Tây Nguyên mùa này, hầu hết những vườn cà phê còn xanh trái. Lác đác đã có những chùm chuyển sang màu chín. Một mùa thu hoạch cà phê đang chuẩn bị bắt đầu với bà con. Năm nay, mùa mưa có khả năng kết thúc vào khoảng những ngày cuối tháng 10 đến đầu tháng 11/2022, riêng khu vực phía đông tỉnh Đắk Lắk khả năng kết thúc muộn hơn khoảng 1 tháng.
Với chị Nguyễn Thị Thu, ngụ huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk, cùng nhiều bà con nơi đây thì chỉ tính riêng cây cà phê, hiện nay, nhà vườn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn. Mỗi giai đoạn đều có những cái khó riêng. Như mùa thu hoạch thì gặp mưa bão, khát nhân công thu hái, giá cà phê trồi sụt thất thường… Mùa khô lại phải tìm cách giúp cây chống chịu với những yếu tố bất lợi của thời tiết. Bởi, nhiều năm qua, vào mùa khô, nhiều khu vực ở Tây Nguyên nguồn nước cạn kiệt, không đủ cung cấp cho cây trồng.
Nhu cầu nươc tưới cho cà phê mùa khô hạn hết sức quan trọng.
Những thay đổi về thời tiết do biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng trực tiếp đến cây cà phê vào mùa khô ở Tây Nguyên. Nhiều năm liền, mùa khô kéo dài, từ tháng 11 của năm trước đến tháng 5 của năm sau, đi kèm là tình trạng hạn hán khốc liệt hơn bởi gia tăng nhiệt độ không khí, trong khi lượng mưa rất ít... Tình trạng này khiến việc thiếu nước tưới cho cây trồng càng ngày càng đáng báo động, gây ảnh hưởng lớn khiến cây trồng bị suy kiệt, thậm chí chết khô… Bên cạnh giải pháp cung cấp đủ nước cho cây thì dinh dưỡng chính là yếu tố quan trọng giúp cây trồng cường sức, từ đó có thể vượt qua đỉnh hạn của mùa khô.
Hiện nay, hầu hết nhà vườn Tây Nguyên, nhất là bà con gắn bó lâu dài với cây cà phê đều nắm rất rõ đặc điểm sinh lí của cây và áp dụng đúng quy trình kỹ thuật chăm bón khoa học. Bà con đã chú trọng hữu cơ để cải tạo, phục hồi, giúp đất tăng độ mùn. Bằng cách bón phân chuồng hoai mục hay bón phân hữu cơ Đầu Trâu Organic đa dụng, đã giúp cây cà phê tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, đặc biệt là hấp thụ tối đa phân khoáng. Đồng thời, cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng ở những thời điểm cực trọng của cây. Riêng với mùa khô, bà con rất chú trọng chọn sử dụng các sản phẩm phân bón uy tín dành riêng cho cà phê mùa khô theo từng niên vụ.
Phân bón Đầu Trâu của Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền rất tốt cho cây trồng vào mùa khô ở Tây Nguyên, nhất là cà phê. Ảnh: Hồng Huệ.
Với điều kiện canh tác tiềm ẩn nhiều yếu tố rủi ro và khó đoán biết của niên vụ mới 2022 - 2023, các nhà khoa học lưu ý, nhà vườn nên chọn các dòng phân bón luôn cập nhật cải tiến để kịp thời thích ứng với tình hình canh tác trong năm như phân bón Đầu Trâu mùa khô niên vụ 2022 - 2023. Với hàm lượng NPK phù hợp và bổ sung trung vi lượng, đặc biệt là kẽm thông minh smart zinc, sẽ giúp cây cà phê tăng khả năng chống chịu yếu tố bất lợi, khắc nghiệt của thời tiết. Đồng thời, kẽm thông minh với đặc tính chỉ tan trong môi trường axit yếu của rễ cây tiết ra khi cây cần, nên sẽ giúp tăng hiệu quả sử dụng, phân không bị rửa trôi trong môi trường, tiết kiệm chi phí cho nhà vườn.
Bà con có thể bón 200 - 400kg/ha/lần, bón từ 1 - 2 lần trong mùa khô kết hợp với các đợt tưới nước. Cụ thể, bón đợt 1 ở lần tưới thứ 2. Đợt tưới thứ hai cách đợt đầu khoảng 25 - 30 ngày. Chú ý, liều lượng bón sẽ thay đổi tuỳ vào sức khoẻ của cây và năng suất của vụ trước.
Trong tình hình giá phân bón tăng cao như hiện nay, để tiết giảm chi phí đầu vào, các nhà khoa học đặc biệt khuyến cáo, bà con cần áp dụng đồng bộ quy trình kỹ thuật canh tác cà phê mùa khô khi bắt đầu vào niên vụ mới.
Nên chú ý quy trình "4 đúng", chọn đúng loại phân bón phù hợp, bón phân đúng cách, không bón đón mưa, chỉ bón phân khi đất đủ ẩm sau cơn mưa, sau khi bón nên lắp đất… Khi bà con áp dụng đúng các giải pháp này, sẽ giúp giảm 15 - 20% lượng phân bón so với cách làm theo thói quen canh tác cà phê truyền thống trước đây.
