‘Mắt thần’ giữ rừng bình yên

Huyện Mang Yang (tỉnh Gia Lai) có diện tích rừng tự nhiên trên 48.000ha, với địa hình chia cắt phức tạp, thường xuyên bị các đối tượng xâm hại, gây khó khăn cho công tác quản lý bảo vệ rừng. Trước tình hình trên, UBND huyện Mang Yang đã tổ chức khảo sát và tiến hành lắp đặt camera tại nhiều vị trí trọng điểm trên địa bàn các xã. Nhờ đó, camera mang lại hiệu quả tích cực, những cánh rừng rộng lớn được giữ nguyên vẹn.

'Mắt thần' giữ rừng hiệu quả

Xã Hra (huyện Mang Yang) có gần 395ha rừng ở tiểu khu 489, nơi còn nhiều loại cây gỗ quý, luôn bị lâm tặc nhòm ngó, tìm cách khai thác trái phép. Lo sợ rừng bị "chảy máu", xã Hra đã lắp 2 camera tại vị trí trọng điểm dọc làng Đê Kôn, đồng thời lập chốt chặn bảo vệ.

Ghi nhận tại cánh rừng thuộc làng Đê Kôn, camera được lắp tại điểm cố định ngay ngã 3 đầu làng, bên cạnh là chốt bảo vệ rừng. Từ camera, các lực lượng chức năng chức năng có thể theo dõi, giám sát 24/24 giờ để kịp thời phát hiện sớm các đối tượng xâm hại rừng tại tiểu khu 489.

Đang trồng keo lai cách chốt bảo vệ rừng không xa, anh Nư (dân tộc Ba Na, làng Đê Kôn) cho biết, khoảng 3 - 4 năm trước, trong làng thường xảy ra tình trạng khai thác gỗ trái phép, nhưng khoảng hơn 1 năm nay, từ khi có camera giám sát việc đó không còn xảy ra nữa. Hiện người dân trong làng vào rừng chủ yếu vận chuyển keo lai, bạch đàn… còn người lạ có biểu hiện nghi vấn không dám xuất hiện khu vực này.

Anh Hriu, trưởng thôn Đê Kôn (xã Hra) cho biết, cả cộng đồng làng Đê Kôn được giao khoán bảo vệ toàn bộ diện tích rừng tại tiểu khu 489. Từ khi đặt camera, việc quản lý bảo vệ rừng của nhà nước nói chung và cộng đồng làng Đê Kôn nói riêng đã mang lại hiệu quả, giúp người dân phát hiện kịp thời các vụ vận chuyển gỗ trái phép. “Có camera, lâm tặc cũng e ngại khi vào rừng khai thác gỗ nên các vụ vi phạm gần như không còn”, anh Hriu chia sẻ.

Cũng theo anh Hriu, trước đây khi chưa có camera, lực lượng chức năng cũng như người dân nhận giao khoán bảo vệ rừng rất vất vả trong công tác bảo vệ rừng. Họ phải đi rất nhiều con đường để tuần tra, canh gác, thấy ai chở gỗ vi phạm lập tức ngăn chặn, đồng thời báo chính quyền xử lý.

Ông Hoàng Xuân Hiệp, kiểm lâm viên xã Hra (Hạt Kiểm lâm huyện Mang Yang) cho biết, từ khi giao diện tích rừng tại tiểu khu 489 cho cộng đồng làng Đê Kôn, chúng tôi cũng tham mưu thành lập 4 tổ bảo vệ rừng, mỗi tổ 20 người, phối hợp với lực lượng kiểm lâm khu vực tổ chức tuần tra bảo vệ và thông tin đến các cơ quan chức năng những nghi vấn, những đối tượng xấu có biểu hiện phá rừng.

Đánh giá về hiệu quả của việc lắp camera giám sát, ông Hiệp cho biết: “Việc lắp camera giống như 'mắt thần' vừa bảo vệ rừng, vừa giám sát tình hình trật tự an ninh trên địa bàn xã”.

Nhân rộng ra toàn tỉnh

Huyện Mang Yang được xem là địa phương tiên phong lắp đặt camera giám sát giúp bảo vệ rừng hiệu quả. Cách làm này cũng đã nhận được sự hưởng ứng của các địa phương, đơn vị trên địa bàn tỉnh Gia Lai để triển khai thực hiện việc lắp đặt camera nhằm theo dõi, giám sát, phục vụ công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Chia sẻ về ý tưởng lắp camera giám sát, ông Krung Dam Đoàn, Phó Chủ tịch UBND huyện Mang Yang cho biết, trước đây huyện được biết đến là “điểm nóng” về vấn nạn khai thác gỗ trái phép. Tuy nhiên, lực lượng chức năng lại không đủ trang thiết bị và chứng cứ để truy bắt lâm tặc. Câu hỏi làm cách nào để hạn chế tình trạng phá rừng một cách hiệu quả nhất luôn được đưa ra tại các cuộc họp.

Sau đó, nhận thấy quỹ dịch vụ môi trường rừng tại địa phương vẫn còn, huyện Mang Yang gợi ý lắp đặt camera để giám sát công tác quản lý, bảo vệ rừng và đã được ủng hộ.

Ngay lập tức, UBND huyện Mang Yang đã chỉ đạo Hạt kiểm lâm, Công an huyện, chính quyền các xã đi khảo sát những địa điểm cần phải đặt camera để mang lại hiệu quả nhất. Sau khi các xã báo cáo về, huyện đã quyết định cho triển khai lắp 19 camera thuộc những vị trí trọng điểm tại 8 xã trên địa bàn. Với tổng kinh phí dự toán gần 300 triệu đồng, camera giám sát chính thức đi vào hoạt động từ đầu năm 2023.

Nhận xét về hiệu quả của camera giám sát, ông Đoàn cho biết, đến khoảng cuối năm mới có đánh giá cụ thể về hiệu quả của hệ thống camera giám sát. Tuy nhiên, theo đánh giá trực quan, việc đặt camera ở những vị trí “nhạy cảm” đã khiến cho các đối tượng xấu phải nhát tay, không dám rầm rộ khai thác gỗ trái phép. Nhờ camera, một số vụ việc vận chuyển củi trái phép của người dân cũng được các lực lượng chức năng trích xuất để xử lý kịp thời. Ngoài ra, camera còn phục vụ cho công tác giám sát tình trạng khai thác khoáng sản trên địa bàn.

Cũng theo ông Đoàn, trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục khảo sát để lắp đặt thêm các camera giám sát ở nhiều vị trí khác nhau, với mục tiêu làm sao giảm thiểu tình trạng phá rừng đạt hiệu quả cao nhất.

Với cách làm hay của huyện Mang Yang, Sở NN-PTNT Gia Lai ngay sau đó đã chỉ đạo các địa phương rà soát, thống kê các địa điểm lắp đặt camera phục vụ công tác quản lý, bảo vệ rừng. Theo đó, để có cơ sở đánh giá hiệu quả của việc lắp đặt, sử dụng camera trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, tổ chức triển khai thực hiện tại nhiều địa phương, Sở NN-PTNT đề nghị các huyện phối hợp rà soát, thống kê các địa điểm đã lắp đặt, các địa điểm dự kiến cần lắp đặt hoặc đã có kế hoạch, phương án lắp đặt camera phục vụ công tác quản lý, bảo vệ rừng. Đồng thời, xác định các khó khăn, vướng mắc, bất cập, đề xuất, kiến nghị trong việc lắp đặt, sử dụng, duy trì hoạt động của camera.