Vùng ven biển dưới chân Vũng Chùa - Đảo Yến (thuộc xã Quảng Đông, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình) rộng hàng trăm ha, khá kín gió và không nằm trong tuyến hàng hải nên khá thuận tiện cho việc phát triển nuôi biển.
Những năm gần đây, nhiều người dân ở xã Quảng Đông đã tự phát làm nhà bè để nuôi các loại đặc sản biển như cá bớp, cá mú, ốc hương…
Tuy nhiên, theo ông Trần Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Đông thì các hộ dân đều nuôi trồng theo kiểu tự phát, chưa có kinh nghiệm nên tiềm ẩn rủi ro cao. Nhiều bà con được một vụ lãi sau đó thì thất bát liên tục nên chưa tạo được điểm nhấn, chưa thu hút việc phát triển nghề nuôi biển để phát huy tiềm năng lợi thế.
Để hỗ trợ cho bà con sớm có được lợi thế tạo nên nghề nuôi biển, Chi cục Thuỷ sản (Sở NN - PTNT tỉnh Quảng Bình), đã hỗ trợ mô hình nuôi cá bớp trên vùng biển xã Quảng Đông, cho gia đình các hộ Lê Đức Hậu, Nguyễn Đình Uynh tham gia.
Mô hình có 6 lồng nuôi, mỗi lồng có diện tích 12 mét vuông, được kết cấu giàn quây lưới và phao nổi bằng công nghệ Na Uy. Lưới bao xung quanh có chiều sâu xuống đáy biển khoảng 5m. Cá bớp giống (có trọng lượng khoảng 0,5 kg/con), được thả xuống với mật độ 240 con/lồng bè.
Chi cục Thủy sản cử chuyên viên chỉ đạo, giám sát việc thực hiện mô hình nuôi biển. Hàng tháng chuyên viên được giao chỉ đạo mô hình kiểm tra thực tế, hướng dẫn quy trình kỹ thuật nuôi và kiểm tra chất lượng, thức ăn, vật tư thiết bị mà hộ dân đã đầu tư và tốc độ phát triển của cá.
Thức ăn chủ yếu các loại cá biển tươi (cá nục, cá cơm,...). Anh Lê Đức Hậu cho hay, nguồn cá thức ăn được mua tại cơ sở Mai Thị Phương tại xã Kỳ Lợi, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh. Các loại cá tạp được thu mua từ các hộ dân khai thác biển khác.
Anh Hậu cũng cho hay, cá nuôi được cho ăn một đến hai lần mỗi ngày. Cá không quá nhỏ có thể để nguyên con thả vào cho ăn hoặc dùng máy cắt nhỏ để cho ăn theo từng giai đoạn phát triển của cá. Lượng thức ăn được điều chỉnh tùy theo tình hình thời tiết, nhu cầu bắt mồi của cá bớp.
Khi chúng tôi ra lồng bè nuôi, anh Nguyễn Đình Uynh cũng đã bê hơn chục thùng nhựa đựng cá nục tươi để cho cá nuôi ăn. Khi anh đổ cá nục xuống, từng đàn cá bớp nhao lên tranh mồi làm nước bắn cao vọt lên, làm ướt áo của mọi người. Anh Uynh bảo: “Tính đến nay, lượng cá làm thức ăn cũng đã trên 4,5 tấn. Mấy hôm nay biển động nên nước không được trong. Hôm nào trời đẹp có thể nhìn đếm được từng con cá. Nhìn cá mà không muốn rời đi”.
Thạc sỹ Võ Phan Bình, chuyên viên phụ trách mô hình cho hay, quá trình nuôi cá bớp có tốc độ sinh trưởng, phát triển tốt hơn phương án đã được phê duyệt. Sau gần 6 tháng nuôi, cá đạt kích cỡ theo phương án đã được phê duyệt...
Trong quá trình nuôi cá sử dụng hoàn toàn bằng thức ăn tươi sống, làm cho lồng nuôi dễ bị ô nhiễm. Do vậy, cần phải quản lý chặt chẽ lượng thức ăn hàng ngày, không để bị thừa. Thường xuyên kiểm tra vớt bỏ toàn bộ thức ăn thừa,... để tránh ô nhiễm môi trường nước.
Điều cần quan tâm là định kỳ kiểm tra các yếu tố môi trường trong lồng nuôi để có biện pháp xử lý kịp thời. Phải vệ sinh và thay lưới lồng 1-2 tháng/lần để đảm bảo thông thoáng cho lồng nuôi. Khi cần thì kịp thời bảo dưỡng hoặc thay thế để giảm thiểu rủi ro do hư hỏng lồng.
Sau gần 6 tháng nuôi, cá có trọng lượng khoảng 5 kg/con. Những con cá vượt đàn có trọng lượng gần 7 kg/con.
Theo các anh Hậu, Uynh, sản lượng của 6 lồng nuôi khoảng trên 1,2 tấn cá thương phẩm. Giá thương lái mua hiện tại thời điểm này là 200 ngàn đồng/kg, sẽ cho doanh thu khoảng 1,2 tỷ đồng. Sau khi trừ các khoản chi phí như nhân công, thức ăn, giống, vật liệu làm phao,… phần lãi thu về khoảng 200 triệu đồng.
“Nếu nuôi vụ thứ hai thì chi phí sẽ giảm nhiều hơn, tính công của mình vào thu nhập thì sẽ cho mức lãi trên 300 triệu đồng”, anh Hậu nói chắc chắn.
Cùng với các anh Hậu, Uynh nuôi cá bớp, còn có các anh Nguyễn Thái, Nguyễn Tùi phát triển nuôi cá mú, ốc hương gần trong khu vực. Theo anh Nguyễn Thái, những gia đình tham gia nuôi biển ở đây đều có trách nhiệm cộng đồng với nhau.
“Chúng tôi chia sẻ với nhau trong công việc như bảo vệ tài sản, đối tượng nuôi cho nhau. Bố trí các ca trực hợp lý khi trời đẹp hay thời tiết bất thường để kịp thời hỗ trợ cho nhau khi cần thiết. Tài sản ở đây là riêng biệt, nhưng ai cũng có trách nhiệm bảo vệ như chính của mình”- anh Thái bộc bạch.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Ngọc Linh, Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ sản Quảng Bình cho hay: “Trên cơ sở thành công của các mô hình nuôi biển, chúng tôi tham mưu cho ngành trong việc quy hoạch vùng nuôi, đối tượng nuôi ở biển Quảng Đông và những vùng có điều kiện tương tự. Qua đó, sẽ mở hướng đi mới trong nuôi biển tại địa phương”.