộng.
Các nhà sản xuất thịt ở các nước xuất khẩu lớn đang cảm thấy tác động của chi phí ngũ cốc cao hơn. Tại Brazil, chi phí chăn nuôi gà đã tăng 39% trong năm ngoái do thức ăn chăn nuôi, theo Embrapa, một cơ quan nghiên cứu nông nghiệp thuộc sở hữu nhà nước. Ngân hàng Itau BBA cho biết chi phí đã tăng trở lại vào tháng trước khoảng 6%.
Ở châu Âu, lợi nhuận từ các hoạt động chăn nuôi đã giảm xuống do sự kết hợp của chi phí thức ăn cao và nhu cầu bị hạn chế từ việc đóng cửa do đại dịch Covid-19. Theo nhà phân tích cấp cao Chenjun Pan của Rabobank, một số nông dân chăn nuôi lợn nhỏ hơn có thể buộc phải rời khỏi thị trường.
Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc cho biết giá thịt toàn cầu trong tháng 1 đã tăng tháng thứ tư liên tiếp.
Kể từ ngày 1/12/2020, giá ngô giao kỳ hạn trên sàn giao dịch Chicago đã tăng 28% và đậu tương tăng 18%.
Dịch bệnh động vật cũng có thể đẩy giá thịt lên cao, với các khu vực châu Âu và châu Á đang bùng phát dịch cúm gia cầm. Một loại virus gây bệnh Dịch tả lợn Châu Phi vẫn đang lây lan ở một số quốc gia. Gần đây nhất, nó đã khiến một công ty lợn hơi của Philippines phải rời khỏi ngành.
Thu hẹp chăn nuôi
Giá thịt tại các cửa hàng tạp hóa bán lẻ tăng cao nhất sau khi nông dân thu hẹp chăn nuôi do lợi nhuận giảm. Will Sawyer, chuyên gia kinh tế về protein động vật tại Ngân hàng CoBank ACB, cho biết đó là một quá trình cần thời gian, có nghĩa là có độ trễ giữa lạm phát chi phí thức ăn chăn nuôi và giá tiêu dùng tăng.
Tại Mỹ, các hoạt động chăn nuôi gia súc và gia cầm đã bắt đầu thu hẹp do lợi nhuận thấp trong bối cảnh đại dịch. Theo số liệu của chính phủ, đàn lợn Mỹ trong tháng 12/2020 giảm 0,9% so với năm trước và đàn bò trong tháng 1/2021 giảm 0,2%.
Lợi nhuận của gia súc đã giảm. CRI Feeders ở Oklahoma, một khu chăn nuôi với 42.000 con vật ăn ngô, đang hòa vốn, theo đồng chủ sở hữu Scott Anderson cho biết. Hạn hán mở rộng đang làm khô héo đồng cỏ và giá thức ăn chăn nuôi đã tăng 30%.
Theo Clayton Huseman, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Chăn nuôi Kansas, những thách thức về thị trường và thời tiết có thể sẽ thúc đẩy các chủ trang trại thu hẹp quy mô.
“Trong vài năm tới, chúng tôi hy vọng nguồn cung sẽ thắt chặt hơn”, Huseman nói.